Meqqreḍ a taddart nneɣ
Yal tama refden leswar
Meẓẓiy-eḍ a taddart fellaɣ
Nekni yedha-d nessamɣer
Asmi id kecmeɣ tamurt n Leqbayel , i tikelt tamezwarut deg iseggasen-nni n 80 , taddart tella tewwi anamek-ines aḥeqqi xas akken iɛumm deg-s lexṣas. Ulac iberdan yelhan, ulac tafat( tirciti) ulac lebni amaynut, ulac azeṭṭa yessufuɣen aman n tzuliɣin, ulac aman deg tiseballin. Tudert n immiren tbedd ɣef lxedma n wakal, ɣef uhareb ɣef nnif akked lḥerma. Mi ara d yekcem umdan ɣer taddart yettḥulfu s yiman-is ha-ten deg axxam-is , gar ayetma-as , gar lehbab-is anda yedda d laman , d tagmat, d lemḥadra.Tudrin , di lawan-nni, mazal teddunt s lqanun n teqbaylit ressan imezwura-nneɣ di tmeti. Leɣrazi s wacu tebna taddart d tawacult, d adrum akked tajmaɛt. Taddart tekka-d nnig yal yiwen u yal yiwen iqeddec i taddart. Dayen-nni i yeǧǧen, xas akken yeqwa lexṣas, imdanen ɛeccen di talwit, ttemyarfaden, temḥabaren, wa yesfqed ɣef wa akken lweḥc n tudert ad yerr aḍar.
Maca zrin wussan , isufer n tenfalit kecmen tudrin-nneɣ armi weccmen ɣef udem-is leɛyub ur nelli. Ass-a teqqa si tudrin-nneɣ ur qqiment d tuddar u wwiḍen-t timdinin. Leɛwayed beddlen , imi allalen-agi atraren bḍan gar medden, rran yal yiwen yeskuccer ɣer yiman-is am iɛarrusen yettwakeblen deg ujeɣlal. Yell-ad waya , acku yal wa yeqqar-as : » nekk zemreɣ iyi iman-iw, ihi uma sriɣ i udrum neɣ i taddart. » Beṭṭu-agi id wwin wallalen atraren( am taskawin- paraboles- azeṭṭa n linternet) yekcem ula ɣer ixxamen imi xas iɛaggalen n yiwet n twacult qṛib ur t temlaɛin-ara. Ifukk lkanun –nni yezdin gar watmaten , i ten id ttejmaɛen yal yiḍ akken ad m walin ,ad meslayen , ad m yafen ad m yaɛqqalen. Allen atraren bḍan tassa d wayen turew!
Tudert tatrart ( xas akken tesishil udem n temɛict) teɣza iɣisan deg umiṣiwed( communication) yellan zik –nni d rikiza n tmeti di tmurt n Leqbayel. Terra imdanen d anṣafen( egoistes ) yal yiwen yettnnadi kan amek ara yejbed tagertilt i yiman-is( d baḥwaṣu i tt-ileɛben) . D tussfa-agi( l’égoisme) id yewwin tismin, dɣel gar watmaten, d netta-t i zerɛen ccwal gar tiwaculin armi : ( am akken id yenna Zedek Mouloud)
Tagmatt tettu d wi tettnaɣ
Tedda-tt ɣaf ayen ilhan yeffeɣ
Cceɣl n taddart meqqar
Telhi-ḍ a taddart yiseneɣ
Diri- kem a taddart yis-nneɣ
D nekni ikem yarran d axeṣṣar
Tekcem taddart deg iɣilifen asmi ifukk wawal di tajmayɛit. Asmi fukkent timucuha ɣer lkanun. Asmi ilemẓiyen ɣunzan lehḍur n imussnawen. Tekcem taddart di leɣlaḍ asmi i tzad leqṛaya i ɣ yerwin lɛeqliya armi bab-as inekr-it mmi-s. Fṛuṛxen leɛyub deg tudrin-nneɣ, aseklu yellan d leḥlu beddlen -as telqim ran-t d aḥeccad . Anda-t ( imi akka) leɛǧeb ma yella ass-a aseklu n tjaddit yefka-d yir iguma ? Anda –t leɛǧeb ma yella lḥeṛma-nni n zik tekfa, ma yella leqder n zik yeɣli ?Amedyaz werǧin yeskaddeb netta i d-yennan:
Tecfiḍ i wungif meskin
Ay aɣalad n tejmaɛt
Aberraḥ akin, akin
Tessen taddart a d-taddart
Fuken widen isent yettɣimin
Ur kiren m-ur ten-t frin
Ugaren s tidet taswiɛt
D igarawen ay d d-tezzin
Allen s allen isent d-tezzin
Ass-n awal yezmer yekkat
Ait Slimane Hamid