Imi isefra-w d udem
Ilha deg-wen ma imuqel
Ma iban-d lebn-is yeqqen
Neɣ ixxus kra deg uxayel
D ṣṣeḥ annect I meqqer i d yiwen
Ma ibaned i umdan yeshel
Tamdyazt win itt-iḥamlen
Atan ɣer-s ihi ad issel:
Ifayer -agi n Ait Boussad Akli, amedyaz yewwin arraz amenzu di tedwlit tis mraw n wussan n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muhend U Mḥend (yellan d asimɣer i Mohamed Belhanafi) ɣef mjajint snat n tidukliwin yewwin isem n ssin imedyazen-agi, ttmalen aɣanib amaynut deg tegger iman-is tmedyazt taqbaylit. Senɛten iberden tewwi ɣer yimal-ines. Qarren-d lhejna n usnulfu kesben imadyazen n tallit-a. Asefru yellan zdat n wallen-nneɣ( wagi n Ait Boussad Akli umu isemma Ilat) ur yestekfa ara s timesliwit kan, acku d awezɣi ad yegzi wallaɣ anamek ines s wudem n timena kan. Ilaq ad yilli yura ɣef lkaɣeḍ, ilaq at-ɣrent wallen, ad naddint di tizrugin ines akken ad skeflent lesrar yefren defir yal tifyart , ɣer yidis n yal tugna, deg yixef n yal awal. S tmedyazt am ta yettban d akken asefu n teqbaylit yeffeɣ seg ugni n timawit yekcem agni n tira. Asefru n wass-a ur yeḥwaj ara ad-at yecnu ucennay , neɣ ad id iɣer bab-is di leswaq akken ad yewweḍ medden. Tagmert ara t-iɛebbin akken ad yewweḍ widen yeqseḍ d tira, aḥiḥa ara at-yeznen ɣer medden d tahuski ines( timeyzat-ines). Asefu yuɣal d netta i d bab n yiman-is :
Imi isefra-w d udem
Ilha deg-wen ma imuqel
Ma iban-d lebn-is yeqqen
Neɣ ixxuṣ kra deg uxayel
D ṣṣeḥ annect I meqqeṛ i d yiwen
Ma ibaned i umdan yeshel
Tamdyazt win itt-i-ḥamlen
Atan ɣer-s ihi ad issel:
Lebni n yifyar ɣer Akli Ait Bussad yedda d tiḥjurin n lxaṭer , yefka lebɣi i yinnig n wallaɣ ɣer tigantin ur yezmir ad yegzi ala win yedlan ɣef yixef n tahuski. Lxiḍ yeṭṭafer akken ad yesbedded iɣerban , d lxiḍ nniḍen . D ṭelqa ɣef ayeg tursun-t ticraḍ tiqburin, tiden id yukkin ɣef lesrar n nesma tattrat akken ad agment si yal reḥba n ddunit isufar yettleqimen ifurkawen n usnerni ɣef useklu n usnulfu. Kiki ( Ait Boussad Akli) yeserqiqis lebɣi-s ɣef lmizan n lxaṭer –is id yekkan nnig ackal n tallit, nnig asemɛdez n wid yuggin tudert i wawal n teqbaylit. Asuɣu yelhan mačči d asfujeɣ n wawal , d leɛyeḍ deg iberden « nekni d imaziɣen » ! Asuɣu yelhan d win id yecnan s tayri iḥulfan n umdan, asirem-is, yerran timeqwa n imeṭṭawen-is d lmerǧen snint tullas ɣef uzrar n lebɣi-nsent ! Ifyar n Ait Boussad Akli cnan tayri n tayri kesben imaziɣen ɣer tudert , ɣer leḥmala. Ifyer n Ait Boussad Akli ddan di telqay n tilezdiwin n taẓuri idehinen telsa s wayen yellan d adif n lhu. Ifyar-is ttmalen i ddunit meṛṛa amek ggan iḥulfan-nneɣ nekni s Leqbayel :
Ur yeḍlim win akken ddunit tettut
Ɣas akken yecfa fell-as
Am akken is-iqqar s tbut
Ula dnek daɣen qqareɣ-as
Uqbel ad k-teɣwu tmettut
Muqel qbel anta id yemma-s
Inted kan,
Inted kan aẓar d acu-t
Awen nemleɣ it-tega ṣṣaba-s
Ɣes tesbarkem-aɣ tafsut
Nekni nesebrek-awe- id ass
Fiḥel ma tugadem lmut
Kenwi temutem yiwwas
Init-d kan
Init-d ma s tezla n tagut
Id tekkat lehwa s waṭas
Init-d ma d yibnin lqut
Ma d yiwen I tetett-m akas
Inted kan tugad-m lmut
Ancet id nettlal yal as
Tilelli n timena tedda akked userkeb n yifyar. Tilelli n yifyer tebna s tilelli n tmuɣli. Ulac tillis i yinnig n walllaɣ am akken ulac tillist i telɣa n w awal. Yekfa lxuf zdat n teswiɛt, ifuk ukukru zdat ucqirew. Amyag yefsi rebg n lesnin, tugniwin ldint tiwwura ɣef yal tama, ɣef yal d axayel. Ayen yellan zik d awezɣi yekna zdat lebɣi n usefru it-irefden akkin ɣer tiqucac n usnulfu. Asefru yeqqel d ilat deg yimmi ,yeqqel d ilat ddew umru n Ait Boussad Akli imi ula d netta diɣen d-ilat di tira, d ilat di temedyazt, d ilat di tebɣest! Ilat mi ara d nyecnu ilat, awal yesduqus yekkat, amer di lhejna n lawan, lxelwa d necwa itt-yeblan:
Imi isefra-w d udem
Ilha deg-wen ma imuqel
Ma iban-d lebn-is yeqqen
Neɣ ixxus kra deg uxayel
D ṣṣeḥ annect i-imeqqer i d yiwen
Ma ibaned i umdan yeshel
Tamdyazt win itt-iḥamlen
Atan ɣer-s ihi ad issel
Ait Slimane Hamid