yal agdud yesɛa idles, yal agdud yettaǧa-d kra ara t-yessemxalfen ɣef wayeḍ.
Ma yella nenna-d agdud amaziɣ, deg-s ad d-nader tameṭṭut. Isem-is Tamaziɣt, meɛna ur telli d tilellit, imi si zik yella-d fell-as uzaglu, d ayen i tt-ideggren, ad teṭṭef abrid anda i tessunuɣ, i waakken ad temmeslay s tsussmi kan gar-as d yiman-is, gar-as d uxeddim-is. Gar tarrayin n umeslay n tmeṭṭut tamaziɣt n zik-nni, ad nebder arqam n ticraḍ. D acu-tent ticraḍ ? Iwumi i tent-xeddmen ? Ticraḍ d unnuɣ neɣ d arqam i xeddment tlawin n tmazɣa ɣef tfekka-nsent . D ayen i yellan deg yidles amaziɣ. Aṭas n yizumal i ttarqament tlawin : yal yiwen yesɛa anamek-is ; yal yiwen yessefra-d kra. Amzun akken d izen i tebɣa tmeṭṭut ad d-tazen, imi tuɣal di rrif, dɣa teṭṭef leqdic-a akken ad tessufeɣ ayen i tettḥulfu d wayen i tebɣa. Tettuɣal d tilellit i kra n wakud kan, teqqar-d ayen tebɣa mebla tugdi mebla akukru. Izumal-nni tettarqam ɣef tfekka-is, nettwali-ten daɣen ɣef wallalen i txeddem s talext, ɣef leḥyuḍ n uxxam-is. Mačči kan d aya imi llan daɣen ɣef yiceṭṭiḍen i tẓeṭṭ ama d iɛlawen ama d ayen-nniḍen. Sya ad negzu belli tameṭṭut tamaziɣt, tettarqam ayen akk i d-yezzin ula d tafekka-is . Sɛan tecraḍ azalen-nniḍen, bexlaf-aya, imi llant kra sexdament ticraḍ i udawi ɣef waṭṭanen yemxallafen. Qqaren-t-d kra n temɣarin d akken ticraḍ, sebɛadent tiṭ tamcumt ɣef tin i tent-yesɛan di tfekka-s. Akken daɣen i tent-xeddment i tmeṭṭut iwumi ttmettaten lufanat imi ɛla ḥsab-nsent, ttḥarabent ɣef ugrud-nni. Llant tid i tent-ixeddmen mi ara nnaɣent akked walbaɛd akken mi ara walint ticraḍ-nni, ad d-mmektint ayen i d-asent yexdem. Am wakken, diɣ, llant tid i tent-ixeddmen akken ad icbiḥent. Meɛna nufa-d kra n tlawin tiqbayliyin nnant-d : ‘’Di tallit-nni n tegrawla, xeddment anect-a akken iserdasen irumiyen ur tent-id-ttmuqulen ara’’. Ma d amek i tent-xeddmen, yettili-d akka : di tazwara, ad celḥent amekkan-nni anda bɣant ad reqqment, syin ad as-sɛeddint ibawen izegzawen, acku sɛan tiɣmi. Llant tiyaḍ, sexdament bufsus , syin ad ḥukkent nnila. Ma dayen i d-segzayen yizumal-a, ad d-naf yal yiwen s unamek-is : llan wid i d-yessegzayen axxam, tudert, tilelli, tamurt, tazemmurt…atg. Ticraḍ d ayen i yellan uqbel ad yaweḍ lislam ɣer Tefriqt ugafa .
Yamani Souhila

