Ur nefhim ara

Partager

Yeqqar unzi : «  acu tettnadiḍ ay aderɣal ? D tafat ! ». Akka ula d nekni yejmen  ayen yelhan d wayen ifazen.  Nekni yettweḥermen seg idles-nneɣ, seg tmeslayt-nneɣ d isaggasen neẓra d acu  i d-acayuḍ, neẓra acu umu qaren lbaṭel . deg ifezqi-nsen id nekker .

Di lawan-nni, xas akken teẓmek fellaɣ, xas akken  ma tenniḍ-d ufgent tuɣmas-ik,   nettawi yid-nneɣ tirga yesfiliten i yimal yifen tallit deg id nemmeɣ nekni s ikerucen-nni. Anda nedda,  anda nelḥa nettqelib ɣef tunṭict n tafat, ɣef ifetiwej n tmusni ara yezdin ixef-nneɣ ɣer yiman-is. Xas akken s lqela akked lɛela, nemlal  d yimusnawen yezuzuren timeqwa n tudert i timadit-nneɣ.  Di lwan-nni ulama reglen  iberden,  ulama medlent  tibbura, ulama teqqel xemsa ɣef yimmi, ulama    tikli –nneɣ d taruẓi n isula,  ulama tamuɣli-nneɣ gar lecqayaq n yiɣerban ixef-nneɣ  yuffa isɣaren s wacu ara yesmendeg times n lebɣi ɣer tudert izehren deg ulawen-nneɣ.  Wi cqa,  imi xas akken akal yettban d aḥriq, neṣṣaweḍ nerra-t d amgud ɣef id nesmeɣi  imɣan n lhu akked usfilet  imi idles-nneɣ yefka-d iragzen yettemɛanaden ɣer wayen ara d yerran iseɣ i yiseɣ-nneɣ yezwi lawan.  Di tallit-nni icenayen-nneɣ temyezwirin ɣer  imeslayen yelhan, ɣer uẓawan yesedhuyen ṛṛuh. Gar Slimane Azem d Lḥasnaoui, gar Cherif Kheddam d kamal Hamadi, Gar Idir  d Ferhat, Gar Matoub  Lounes d Lounis Ait Menguellet tismin yellan d tid yesmendigen, am nafax, lkanun n cbaḥa akked tẓuri.  Di lwan-nni yella  kan yiwen umaṭaf  ( radyu tis snat ) di kra n tseɛtin deg ass . Meɛna xas akken  drus,  ayen id yettɛadayen d nnuba-t , d tidwilin yeserwuy  lxater akked wul. I lawan-nni  Si Smail, Boukhelfa, Mohamed Guerfi, Cherif Nadir, Ben Mohamed  ččuren allaɣ-nneɣ s wawalen  yeṣfan yefkan iẓuran ɣer tnaslit akked tmusni. Di lawan-nni xas meḥrum fellaɣ  umezgun d sinima s teqbaylit,  lemeɛni deg radyu ttɛadayen-t ticqufin yelhan . Anwa deg-nneɣ ara yettun tacequft  «  Bururu yeḥyan » neɣ «  tiɣwist n Bururu » ? Di tallit-nni  d Taleb Rabah, Nouara, Ait Meslayen, Noura, Hassen Abassi, Noredine Chenoud, Medjahed Hamid, Amɣid ,Amar Kobbi,  i iɛamren amaṭaf , d nitni i yeččuren agni n cna s tezlatin yeṣfan yeččuren d sser . Di lawan-nni xas lwaɛd i teqqes ulawen-nneɣ ččuren d asirem . Xas s lqela n tawil , Muhya yessa lsas i umezgun n teqbaylit. Xas s leqla n tawil Idir d Ben Mohamed sneflen tizlit taqbaylit akkin i  tilisa n tmurt. Xas lqela n tawil  tirebuyaɛ am tin n Imaziɣen Imula, les abranis,  Igudar, Inasliyen, Ifeguren  fkan  udem atrar i tizlit taqbaylit. Xas s leqla n tawil Malika Domrane, Sofiane, Idir, Djamel Alem kecmen   «  hit parade »  n radyuwat n Fransa am Europe 1, radio Monté Carlo…Xas s lqela n tawil Bougermuh yenǧer abrid i sinima s teqbaylit, Xas s leqla n tawil Amar  Mezdad, Rachid Aliche, Said Sadi  lassen i ungal s teqbaylit. Xas s leqla n tawil Salem Chaker, Mouloud Mammeri, ggan ilugan n tira n teqbaylit, suksend idles –nneɣ si tatut. Di lwan-nni xas nedda ḥafi meɛna tikli-nneɣ telsa ibecmaqen n tnaslit. Leɣla  n wayen-nni n lebɣi d tizlatin ur nettmatat, d idlisen ur nfennu, d amzgun yebnan ɣef tidet, d nnuba-t yettleqimen deg ulawen  tayri n tudert ddew leɛnaya  n yiseɣ akked lḥerma. Lɣela n wayen-nni d ixef-nneɣ yemalalen  d yixef –is , imi yeɛqal umdan anwa id netta, amek yella wudem-is, anda yedda uẓar-is. Lɣela n wayen-nni d tagmet id yezdin agdud akken ad ibedd am yiwen di tafsut n tmanyin akken ad yinni ala i tmattent n yisem-nneɣ, ala i werhan n yidles-nneɣ, ala i wakbel n timadit-nneɣ…. Meɛna yeqqar unzi : «  kul tirect tesɛa akerfa ». Meɛna  yeqqar ucenay : «  yezzi i udarar aɛmam/ wawal-nni id nessufuɣ/ xas nagar-it-id ɣer lewqam/ yettawi-aɣ-d amenuɣ »

Yettakemil

Ait Slimane Hamid 

Partager