Accueil Tamazight Aɣerbaz n tzuriyin tihuskiyin “Les chalets”

Aɣerbaz n tzuriyin tihuskiyin “Les chalets”

1639
- PUBLICITÉ -

Si lkazirna i yella di lweqt-nni n Fransa armi d wayen yuɣal ass-a, abrid itezzi itenneḍ. Deg yiseggasen imezwura mi tefra lgirra, axxam-a semman-as “les chalets”, mazal ar tura akka i as-qqaren. Yella d aɣerbaz n tmasurin (les sœurs blanches). Timrabḍin-agi n yirumyen, akken i asent-qqaren di tmurt, sedduyent lecɣal-nsent s tarrayt i d-jebdent di tiktiwin n John Dewey akked Célestin Freinet; meḥsub ur selmadent ara kan tira akked tɣuri; zzyada ɣef wanect-a, yettili-d uselmed n uẓeṭṭa, asewwi, iqwiren, atg. Dayen i yeğğan aɣerbaz ad iseddu iman-is s yiman-is: ayen i tteḥwiğğin xelqen-t-id zdaxel. «Kra n yiseggasen ɣef uzarug n Lezzayer, yeḍra-d wayen i d-yeḍran, ffɣent tselmadin d tnelmadin, kecmen-d ikersiwen d ṭṭwabel iwakken ad ten-jemεen sdaxel» i d-yenna Mass Ould Kaci, anemhal n uɣerbaz-agi. Ikemmel deg wawal-is: «cwi kan llan wid yesseḥbibiren fell-as, dɣa ssutren deg uɣlif n yidles akken ad t-rren d amkan n yinaẓuren. Acu kan ilaq bnadem ur itettu ara qrib i yeɣleq deg yiseggasen-nni iberkanen n rrebrab».

Aɣerbaz-a yelli tiwwura-s i wid akk yebɣan ad snernin s ttawil n tussna di tzemmar-nsen, ad fken iswi i lebɣi-nsen d tudert-nsen. Ttasen-d si yal tama ; Tubiret, Bgayet, Lezzayer, Bumerdas…. Acu kan ugur n uɣerbaz d iḍes n yinelmaden-a imi, ar tura, mazal ur as-d-telli tifrat. Γef wanect-a, yerna-d Ould Kaci: «nessaram ad yefru deg wagguren i d-iteddun, akka tura la gganen akked yinelmaden n tesdawit.» Acḥal d wacḥal n yinelmaden i iɣunza neɣ d nutni maḍi i iɣunzan aɣerbaz; ttrajun kan wid ara ten-iwelhen ɣer wayen i iḥemlen ; ad ilin d ixulaf i yimezwura: Isyaxem, Baya d ugeswaḥ n Dilem Ali. I wacu ala ?

S wakken yuzzel wawal yelhan ɣef leqdic igerrzen n yinaẓuren-is, yerza ɣur-sen ass n 8 di meɣres 2009 yiwen gar wid iwumi yella yidles amaziɣ deg wul-is iwakken ad yessekles yiwen n reportage ɣef uɣerbaz-a. wagi d Slimane Belharet i yettwasnen s tedwilt-is n rradyu t-2 akked d umdakel-is Djamel Bacha i d-yelhan s useḍru. Γef wayen iwala yenna: «Aɣerbaz-a d agerruj anda mlalen yinaẓuren i yesεan aswir meqqer, ur umineɣ ara ad ten-id-afeɣ akka; dayen yessefraḥen, nettkel ma nefka-asen ttawilat ilaqen ad ilin deg ubrid n yimezwura. S usekles-agi, bɣiɣ ad as-fkeɣ tallelt i uɣerbaz-agi iwakken ad yettwassen.» Imi le reportage-agi ad d-iεeddi deg yiwet n tilivizyu di tmurt n Fransa i ttwalin aṭas Leqbayel, nessaram am wakken daɣen ad d-iεeddi di tilivizyu-agi n tmaziɣt i yebdan ussan-agi amecwar-is, ma terna-d rradyu n Ğerğer ara yebdun gar-aɣ d kra n wagguren, ɣef wakken i d-nnan, idles-nneɣ ad yeṭṭef amkan i as-iwulmen di tmurt-is. Nnan deg wanzi: “Agdud mebla idles am umdan mebla iles”.

Lhusin Urezqi.

- PUBLICITÉ -
- PUBLICITÉ -