Ɣef wawal aqdim acqiq, yeẓda uḥiḥa atrar akken ad imud tudert i usefru i d-yewwin nnesma-s seg ubeḥri i yetthuzzun tamurt seg wasmi i tebda txelqit. Aḥiha i d- yewwin aɣanib-ines si tregwa neǧren waman, widen yuzlen ɣef yidurar n tmurt n Leqbayel. Tiregwa yettawin adif n lehhu srusuyen-t deg yiẓuran n yisekla n thuski i d- yettaǧǧan igumma n usirem akken imal ad yif i lebda tignatin yezrin . Yenna usefru yeddem uḥiha :
«ɛuhdeɣ-k ay aseggas-a/ ar d-ak- rnuɣ ɣer yilindi / lgelba yuǧwen teryelt / ma ččiɣ-tt ur d- tgi imensi ».
Iɛelleq wawal aqbur isekkilen-is ɣef ufurek n tudert, yezwi takka n yiseggasen yessan ɣef tewriqt yettraǧun liqa i d- ttnawalent tewkilin n tmenna, yecmumeḥ i yiṭij i d-yecrurqen, yefka-d imɣi ara iqazmen tallit. Deg yinig –ines di tignawt n wayen yesliqiqen ulawen, yemlal d ucewwiq ara s- yilin d usu, yezdi wawal ɣer taɣect i d- yekkan si ṛruḥ n ṛruh , ddan di dduḥ n tizlit, tin akken i d- yerran timeqwa n usirem ɣer lemwaji yettawin akkin deg yilel alamma d tigzirin n tẓuri ɣef i inuda lxaṭer . Yenna usefru yesburen acewwiq :
« win yeǧǧan leḥbab ad t- faten/ ad yekkat gar yifassen/ s wadda-nni ur yeẓdi/ s ufella-nni d iɣrisen ».
Yendeq useɣwen yellan d ckal i yiles. Brarḥent tewwura n yikufan deg yexmet usefru. Fɣen yifyar s wudem amaynut, xas akken tibḥirt deg i d- wwin lqeḍ( awalen) d taferka yessan s wakal ɣef zrin leqrun. Ɣef lxiḍ n wass-a, win akken i d- teẓda tayri, snin amzun d azrar ireqqen d tafat akken ad ddun ɣef lqedd tṛuc thuski, tin i d- iḥawten sser seg yirebbi n teqbaylit yecfan i wayen iɛeddan, yesfalten i wayen i d- iteddun . Yenna usefru yesburen amendil n leḥmala :
« nnaɣ a yimdawiyen/ yettdawin mebla rqawi imusnawen s leqraya/ at lḥenna deg ulawen/ ceǧɛet-aɣ-d kra n ddwa/
ddwa-nni i tnawel tmusni ».
Nnig n yideflawen, mgal igrisen, nnig n ctawi i d-yessemɣin izeblac ɣef leqramed yedlen ixxamen, ccil aqujer n yikesman yezwi maras, tirget yettnawalen lḥamu tettlejlij . Tettezzen ifeṭṭiwjen, ireqmen ɣef tifelwa n tayri , tafat i d-yettarran ṭya-s deg wallen tizegzawin deg tuzzel leḥmala. Tesmeḍ terra aḍar akken ixfawen ad zegren lyali s yidim yezzuɣuren lebɣi. Tagrest yexmet ssem-is zdat yifyar yeččuren d lemɛun. Ibedd usefru d acqirrew mgal timhujrit n leɛwam celḥent timurṣad. Yennayer yefka-d lewcayer n yijeǧǧigen i d- tettrebbi tefsut amer tebrek i d- as -sburren iqananen yeslexsen talaba n sser di lmidad n tezweɣ, ad tt-tesbeɣ temlel ur iḥuz wammus ! Yenna usefru i d- yewwin lerwayeḥ-is si leǧnan yefsan :
« taninna, weltma-s n ṭṭir/ berka ur ttḥebbir / i winna i am- ixedmen ccer/ kemmini xdem-as lxir/ mi d- teḥḍer tizi n lefraq / allaɣ-is ad yettɛemmir »
Di yal tallit mi temlal tmusni akked lebɣi, mi d- yezdi wul akked yixef, mi yedda yiman akked wallaɣ , afus yettuɣal d aɛbej, iles d uḥdiq. S sḍa n waman yettezririgen di tregwa yezzuɣuren tisselbi n tudert, ayen i d-yettlalen ɣef tɣuza n yisaffen d tibḥirin n tudert. Tudert yezzuzuren isufar n tiẓedṭ yessibninen deg yimi ayen i d-tettnawal teswiɛt. Lerwayeḥ n « Les Abranis » seddan lebɣi-nneɣ akked d usirem-nneɣ, nufa abrid i yinig ɣer uzekka yesfilliten i tirga yesdukkulen ixef akked d yiman.
A.S.H

