Mačči d aṭṭan n sskeṛ i d ugur imi tujjya tesnulfa-as-d ddeqs n ttawil n usejji, aɣilif ameqqṛan d uguren s wacu i d-igellu ma amdan ur iɛawen ara iman-is akken ad yesseqɛed sskeṛ-is . Ɣef waya ilaq amdan, ad yissen s kra d ugur i d-yettawi unerni asusam n lehlak-as yezgan di tfekka-
Allen
Aṭṭan n ssker yettḥaz allen. D asusam imi alamma yegla-d s unnqas n yiẓri yeddan ara d-iban. Ɣef waya, ilaq amdan ad yerzu, ma drus yal aseggas, s amejjay n wallen i wakken ad inadi kra n wugur.D yir alluy n ssker deg yidammen i yettḥazen tiṭ, i d abalat n yal ugur, armi ula abeddel n nnwaḍer, ur yenfiɛ ara imi ala aseqɛed-ines i izemren ad yeḥbes anerni-s i d-yeslalayen ula d tidderɣelt ur nḥellu. Akken, diɣ, igellu-d ssker s kra n lehlakat, am rriḍa, laṭansyu n wallen (glaucoma) akked karuf n yifessugan-is.
Tigeẓẓal
Yessefk ɣef yal amuḍin, ad ixeddem ikayaden n waman n tasa akken ad inadi ɣef tiprutiyin i d-yettbegginen lehlak n tegẓelt, imi s teɣzi n lweqt, aṭṭan n ssker, mi ara yemlil akked waṭṭan n yidammen, ttḥazen iẓuran n yidammen n tegẓel dayen ara tt-yeǧǧen ur tessizdig ara tafekka si lewsax. Aya, ad d-yeslal ɣur-s lexsas n tegẓelt u s teɣzi n lweqt, ma yestehza umdan, tezmer ad taweḍ armi d lmut-is.
Ul d yiẓuran n yidammen
Yettimɣur wugur n lehlak n yiẓuran, yettḥaz waṭṭan-a ma yemlal akked lehlak n tassemt n yidim, imi slalayen-d argal n ddeqs deg-sen, labeɛda wid n wul. Daya ara yeǧǧen amuḍin ad yesɛu di tuget n tikkal ccirat n waṭṭan n wul i izemren ad as-d-awint ula d lmut. Ɣef waya, ilaq amuḍin s lemɛawna n umejjay, ad yettnadi ɣef yal tagnit i izemren ad as-d-teslal ugur u ad ixeddem tikkwal rradyu n wul (TCG) akken ma yella kra yeffren, ad d-iban.
Iẓuran n lḥess
Iẓuran n lḥess, yettruḥun ama s afessug, s aglim neɣ igmamen n daxel, yezmer waṭṭan-a, ad ten-iḥaz. D ayen ara d-yeslalen anbeddal deg-sen. Ɣef waya, ma iḥus umdan s kra n uqraḥ neɣ n facul yezgan, anemmel deg yiḍarren neɣ tikkwal ula d war aḥussu di kra n umḍiq deg tfekka-s, d war tazmert akken ad yeṭṭef aman n tasa, ilaq ad yerzu s amejjay-is imi ccirat-a, ttbeggint-d belli iẓuran n lḥess, uḍnen.
Taggara
Skud aṭṭan n sskeṛ ur yeqɛid ara, skud abrid i tlalit n wuguren-a, yeldi, ɣef waya ilaq amdan s lemɛawna n umejjay-is, ad yesseqɛed sskeṛ-is , u ma iwala kra n ccirat yessawalen i yiwen seg wuguren i d-nebder, ilaq ad yerzu s amejjay–is ara t-iwellhen ɣer win ilaqen.
Dali Salima

