Accueil Tamazight Imuhal-is d annar n unadi deg yidles amaziɣ

TIZI UZZU - Asmekti n Si Aɛmer u Saɛid Bulifa : Imuhal-is d annar n unadi deg yidles amaziɣ

782
- PUBLICITÉ -

Ass-nni n larebɛan10 deg waggur n tuber 2018, yella-d usmekti n umussnaw ameqqran Si Aɛmer u Saɛid Bulifa deg Uxxam n yidles Mulud Mεemmeri n temdint n Tizi Uzzu akked temkerḍit tamaynut.

- PUBLICITÉ -

D tajmilt yeddan ɣef teɣzi n wass-nni larebɛa yezrin, i d-yellan aseggas-agi s usentel “Idlisen n Bulifa, d aferdis n unadi ɣef yidles amaziɣ”. Ma d ahil n usmekti-agi yella-d deg sin n yimeḍqan n yidles deg lwilaya n Tizi Uzzu. Deg temkerḍit tagejdant n tɣuri taɣerfant, ɣef teɣzi n was, tella-d temsikent d usenεet n yidlisen yura Boulifa, d wayen tura tɣamsa ama ɣef tudert-is, ama ɣef tira-s neɣ tamussni-is. Ma ɣef 11h00, deg tzeqqa n yisaragen, yella-d usarag ɣef tudert d yimuhal n umaru Bulifa sɣur Djaffer Boulifa, yellan d yiwen seg twacult-is. Ifures tagnit di tillin n lwali n Tizi Uzzu, anda yessuter asemmi n kra n umḍiq n yidles ɣef yisem n Saɛid Bulifa. Am wakken daɣen, i d-yella-d usenεet n yiwen n usaru i d-yewwin ɣef tudert n umaru-agi ameqqran, d wayen akk i yeǧǧa, sɣur tiliẓri ENTV, i yexdem fell-as Boussad Mammeri. Tin ɣur-s, yella-d usarag n Mass Hamid Bilek, i d-yemmeslayen s telqay ɣef useggem n tira n umezruy, i ilaqen ad yettwaru akken i yeḍra, mačči akken i t-ttwalin yicenga, “Mass Bulifa d inigi ɣef umezruy n tmurt n Lezzayer”. Yehder-d diɣ ɣef wazal-is deg tmussni, anda i d-yenna: “Anwa i d as-yennan ad as-yerr izen i Hanoteau ɣef tmuɣli-is ɣef tmeṭṭut tamaziɣt”. Yeɣra-d diɣ, imeslayen-nni i d-yenna Hanoteau d wayen i d as-yerra Boulifa, am wakken diɣ i d-yefka agzul meẓẓiyen ɣef yinurar ideg yeqdec Bulifa. Yella-d diɣen usenzi s ubuddu n yidlisen sɣur yimura d temsikent n yidlisen sɣur yimazragen. Ikemmel wahil deg tmeddit n wass, deg Uxxam n yidles, dɣa ɣef 14h00 n tmeddit deg tzeqqa tameẓyant, llan-d yisaragen imeẓyanen d uskasi. Yezzi wawal deg-sen ɣef usentel “Idlisen n Bulifa, d aferdis n unadi ɣef yidles amaziɣ”. D isaragen i d-ijemɛen tlata n yimnuda deg wayen i d-yeǧǧa Boulifa, wigi d Said Chemakh, Hamid Bilek akked Omar Kerdja. Yezwer-d Mass Bilek, i d-imeslayen ɣef tezlagt taseklant, i yeddan si Bulifa armi d Mulud Mɛemmeri, ɣef wakken i t-id-yenna Salem Chaker deg yiwen udlis. Yuɣal-d diɣ ɣer wassaɣ yellan gar-asen, ijmel-d merra ayen i ten-yezdin d wayen i ten-ismemgarden. Am wakken daɣen i d-mmeslayen ɣef yidlisen-ines ladɣa tlata-nni yerzan almud d uselmed n tutlayt taqbaylit, sɣur Said Chemakh, yal adlis, yefka-as azal-is yemla-d ayen yellan deg-s. Ma ɣer taggara, gren-d tiɣri i yilmeẓyen i wakken, tamezwarut ad asen-alsen tira i yidlisen-agi s tira tumrist, tis snat d aɛiwed n usizreg-nsen seg wid teɛna temsalt, am wakken diɣ i d-yella uskasi ɣef yisaragen-agi. Ad d-nesmekti kan belli, Si Aɛmer u Saɛid Bulifa, ilul deg useggas n 1861 deg taddart n Adni, deg tama n Larbȃa Nath Irathen (LNI). Yeɣra aṭas n leqran d tefransist. Gar yimezwura i ixedmen deg unnar n tmaziɣt, yura aṭas n tewsatin n yidlisen. Gar wayen yura deg tsekla tamaziɣt ad d-nebder: Ammud n tmedyazt n teqbaylit, Lezzayer 1904. Deg tesnalsit: Tarrayt n tutlayt n tmaziɣt (timsirin n useggas wis sin), Lezzayer 1913. Deg umezruy “Djurdjura à travers l’histoire depuis l’Antiquité jusqu’en 1830”, Lezzayer 1925. Yemmut ass n 08 deg yulyu 1931.

Adaoun Abdelghani

- PUBLICITÉ -