Tedra-tt d imedyazen akked imyura n teqbaylit ( tamaziɣt) am win ileḥun ɣef yiwen uḍar yerna yettnamar assif id iḥamlen. Assif id iḥamlen ɣef imyura d assif n ustehzi akked d tibawt n leqdic-nsen. Aḍar iten-ixuṣen d tizrigin ara iɛebbin tira –nsen akken ilaq akken iẓmi n tidmi-nsen a ttaweḍ widen teɛna .
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍed inijel aquran !
Tedra-tt d yidles aqbayli am win yufan iman-is di telt lxali, asuɣu ar yeǧǧi ara ma d-imezuɣen ara yillin i timesliwt ur d- yuffi ara . Tedra-tt d timsal n tmsuni akked tidmi am win ikecmen annu, yettraǧǧu a teḍfer tafat ahat mi t-id walla ula d netta (nnuba-s) ad iwali .
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍed inijel aquran !
Tidet si lembɛid yettban am akken idles-neɣ yuffa iman-is, yettnarni yeǧǧuǧug simmal d- aqudim ɣer zdat . Sya ɣer da nsel yefɣed udlis neɣ ammud n- isefra sɣur wa neɣ winhin. Tidet di Lweb aṭas i yeseqdacen (tura) tutlayt taqbaylit akken ad yilli umṣiweḍ gar-asen. Tidet aṭas n iseɣẓanen ( logiciels) id yenulfan ɛabban tutlayt  ,; amedya aseɣẓan « amaziɣ translat » yettwaxdem s demma i tasuqilt, neɣ diɣ aseɣẓan i usefti n umyag n taqbaylit. Tidet llan aṭas n iseɣwan deg uẓeṭṭa n Lweb d allalen i wakken ad yegzi umnadi deg tutlayt inumak n tira neɣ n wawalen n teqbaylit am usegzawal tamaẓiɣt tafransist yellan srid deg uẓeṭṭa s tawil n useɣwan-agi : http://www.tutlayt.net/asegzawal-taf.php.
Mačči kan d-aya ! Llan-t aṭas n tfeskiwin tuɣalent-d di yal aseggas ttillin-t d reḥba i wat wawal akken ad mlilen, ad awwin isefra –nsen, ad sqerdcen bay-gar –asen liḥala n teskla taqbaylit anda tella d wanda taṣeweḍ. Ulac win i-izemren ad yenkar anact-a.
Maca xas yella yakk unect-a, meɛna yettban lḥal ixuṣ. Ayen-nni yakk am akken yeqqar unzi s tfransist « d-aseklu yedurin tiẓgi ». Ur nezmir ara a nethedden s wayagi irkeli acku leqdic –agi yella sumata ddew affus n wid yettmeɣnisen ɣef yidles. Yugar d lebɣi( volonté) i-yettawin imheggiyen n reḥba-t agi ( tidwilin-agi) di tfeskiwin neɣ d Lweb wala rẓana isenden ɣef tisuḍart ( professionalisme). Ɣer wanect-a i-iccud lxiḍ araqaq n yidles aqbayli. Lxiḍ-agi isem-is timeɣnest (militantisme) neɣ lebɣi( volonté). Yeṭṭɣaḍ ( mačči d kra yidles yedren kan s tagula id tettnawal timeɣnest neɣ lebɣi. Tedra-tt yides( d yedles) am llufan suṭṭuḍen imawlen -is s waman ttraǧǧun deg-s melmi ara d yegmu.
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍeḍ inijel aquran !
Akken yebɣu yejhed lebɣi, akken yebɣu teẓwar timeɣnest deg ul n -umdan , du leqrar tirget –nni yuɣen deg ul-is as -mjajin wussan, a tt-texnaq tanumi, as tezwi ifer la bureaucratie, a tt-iḥaz facal deg unadi n tedrimt. Lewɛara n wanar akked ugguren yessan deg annar ad as- illin d timeqwa s wacu ara teččexččex tirget-nni yellan ( yuɣ lḥal) d tameɛlalt si tazwara. Win isenden ala ɣef lebɣi akked timeɣnest di tillawt itekka ɣef ifaden yulwan, du leqrar facal ad yezrzu fell-as. Ulac lebni n yidles s ifaden n tiwizi. Tiwizi telha yiwwas mačči i kul-as. Lɛib ameqran n yidles–nneɣ imi ur d yuffi ara ifaden—nniḍen ara tirefden bexlaf ifaden d tewwi tiwizi neɣ lebɣi neɣ timeɣnast.
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍeḍ inijel aquran !
