Ɣer tama n tirga-nneɣ, arajraj yegguni. Deg abrid yettawin ɣer tumert, ssan uguran . Ur yelli wacu neddem, bexlaf ifassen-nneɣ d-ilmawan akked d idmaren-nneɣ yeččuren d-asirem, d aɛwin s wacu ara neqazem lewɛar. Deg lejlej n tirga, temderkal taflukt id-aɣ yewwin ɣef lemwaji n Illel yeṣden.
Ahat anadi-nneɣ d leɣrur !
Ahat tikli-nneɣ d tiselbi !
Wi cqa !
Nemeɣ ɣef timura anda kenfen wulawen, akken asen-nezuzer kra seg adif n targit iɣ -izedɣen. Nebedd ɣef yal tawwurt, amer ad ldint zdat n ṭmaɛ yeččuren ixef-awen-nneɣ. Nsers ɣef umanar n yal ul, kra deg ammud n tayri akked kra nifyar deg isefra, d tuntict ara sen-id- yewwin timeqwa n tudert.
Deg ḥarqen yectaqen nesma n leḥnana, nezuzer lḥeb n tizegzewt, neswa-ten s waman i d -yekkan si lɛinṣer yettfegiḍen s talɣa n tidet. Nerra ixef-nneɣ d aɛasas ɣef urti i d-imeqqin akken werǧin ad tḥaz taɣert.
Di taflukt n nniya yesburen tidmi-nneɣ, nelḥa ɣer tigzirin anda yemmeɣ lqifar amer as ten-t nedhen s isufar yezuzunen ṛṛuḥ yeɛyan seg ineẓman. Teṛɛad neɣ tebraq, neḍfer innig s yiffer n tasa iɣ-yesmendigen akken ayen yellan d imeglugel ad yenquqel.
Ulac ugur ara aɣ-yesfeclen !
Ulac aɣalad ara aɣ-iqerɛen !
Ulac ẓerb ara aɣ-yesḥenten !
Yelha yiswi wuɣur nettmuqul ! Asmi nebda tikli nenwa ɣer wayen yelhan i nesfilit. Nenwa tamazagt n leḥmala ad tezzeg isafen n wudi d tamemt.
Ziɣemma d leɣrur !
Iberden cḍen ɣer ijujaḥ n times. Taciṭa n tzemurt newwi d azamul n talwit, tuɣal d afurk deg id nenǧer iɛakazen n lbaṭel ! Mesden ijenwiyen nnḥas, neflen tirni ɣer teswin n yemdanen !
Ur tdum ara lwehma-nneɣ. Xas akken kulci d akalex. Di tillawt , asen deg i nebda tikli i yeẓra yal yiwen seg-nneɣ, deg ul-is, acu akken yettnadi. Mkul yiwen yeẓra deg ixef n yixef –is sani ara teffeɣ targit. I wakken neffer leḥmurga n tezweɣ icemten udmawen-nneɣ, nelsa talaba n timurṣad. Deg assen werǧin yekkes lḥijab n tikerakas seg udmawen-nneɣ !
Nuɣal d- at rbaɛtac n wudmawen !
Nuɣal d ifarawen ikecmen di lebɣi n waḍḍu !
Arajraj yedda-tt di neqma i targit-nneɣ. Deg abrid i d-aɣ yewwin yett ṣuḍu ubeḥri n nger !
Ziɣen d lefwaḍi n tiselbi id nektal assen !
Ziɣen s usekil n tikerkas i s-wacu neččur azmam n tira !
Ziɣ kra yellan din, d akelax, d leɣrur. Awal i d-yekkan seg igenni icennud cbaḥa n tamsunt . Ma d nekni nedda ɣef tirgin n jihanama ḥafi !
Ziɣ kulci d amesxar ! Immi n tmurt yendeh i tadukli akked tagmet. Ma d nekni di temda n cwal akked d uɣilif nebalaɛ!
Din nefhem belli irabiten skidiben !
Acu ttnadin irabiten bexlaf annuz-nneɣ i lebɣi-nsen ? Acu iɣ- budden yirabiten nnig tudert n waklan ? Simmal nɛebed-iten, simmal nettwerkeḍ ddew ugarz n yiḍaren-nsen !
