Ilul-d ussan iɛeddan umaynut di tmedyezt taqbaylit. D ammud n yisefra i d-tessaẓreg tmedyazt, yelli-s n Tizi Uzzu, Massa Tinhinan Ben Rabeḥ, sɣur Tiẓrigin El Amal. Adlis-a iwumi yettunefk uzwel « Imeṭṭi d uḥulfu », iwumi iga tazwart uselmad n tmaziɣt Mass Arezqi Ɛewdiyya, yesnerna-d ayendin d tumert i yimura d yimedyazen, akked wid merra iɛecqen tutlayt tayemmat, ama i tira neɣ i tɣuri. Maca, lferḥ ageɛmir tḥulfa yis-s tmeskart tilemẓit i yegren nnehda n utthenni mi twala dayen isefra-s ufan tanezduɣt-nsen ara ten-yeṭṭfen i lebda, rsen ɣef tewriqin i ḥemmlen ḥemmlent-ten. « Tumert-iw d tameqqrant imi i d-yeffeɣ udlis-iw, imi ɣas ma segmi ceyyɛeɣ tamedyezt-iw i umaẓrag, rǧiɣ sin n wayyuren kan yeffeɣ-d, meɛna araǧu-inu yebda seg 23 n yiseggasen ɣer deffir, asmi uriɣ asefru amezwaru. Xellseɣ idrimen akken ad t-id-ssufɣeɣ acku nwiɣ seg wul ad d-fkeɣ ajdid i tsekla-nneɣ…». I aɣ-d-tenna Tinhinan Ben Rabeḥ, i yessaramen daɣen ad tehwu tmedyezt-is i yimeɣriyen bac ad yamad uḥulfu n lferḥ-is. Ammud « Imeṭṭi d uḥulfu » yewwi-d 24 n yisefra i yettwarsen ɣef 72 n yisebtar. Tuget n yisefra-nni, ttmeslayen-d ɣef tmeṭṭut taqbaylit, d wayen tesɛedday d iɣeblan d lmeḥna deg tudert-is. Deg-sen, tettcektay-d tmeskart s usḥissef d uɣiḍi ɣef tmetti ur nefki i tmeṭṭut-a azal-is, i yebɣan ad tt-tesserxes. Am wakken d tajmilt i terra Tinhinan i tmeṭṭut i tt-yecban s umata, ama d tayellit, tayemmat, atg. Tenna deg usefru iwumi tsemma « Asuɣu n tsusmi »:
Nniɣ-d ayen akk ur d-nniɣ
Ay mazal ad t-id-iniɣ
Xas tgezzmem deg ssut-iw
Tebɣam ayen akken ur bɣiɣ
Mi iyi-tekksem ayen akk bɣiɣ
Deg usefru i ttafeɣ lebɣi-w
Tessedreɣlem-iyi ur ttwaliɣ
Ayen akk bɣiɣ ad waliɣ
Tessebɛadem-t ɣef yiẓri-w
Yettnuzu wammud « Imeṭṭi d uḥulfu » 150 n yidinaren. Afud uzmir i Tinhinan Ben Rabeḥ, d wid i iqeddcen ɣef ubaɣur n tutlayt taqbaylit.
Kaisa Khalifi