Awal d tira : Adlis i ban n tmusni

Partager

Boussad Berricchi d yiwen n usdawan ( universitaire) igan yiwen n unadi ɣef tira n sin n yimyura n tmurt n Leqbayel Mouloud Mammeri akked Mouloud Feraoun. Yettidir di tmurt n Canada ( Quebec). Gar wayen i d- yesnulfa d adlis : Tira d wawal yellan d taḥawact n kra yenna d wayen yura Mouloud Mammeri.

I wid iḥemlen tasekla, sser n temdyazt , cbaḥa n wawal, tahuski n talawt( locution) , leḥdaqa n tidmi, asduqqes n tugniwin, talqa n tizumna, rẓana n umeslay, azal n tmenna, anamek n tira, tirga n umyaru, teɣẓi n tmuɣli, tilelli n yimru, Mass Boussad Berrichi yedda-asen di lebɣi s lmendad n udlis i d-yessufeɣ ɣer tizrigin n ugraw aɣelnaw n unadi deg azarmezruy d yidles d umezruy( le CNRPAH) . Adlis-agi iwumu isemma : « awal d tira n Mulud Mɛemri » yebḍa ɣef sin n yiḥricen. Deg sin n yiḥricen- agi ad naf kra yenna d kra yura Mouloud Mammeri ama d aḍris neɣ d tadiwennit deg ṛṛadyu neɣ deg yiɣmisen seg wassen deg yebda amecwar ines di tira armi d asmi yewweḍ leɛfu n Ṛebbi.

Deg uḥric amezwaru, nezmer ad nɣer din acḥal d tadiwennit i yexdem akked yiɣmisen asmi i d- yeffeɣ udlis-is amezwaru « tawrirt yettwattun » Abeɛda tiririt yefka i wid inuqben deg ungal- agi mačči s tmuɣli n tsekla imi smenyafen tikti yugmen di tsertit akked taskana ( idéologie) . Si tama nniḍen, aṭas n yiḍrisen ur nettwassen ara i yura yakan Mouloud Mammeri ilmend n tegrawla n 1954 i d- yessufuɣ deg yiɣmisen s yisem amerḍil « kaddour » neɣ « Brahim Bouakkaz » d yidrisen i yura i ljebha akken ad ttwaɣren deg Ugraw n leǧnas yedukklen ( l’ONU).

Dima deg uḥric -agi amezwaru, nezmer diɣ ad nɣer yiwen n uskasi s wazal- is netta d temsiwt Sseraj akked Smail Mahroug, am wakken diɣ i llan isinaryuten yexdem s ddemma i cinema am usinaryu: « taddart yerɣan » , « tafrara n yimeɣban » d waṭas nniḍen. Ayen diɣ wuɣur i tezzi tamawt deg uḥric- agi d tadiwennit i iga s teqbaylit akked ṛṛadyu tis- snat am tin yexdem netta d Belkacem di tedwilt « tasmeslekt tadelsit » di 1972.

Deg uḥric wis-sin yezzi umeslay ɣef wungalen- is « iḍes n uḥeqqi» , « lɛefyun akked uɛekkaz », « timmezgert » akked tmezgunin i yexdem am le foehn et le banquet. Awal diɣ yezzi ɣef unadi yexdem Mouloud Mammeri deg uḥric n tmaziɣt d yidlisen- is i d- yessufeɣ di lmendad am : « isefra n Si Muḥend U Mḥend », « tamedyazt taqbaylit taqburt » , « ahelil n Gurara ». Deg uḥric-agi diɣ ad naf askasi yellan gar-as akked Kamel Belqasem ɣef usarag yettwagedlen di tesdawit n Tizi-Wezzu, agdal i d- yewwin tidyanin n tefsut n yimaziɣen deg useggas n tmayin. Nnig n waya, s ccuq meqqren i nezmer ad nemger di tikta n Mouloud Mammeri ɣef uɣbel n yidles amaziɣ, tamuɣli-s amek ara yili uzzeka n tmurt, d uskasi yexdem akked Pierre Bourdieu ɣef tmusni.

Azal n leqdic yexdem Boussad Berrichi yuklal ad yili wawal fell-as imi s wannect-a, kra yenna d kra yura Mouloud Mammeri ama d aḍris deg yiɣmisen, neɣ d isragen, neɣ d tidiwenna aten-an tura di lkaɣeḍ. Mebla cekk, kra n win i yebɣan ad yaru neɣ ad inadi deg leqdic n Mouloud Mammeri adlis –agi i d-yusan di lawan-is ad as- yili d allal yesɛan lqima. Lebɣi, amer adlis-agi yettnuzun kan di teswiɛt-a deg usalay ( musée) Bardo ad d-yeffeɣ ɣer tidelsityin ( librairies) akken ad t-aɣen medden meṛṛa ,yerna ad yaweḍ kra n win yebɣan ad yissin neɣ ad yales i tɣuri n yimeslayen yellan d igerrujen n umsnaw Mouloud Mammeri. D wa i d asirem nneɣ, yerna, mebla ccekk, d win n Boussad Berrichi akked kra n win yesnen azal n tmusni.

Ait Slimane Hamid

Partager