Twizi i usizdeg n Ugelmim Aberkan

Partager

Ass n ssebt 29 yulyu, yella-d wass n twizi, timlilit n tdukli, tuffɣa n yiseɣ i usizdeg n Ugelmim Aberkan i d-yezgan deg tlemmast n teẓgi n Ukeffadu. D leqdic i d-tessuddes terbaɛt « Arraw n Tlelli ». Qrib aggur-aya deg mi i d-berḥen ɣef temlilit-a deg uzeṭṭa inmetti.

Rzan-d seg rebɛa n tɣemmar n tmurt n Leqbayel, ugar n 500 n n yimdanen i d-yusan, ilmeẓyen, tilmeẓyin, wid meqqren, wid meẓẓiyen maḍi deg leɛmer, tiwaculin, akken ad kkin, ad d-sbeggnen aneḥḍur-nsen deg tuffɣa yelhan yecban tagi. D ass igerrzen i sɛeddan merra wid i d-yusan, temlal tasa d way turew. Dɣa seg wass-nni n lǧemɛa, llan wid yezwaren ɣer din, sɛeddan iḍ-nsen dinna, gan iqiḍunen i yiḍes ddaw ubeḥri ḥlawen n yisekla d waman n Ugelmim yesfan. Ass n ssebt, deg sswayeɛ timezwura, bdan ttawḍen-d wiyaḍ, mi akken i neffeɣ seg temdint n Udekkar, neṭṭef abrid yettawin ɣer din, nettmagar deg ubrid wid ileḥḥun d tirebbaɛ ɣef uḍar, wid i d-yusan s tkeryas, s yifurguten, s yikamyunen, s yimuṭuyen. Llan ula d wid i d-yusan s yiɛudiwen. Tidet i nwala ass-a, adrar yuɣal-it-id sser, yettwakkes-as lweḥc. Aya akk yella-d s tegmat d umbaddal n teḍsa d wazul gar yimdanen merra, s tumert meqqren. Mi newweḍ ɣer din, kullec yettwahegga. Amkan yeččur d imdanen, kullec yella. Di tazwara, yella-d wawal sɣur imsuddsen n temlilit. Syin bḍan lɣaci ɣef kraḍ n yigrawen i ujmaɛ n yiḍuman d wayen yettwaḍeggren acḥal-aya. Yal yiwen, acekkar aberkan deg ufus, syin msefraqen. Agraw yuli metwal tiẓgi gar yisekla ɛlayen i d-yezgan nnig n Ugelmim. Agraw wis sin, iruḥ metwal abrid i seg d-ttɛeddayent tkeryas. Ma d tarbaɛt tis kraḍ, jemɛen-d dinna yakan ɣef tamiwin n Ugelmim Aberkan. Llan wid iɛellqen kra n tɛellaqin (plaques) ɣef yisekla, ttwarunt s tutlayt n Mɛemri, ttwessint ɣef leḥmala n ugama d useḥbiber fell-as. Syin, aṭas n leqdic-nniḍen i d-yellan. Llan wid yecnan s tgambarin-nsen, wid iceḍḥen s lferḥ. Akken kra n wakud, bdan ttawḍen-d yinebgawen n yiseɣ, d inaẓuren, d imyura, d inaddalen i ileḥḥun ɣef uḍar,…atg. Gar-asen tella uletma-s n Lwennas Meɛtub, Malika d mmi-s d kra seg yiɛeggalen n twacult-is; kra n yimyura d yimedyazen; udmawen ixeddmen ssinima; amezgun am Masi Lewhama; Amira Meqrani, tucbiḥt n tmurt n Leqbayel i useggas n 2017, d waṭas-nniḍen. Akken kan kra n wakud, terna-d terbaɛt n yiḍebbalen s lɣiḍa, ṭṭbel d ubendayer, rwin-tt, ceḍḥen yilmeẓyen, zhan wulawen, kksen lxiq yimdanen. “Ilaq ad nili di ttiɛad yecban wagi, d nekni ara d-yefken amedya i useḥbiber ɣef ugama. I tikkelt tamezwarur ara d-aseɣ ɣer dagi, tidet kan ttwaseḥreɣ s ccbaḥa yekseb, d yisekla ɛlayen. Wehmeɣ amek i t-yeǧǧa udabu ur d-yelhi ara deg-s, cukkeɣ amer yezga-d deg tmanaɣt ur t-ttaǧǧan ara akka” I aɣ-d-yenna Dda Ceɛban, i d-yewwin yid-s akamira (caméra), yexdem tugniwin d tbidyutin d yidiwenniyen seg mi yewweḍ ɣer din. Alami d tameddit n wass, yella-d wawal sɣur imsuddsen ɣef yisenfaren i sɛan sya ɣer sdat. Rran daɣ tajmilt i Dda Mesɛudan yemmuten deg useggas n 2016, ameddakkel n ugama, acḥal i iḥemmel adeg-nni, aṭas n yilmeẓyen i d-irebba yid-s ɣef leḥmala n ugama. D nnuba n seksu. Ččan wid i d-yerzan kra n tɣenǧawin i lbaraka, xedmen aṭas n tugniwin n usmekti. Jemɛen-d icekkaren-nni ɣer sin n yikamyunen, kkren ad ruḥen. Alami qrib i d-yeɣli yiḍ, mazal llan wid yeqqimen din, ur bɣin ara ad yekfu wass imgerrez am wa neɣ ad farqen agerruj yecban winna deg tlemmast n udrar. Sɛeddan ass yelhan, nnecraḥen, qessren, ḍsan, cnan, ceḍḥen. A wi yufan ad gtent temliliyin yecban tigi i usnerni n tdukli gar yimdanen, d useḥbiber ɣef ugama i icebḥen i tekseb tmurt n Leqbayel.

Khaled Achoui

Partager