Iɣriben iqbayliyen i yettidiren di tmura yemxallafen n ddunit, ttnadin xerṣum cit ara teni-d-yesmektin di tmurt-nsen. Ma yella neṭṭef-d amedya n yiqbayliyen ula d nutni yettḥaz-iten waḍu-agi. Tikkelt-agi neɛreḍ akken ad nesteqsi yiwen seg widak yesselḥayen yiwen n umaṭṭaf i yellan di tmanaɣt n tmurt n Fransa.
Aɣmis n yimaziɣen: Amek id tusa tikti akken ad teldiḍ amaṭṭaf n tiziri di tmurt n fransa ?
Hamid Laamara: Yeldi umaṭṭaf deg useggas n 2015 , xeddmen deg yimaṭṭafen s tutlayt n trumit ktar n 30 n yiseggasen akka tura , ihi anect-agi mačči d amaynut fell-i. Asmi lliɣ deg yimaṭṭafen-agi dagi n tmurt n fransa sekcameɣ akka tikwal tidwilin s tutlayt n teqbaylit i yimsefliden iqbayliyen , ihi sya i d-tlul tikti akken ad xedmeɣ ‘Radio tiziri’ ara yilin i lmendad n yiɣriben.
Radio tiziri d amaṭṭaf i nezmar ad neṭṭef s FM neɣ d amaṭṭaf n WEB ?
Radio tiziri yella d amaṭṭaf n WEB anda imsefliden zemren ad smuzeggten mi ara kecmen ɣer tansa tiliktrunit. Xas akken amaṭṭaf yella di le WEB kan, meɛna llan wallalen akken ad yeddu leqdic n usiweḍ ama d isallen ama d ayen akk ara inadi umseflid , ma yella d tura tuɣal ɣer FM , a-t-an sya ar ddurt i d-iteddun, ad nebdu, ad nesɛedday tidwilin deg Studio amaynut , ula d ahil ad yili d amesbaɣur.
D acu n ṣṣenf n tedwilin i d-yettɛeddin ?
Ttemxallafen tedwilin i lmend n wayen ḥwaǧen d wayen ttnadin yiɣriben. Llant tid n tsertit, n yilmeẓyen, n tmedyazt, n waddal, n tẓuri, anda i d-rzan aṭas n yinaẓuren wid yecban At Manguellat d Yidir. Aṭas n wid i yebɣan ad tekkin deg wahil i d-yettuheyyan, nekni ad ten-nefren i lmend n tmussni-nsen, yal yiwen ad yexdem tadwilt, yal yiwen s tikti-is. Anect-agi, akken kan ad taweḍ teqbaylit ɣer yixxamen n yiɣriben n dagi.
Ma yella nuɣal-d ɣer tutlayin i tessexdamen deg umaṭṭaf : d taqbaylit kan taḥerfit neɣ tejgugul-d akka tikwal trumit ?
Mačči d ayen ara d-neskideb nek d yiwen i yessexdamen kra n wawalen s trumit , nesḥassef aṭas , imi ur nexdim ara asileɣ ( formatin)n uneɣmas aqbayli : amek ilaq ad nefk isallen, amek ilaq ad nebnu tifyar-nni…atg. Dɣa akka cit s trumit cit s teqbaylit, meɛna aql-aɣ nettaɛraḍ akken ur d-yettili ara usexleḍ-agi. Daɣen ur nebɣi ara ad nesekcem awalen n tmaziɣt imaynuten ɣef yiwet n tikkelt. Acimi? Axater amaṭṭaf yettwaxdem akken ad ak-id-fehmen yimdanen. Ihi awalen imaynuten, ilaq ad kecmen ciṭ ciṭ akken ad twafehmen ugar, amedya : asmi i nebda nessexdam deg teywalt awal Azul. Yekcem-d d amaynut, yuɣal cwiṭ cwiṭ lemdent imdanen, syin sexdament.
D acu-t wazal i zemren ad sɛun wallalen n teywalt s teqbaylit di tmurt n lberrani ?
Txus tutlayt-nneɣ dagi, ihi d lexṣas-agi i d aɣ-yewwin akken ad nexdem allalen-agi, ama d imaṭṭafen ama d tiliẓri. Acu kan tura ma yella nmuqel ɣer wakud, ibeddel, imi tura llan wallalen-nniḍen wid yecban : facebook, viber, d tansiwin-nniḍen n useɛlem, dɣa aɣrib ur yettḥulfu ara s lɣurba. Meɛna, nekni nxelqed amaṭṭaf akken ad nemmeslay ɣef waṭas n tiktiwin, d usmekti n wayen iɛeddan, d usuzer n yidles-nneɣ dagi. Akken daɣen nettaɛrad ad nelquḍ awalen-nni i yebdan la ttruḥun, dɣa nessexdam-iten deg umaṭṭaf akken ad uɣalen ɣer unnar.
Mass Ḥamid Laɛmara, d aneɣmas , d iminig , yettmeslay tamaziɣt. Ɛla ḥsab-ik d acu i d amkan i tesɛa Tmaziɣt ɣer yiɣriben ?
Iɣriben xas ttmeslayen tutlayt taberrinit, meɛna tutlayt-nsen d lmuḥal ad tt-ttun, ladɣa iqbayliyen , imi llant tdukliwin anda llan iselmaden n tmaziɣt i yettaken timsirin i yigurdan ama ɣef yidles ama ɣef tira , rnu ɣer wanect-a, azal i sɛan wallalen n teywalt deg usuzer n tmeslayt gar yiɣriben.
D acu-ten isenfaren-nwen, ahat radio Tiziri ad tuɣal d tilizri Tiziri ?
Ayɣer al! Akka tura, aql-aɣ akken kan nbeddel amkan n uxeddim. Ahil daɣen ad yili deg-s umaynut, nexdem yiwet n tiliẓri Web, nebɣa ad nernu ɣer ugraw-agi-nneɣ ineɣmasen ara yilin gar-aneɣ, meɛna d wid ara iqedcen syinna si tmurt n lezzayer.
Awal-ik n taggara n tdiwennit
Ssarameɣ ad yennerni umaṭṭaf Tiziri, tanmmirt-nwen imi i d-temmektam iɣriben. Ad iniɣ : ‘’Anda nxeddem akken ad nečč, weḥd-s , anda i nesseččay Taqbaylit, weḥd-s’’.
Yamani Souhila