‘’Win yebɣan ad yidir, yemmet’’

Partager

Yella-d usmekti n tmettant n Muḥend U Yeḥya (Muḥya), ussan n 7 d 8 deg duǧember 2018, deg uxxam n yidles Mulud Mɛemmri n Tizi Uzzu.

Deg usiher-agi i d-thegga Tenmehla n yidles n Tizi Uzzu akked Umezgun Kateb Yacine, yella-d usarag, timsikent akked usenɛet n tmezgunt. Amahil s umata n Muḥya d asentel iɣef yezzi usarag i d-fkan tlata wudmawen i iqedcen, yakan, ɣef umecwar n ubabat-agi n umezgun aqbayli. Wigi d Nourdine Ait Slimane, Laoufi Amar d Ayyad Boukhalfa). Deg tezwara, yewwi-d awal Mass Laoufi ɣef usenfar n tira n Muḥya anda i d-yesmekti s umata amecwar-is. ‘’D akemmel i ikemmel Muḥya deg usenfar n tira imi llan wid ixedmen ɣef teqbaylit neɣ tamaziɣt’’, i d-yenna. Am wakken yerra tamuɣli, diɣ, ɣef wanda i d-yegmer iḍrisen i d-yesuqel, imi ɣef wakken i t-id-iwekked ‘’yegmer-d Muḥya ɣer yimyura imeqqranen ; ɣer wid yewwin arraz n Nobel i wakken ad d-yifrir yidles aqbayli gar tmura. A wi(n) yeddan d wi(n) i t-yifen ’’. Imi taqbayli mazal-itt d timawit, deg tallit-nni, daymi yextar Muḥend U Yeḥya ad yessekles leqdic-is deg tesfifin, ɣef wakken iwala uselmad-agi n tmaziɣt n tesdawit n Tubiret. Yefka-d amedya u yenna-d : ‘’Lukan Slimane Azem akked Ait menguellet d tira i yuran isefra-nsen, tili ur d-ttbanen ara, ur ttwassnen ara amek akka llan tura, imi qlilit wid ara ten-yeɣren’’. Yesmekta-d, diɣ, d akken ugar n 30 n tezrawin i yettwaxedmen ɣef urgaz-agi n umezgun d tmedyazt. Am wakken i d-iger tiɣri i wid yesɛan kra n tɣawsa ɣef Muḥya, ad tt-id-sbanen u ad tt-id-rren gar yifassen n wid yettnadin ɣef umahil n unaẓur-agi. Seg tama-s, Boukhalfa Ayyad, yerra ddeh-is ɣer usugen (l’imaginaire) n tmedyazt tamhaddit deg wayen yura Muḥya. ‘’Yexdem Muḥya isefra imḥaddiyen yettawin yiwen usugen igerrzen dayen kan. Gar yisefra i d-yuder, ad naf ‘’Nubamber’’. « Nubamber yerra-d axbir, yebrez abrid d amellal. Medden ɣillen d tmesxir, ma d irgazen reẓnen awal ». ‘’Asugen n umedyaz deg usefru, yerra aggur-agi d awudam deg tigawt, ixeddem, i wakken ad d-yawi kra, igemmaḍ’’. Seg tama-nniḍen, la d-yettmeslay ɣef tezdeg n tegrawla, ɣef tugna i yellan d azamul’’, ɣef wakken yettwali uselmad-agi n tesdawit Mulud Mɛemmri n Tizi Uzzu. Yekfa usarag s wawal awezzlan i d-yewwi Nourdine Ait Slimane ɣef talɣa n umezgun ɣer Muḥya anda i d-yenna d akken yettak aṭas azal i yiwudam, ladɣa amek i d-yettili tikci n yismawen i yiwudam-agi. Ma ɣef tmeslayt yesseqdac Muḥya, yenna-d : « Ur iḥemmel ara Muḥya awalen-agi n azul neɣ tanemmirt. Netta yesseqdac taqbaylit timserreḥt». Yeḥka-d yiwet n tedyant akken, yenna-d : « Yiwen ibeddel awalen n tmezgunt n Muḥya mi tt-id-yurar. Mi yekfa yenna-as i Muḥya acu twalaḍ ? Yenṭeq uneggaru-a, yenna-as : Nekk kkseɣ-tt-id di tcenwit, kečč terriḍ-tt ɣer din ». ‘’Muḥya, yerbeḥ adrum, mačči d aɣrum’’ i nezmer ad nerr d agzul i usarag-agi anda ḥeḍren yinelmaden n uɣerbaz alemmas Mulud Ferɛun n temdin n Tizi Uzzu. ‘’Taqbaylit, tezmer, wissen kan ma zemren-as Leqbayel’’, i d-yesseggra yiwen. Akka diɣ i as-yerra

tajmilt ucennay Ideflawen.

‘’Si tzemmurt teɣli tissi,

Ayetma, texreb-iyi neyya.

Ugadeɣ ad teglu yis-i,

Nekk ad gluɣ s meyya.

Nnig waffug, d tarusi,

Tenxer taɛwint mi tekfa.

Uh, uh, ass-agi tcudd tyersi,

Uh, uh, iruḥ Muḥen,d U Yeḥya’’.

Hocine Moula

Partager