Tameṭṭut deg tmetti Taqbaylit

Partager

Timetti taqbaylit ur tefka ara azal i tmeṭṭut deg tmeddurt, ulama ula d nettat s ccan-is. Fell-as i tbedd akk ddunit. Akka yerna mazal tettemririɣ deg tɣerɣert n tneḥyaft imi argaz-is yeḥrem-as tuffɣa. Yerra-tt d taqeddact-is, ad texdem deg uxxam, ad ternu tiqwirin. Deg tazwara, ur tesԑi ara izerfan am urgaz deg twacult: tezga tettwaḥqqer imi ur tt-id-yettali wawal gar watmaten-s. Zik, llant ula d tiqcicin i meḍlen d timuddirin. Llant tlawin iwumi berrun imi i d-seԑԑunt kan tullas. Llant tiyiḍ zewğent 3 neɣ 5 yiberdan, daymi qqaren: «Taqcict ma tedder tenfa&epsilon,; ma ulac, timeqbert tewsaε».

Tis snat, tameṭṭut ur teswi, ur terri, deg uxxam-is. Ur tesԑi rray ala argaz i yesԑan awal. Werğin tella d tilellit deg lecɣal-is. Ilaq ad texdem kan ayen yeffɣen ɣef urgaz-is, yerna axeddim-is d axxam kan, Ma teffeɣ, ad teffeɣ kan ɣer tmazirt. Ulamma truḥ ɣer yimawlan-is, xas ma llan deg taddart, ilaq ad yeddu urgaz-is, am wakken qqaren: «Taqcict mm tɣaltin, ur tbennu tixxamin». Tis kraḍ, tallest segmi ara d-tlal nettat tettwaḥqar, ama deg uxxam n baba-s neɣ win n urgaz-is. Leqbayel n zik, mi ara yernu ɣur-sen uqcic, ad sɣerten neɣ ad xedmen urar. Ma d taqcict I d-sԑan ad yeḥzen uxxam am akken d tamḍelt. Mi ferqen ttrika, ama d idrimen neɣ d akal, yal awelli (ilemẓi) ad yawi amur-is, ma d tawellit lḥeq-is ad t-rnun watmaten-is, acku ɣur-sen, d lԑib ad tewret teqcict. Ma deg uxxam n urgaz-is, akken kan bɣan nutni ara tili, limer ad tԑeddi deg rray, ad as-d-brun neɣ ad rnun fell-as takna. Ulamma yella way-agi zik, maca ass-a d tamuɣli-nniḍen. Imi d tameṭṭut i d agerruj n tudert, d nettat i d tigejjdit n uxxam-is. Nezmer ad d-nini belli ulac aɣref iɣef teԑziz tmeṭṭut nnig n uɣref Azwawi, axaṭer yegza d akken, amer ur tettili ara nettat, ddunt-is ur teswi ara neɣ ur tesԑi ara lebna. Ayen ara d-yessebganen aya-agi d inzi-a i d-ğğan wat zik: «Axxam mebla tameṭṭut, am lebḥer mebla lḥut».

Deg tama, kra n lbaḍna d sseriya yellan, ur teԑlim ara yis-s tmeṭṭut tazwawt imi aṭas n yirgazen i yettcawaren tilawin-nsen deg yiḍ. Ɣef-aya-agi i qqaren imezwura-nneɣ:«Ulac d acu nettugad am lehdur n tsumta». Deg tama niḍen, xas akken ur heddrent ara deg tejmaԑt, maca aṭas n tikkal i yettԑeddi rray-nsent deg-s s tuffra, yerna iferru timsal ur frin yirgazen.

Mebla ma nettu, tilawin-nneɣ asmi sԑant tilelli, ulac agdud i tt-yefkan i tlawin iwakken ad seknen tidet-a, yerna ad sfesxen lekdeb yellan ɣef tmeṭṭut tamaziɣt. Tagellidt Dihya d Tinhinan d amedya ɣef tlelli tekseb tmeṭṭut-nneɣ imi mačči siwa i uxxam iwumi tezmer, ula d agdud yella itteddu ddaw ufus-is, yerna tessebgen-d iman-is d akken tezmer i wayen iwumi yezmer urgaz neɣ ugar. Ihi, ddunit-a, tebna ɣef urgaz akked tmeṭṭut, d nutni i d sser n tudert, daymi ilaq tameṭṭut d urgaz ad kesben izerfan kif kif-iten. Imi ulac amgarad gar urgaz d tmeṭṭut di tmendawt, ilaq d lḥeq n urgaz i d win n tmeṭṭut. Ihi, ha-ten-in deg yiwen n umḍiq, dɣa qqaren: «Argaz d llsas, tameṭṭut d ajgu alemmas»

Adaoun Abdelghani

Partager