Irabiten ufan isufar s wacu ara-aɣ-medlen allen !
Acu umu yezmer umdan zdat n tixidas n irabiten ?
Acu umu yezmer usefru zdat uzal akked trad ?
Ala tizlit-nni i d-iccenu lufan, i-izemren ass-a ad ter lehna i yixef-iw ! Cehweɣ leḥana ara yezuzfen deg ul-iw urfan !
Ala lḥamu n yiṭij iberqen deg iziri n tullas i-izmeren as izareb i leḥzen yeṭfan tasga deg allaɣ-iw !
Ala azuzen n tyamet i-izemren ad yeserwel lḥir ikecem ger icer akked uglim-iw !
Ad temir lehwa n waman n weɛḍil ! xas ad temir amer yis ad iriden lejwareḥ-iw. Ahat assen takka iluɣen ad thajer deg amḍiq-iw !
Cehweɣ ṭuṭḍa deg izirn tmelsa . Deg-s, siwa deg-s i yella ddwa ḥellu i waṭan-iw. Menneɣ a win ikecmen agarawen n yilem ad yaff ahat abrid ɣer tatut ! Itezzi lɛeqel-iw.
Xas ad yeɣzif yinnig !
Ad yeɣzif nnig teɣzi akkin . Ahat di lǧera n tikli, allen yulli celwaw , ad smerjiḥent, s tmuɣli tedhen tayri, ɣef lexyal n tamdakelt i d-tenher lqedra zdat-i !
Ass-a zemreɣ ad inniɣ mebla akukru, di lhejna n tawaɣt-iw yukki-d rezg-iw. Ulac tawenza yifen tawenza n umdan i d-yemugren aṣɣar deg ara yeckunṭad di tɛjajat n leḥmali i d-nehren wussan. Ur yeskadeb win id icaren i wanect-a !
Taflukt tezmer ad tekcem lhul n lemwaji yeṣḍen. Ur d cligeɣ deg anect-a. Ass-a dayen ukiɣ-d ɣef tidet ur yekki wamus. Tidet i d-yettmaslayen s yimmi n tugna n wudem-im. Tura tudert tesɛa lmendad, teṣɛa inumak. Tillin tegga leqrar iraṣen ɣef tbut ! Win i kem-yesnan ur yettaggad ɣellu neɣ tucḍa.
Yendekwi-d usefru, yesufɣed timajatin –is.
Yefsa uǧeǧǧig n tirga.
Tafsut tleqḥed anda akken i terẓa cetwa.
Muqel s itran amek la tturaren ! Ssel i yifrax amek la ttcawiqen ! Gzi neɣma n tasusmi mi tedhen ulawen ! Qqim-as i wawal id yennan : idir di lisser !
Iḍul wabrid id nelḥa. Ṣeɛben-t tilufa i d-nemuger. Ilaq agris n ctawi akken ad telhu tafsut. Tidi nefka d-iseflan ass-a neɣelet lɣela-s.
Acu akka id teqqared ? Nuɣnin yirabiten ?
Ma nuɣnin , gzi ihi narna-ten !
Acu i la d teqqareḍ ? Amdan yuɣal d illeli ?
Ma yufa amdan tilelli, ihi irabiten mmuten.
Acu akka i la d teqqareḍ ? Tizegzewt atten tirni ?
Ma temmeɣ tirni, ihi d dɣel i yendalen !
Acu i la teqqared ? Ayen mazal leḥzen deg allen-iw ?
Ma yella mazal leḥzen, zriɣ ur negren yemcumen !
Acu i la d teqqareḍ ? Mazal ṭafareɣ tiselbi-w ?
Ma mazal ttḥitileɣ ddew iffer-is, lebɣi-w yecba awezɣi !
Annef –as i yixef-iw ad yinnig. Annef-as ad innadi. Ad yekk lebrur d ṣḥari. Ad yedlu ɣef tugna –ienm, ɣef udem-nem. D kem i d aɛwin n ṣṣber, d adif n usirem. Annef … ih annef i taflukt ad teččeḍ ɣer tigzirin anda telli-id kem !
Ait Slimane Hamid