Acḥal d-aɣmis id illulen seg aseggas n 1991 ar ass-a ( s-ifaden n timeɣnest n imawlan-nsen) ar tagara mmutens yir tamattent ? Anwa ur necfi ara i uɣmis « amaynut », « asalu », « iẓuran », « tamurt »… Iɣmisen agi meṛṛa muten ,am akken id illulen, s tsusmi , ḥedd ur d yeclig ma llan neɣ ulac-iten. Mačči kan d aya. Ula deg aḥric n -idlisen yiwen uhdum ! Tuget n yemyura n teqbaylit sizrigen adlisen -nsen( terra-ten tamara) s tedrimt-nsen. Anwa akka seg imyura-agi id yufraren yuɣal yettwasen yegga isem iyi iman-is, yegga tansa i udlis-is ? Tuget deg imyura –agi yerra-ten lḥawj d afraq i iferqen adlisen-nsen (mebla lexlas) ɣef yiḥbiben-nsen neɣ qqimen di tasga tulli-ten takka. Acu ara d nnini ɣef yidlisen id yesufuɣ usqamu aɛlayen n timuzɣa (HCA) ? Anta tamurt deg adlis yettunefk mebla lexlas ?
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍed inijel aquran !
Amek ara yesɛu azal udlis yettunefkan baṭel ? Acu n wazal ara tesɛu tɣawsa yettunfken mebla tadrimt ? Yal taɣawsa umu ur ggin-ara medden azal , leqrar-is d abudu. Adlis yeḥwaj ad yettuzenz deg tinedlisin (librairies) s ssuma is- iwulmen ( mačči d arhen ara yettwerhen neɣ d abexeṣ ara yettubexeṣ) i wakken mi it –id yuɣ umeɣri as-yerr leḥsen , as-yesbur leɛnaya. Ssuq n dlala d adelel, adellel yettawi-d ddel.
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍeḍ inijel aquran !
Ula deg ayen iccuden ɣer ccna ,tettban liḥala terki . Ass-a ttnulfunt-d tizrigin n iḍebsiyen deg ugaraj. Ssin neɣ talata n-iselkimen (ordinateurs) kra n imṣawaḍen (micros) azḍem n kra n iseɣẓanen (logiciels) win id yussan ad yesekles tasfift a tt-id yesufeɣ d CD. Ahdum yugaren wayaḍ d akken medden ttaɣen iḍebsiyen-agi id yefrurin dxal n tɛaciwin! Yeɣli ulqaf n thuski ɣer ilefḍen ! Anwa kan affus ara t –yesirden ? Deg akken tṣub ɣer wanda ( wissen) ur d tettalli, ass-a bexlaf Lounis Ait Menguellet, Idir, Zedek Mouloud qrib ur d-qqimen ara icennayen ara irefden tizlit taqbaylit. Sani i la t-ttedu akka ?
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍeḍ inijel aquran !
Ayen yeḥwaj yidles d allalen yebnan ɣef tmusni akked tamsadrit (professionalisme). Ayen ilaqen i tasekla taqbaylit d tizrigin ara yeddun s-illugan yebnan ɣef tidet am akken teddun tizrigin n tmura n ddunit meṛṛa. Ayen ixuṣen idles-nneɣ d-iɣmisen akked tasɣunin ara d yemsalyen s wawal n usenqed ɣef ayen id yettnulfun deg aḥric n tasekla, amzegun, Sinima akked ccna. Ayen ixuṣen idles-nneɣ d tiliẓri ara d yillin d lemri n timeti deg nettidir, tin deg ara nwali isura, nnuba-t, isalen s wudem aṣaḍri akken i t-nasarem. Ayen ixuṣen idles-nneɣ d timucuha i warrac-nneɣ s wudem n-unnuɣ yettembiwilen ( dessin animé) akken ad nnunten s tutlayt-nsen.
Meɛna tedra-tt yidneɣ am win yenwan anṣib deg ixmir ! Teqfer !
Yella deg awal : « lebɣi-nneɣ meqqer , ul-nneɣ meẓẓi. » Ass-a d tezla ɣer yir tignatin ɣef i netteqliliḥ. Lḥamel-nneɣ aɣ-id wallin nɛajar deg SILA, neɣ udem-nneɣ yettemcirqi ɣef tjakiṭ n CD, neɣ ad nesderwec di nnuba-t ur newwi ur nerri deg tiliẓri neɣ radyu. Ass-a neqbel kulci ala iseɣ. Nerra timuhbelt d talaba nettu tamusni , nnunef-as i tdimi –nneɣ a tekerkar am yir aceṭid. Ziɣ yelha nadam mi id yerẓa ɣer wallen. Ziɣ ḥamlent wallen ad qumcent mi iten-yezwi meɣrud. Gar akka d wakka ahat yif-xir kan azuzen , ayen akka ara aɣ -id iṣaḥ wawal ?
Sliɣ i winna yaqqar-as : a ttɣiḍeḍ inijel aquran !
Ait Slimane Hamid