Kra n yiwellihen i wakken ur ttkawant ara wallen-nwen

Partager

Aɣzaẓ, asgar d uneẓẓef n wallen, ccirat n takawt-nsent

Takawt yellan d ugur ameqqṛan n yiẓri. imi, s teɣzi n lweqt, teslalay-d tifidi n ticcewt n tiṭ (cornée) i d- igellun di tuget n tikkal s tidderɣelt. Acu n wazal i sɛan yimeṭṭawen deg uḥareb mgal takawt n wallen? Acu n sebbat i yellan deffir takawt-a? Amek i nezmer ad nesseḥbiber ɣef yiẓri-nneɣ seg-s? D isteqsiyen i ɣef ara neɛreḍ ad d-nerr dduṛt-a, i kunwi, ay imeɣriyen-nneɣ.

Imeṭṭawen yezgan slemlimen, ssiriden tiṭ

Bexlaf imeṭṭawen i yettru umdan di talliyin yecban lferḥ d leḥzen neɣ aqraḥ, allen-is kesbent imeṭṭawen yezgan. Ineggura-a, sɛan azal d ameqqṛan imi ttḥaraben ɣef tiṭ am si lewsex yecban aɣebbaṛ neɣ aqeclaw, ama si takawt s ttawil n uslemlem d usebzeg-ines ɣef teɣzi n wass.

Acu-tent sebbat n takawt n tiṭ ?

Ɛlaḥsab n unadi deg uḥric-a yerzan aṭṭan n wallen, iseggasen-a ineggura izad leḥsab n yimuḍan yesɛan takawt n wallen akken diɣ zaden wid irezzun s amejjay ɣef tidderɣelt i d-yekkan seg waya. Tessaweḍ ad d-tsers ddeqs n sebbat, gar-asent ad d-nebder: ddwawi mgal akmaz (les antihistaminiques), ddwawi n waṭṭan n yidammen (les antihypertenseurs), yir asexdem n ddwa n wallen, aḍu asemmaḍ. Ula d imsismeḍ (climatiseur), ttawil n useḥmu yettilin ( chauffage) deg yixxamen, ddexxan, slalayen-d takawt-a. S umata, d sebbat uɣur ur yettarra ara umdan lewhi alamma yesteqsa-t-id umejjay.

Setta n yiwellihen I wakken ur ttkawant ara wallen-nwen

Akken yebɣu temxalaf sebba n takawt n wallen ɣer umdan, ad tili tifrat-ines di setta n yiwellihen-a ara awen-d-nefk s ddaw.

Win yettkeyyifen: Ilaq ad yeḥbes ddexxan. Ddexan yeskaway tiṭ, yesnernay rriḍa (La cataracte), akken diɣ yettak-d calwaw (glaucome) yessawalen i tidderɣelt.

Win inehṛen: Ama d ttawil n useḥmu neɣ d win n usismeḍ i yettilin daxel n tkeryas, zemren ad ilin d sebba n takawt, labeɛda ma imekken-asen umdan aqadum-is. ɣef aya ilaq amdan ad ten-issexdam akken ilaq, u ad yettlusu nnwaḍer n useḥbiber.

Oméga 3: kra n yisufar n wučči yettwassnen s Oméga 3, lhan i tezmer n umdan, akken daɣ i yezmer yiwen ad yaf aɛeqqar-a n omega 3 deg ddwawi yelhan i tfekka-s. Ɛlaḥsab n wayen uɣur yessaweḍ unadi deg tujjya deg tmurt n Japon, oméga3 i d-iteddun di ddwawi yesɛa amur meqqren deg uḥareb ɣef takawt n wallen.

Taviṭamint A: Lmaklat yesɛan “taviṭamint A ”, am yiselman neɣ timellalin, slemlimen allen. D ayen imi yelha ad itett umdan isufar-a ugar n yiwet n tikkelt di dduṛt.

Aṛemmec n lecfar: ladɣa iseggasen-a ineggura, asexdem n ttawilat n taywalt am tiliẓri ( television) neɣ aselkim ( Ordinateur), inerna s waṭas ɣer medden. Ama deg lxedma neɣ ula deg uxxam, llan wid i yettɣimin swayeɛ ttwalin neɣ sexdamen ttawilat-a. D ayen i d-yettawin kra n lehlakat i wallen, gar-asen, takawt. ɣer waya, mi ara tḥussem i lecfar n wallen-nwen ur ṛemmcen ara am wakken i tuɣem tanummi, ilaq ad twexṛem ɣef ttawilit-a.

Nnda: Mačči ala imɣan kan ara yesfaydin seg nnda, maca ula d allen-nwen. I wakken ur ttkawant ara wallen-nwen, yelha, neɣ ahat ilaq ad yili uxxam-nwen yesɛa nnda, ur yekkaw ara mliḥ. Ladɣa anida i tegganem, di tegrest (ccetwa), ma yella ttawil n usehmu yejhed, izmer ad yeskiw taxxamt ideg i tegganem. ɣef waya, yelha ma teldim cwiṭ ṭṭaq neɣ ma tzemrem ad d-aɣem

Salima Dali

Partager