Iɣelli-d waqquj (amḍur ) deg waggur n yulyu uqbel ad iṣenti lexṛif, acku llant waṭas n tmental n waya. Kra d tid jeṛbeɣ, ssneɣ deg unnar, kra d tid i d-leqḍeɣ ɣer umɣar, kra-nniḍen, d tid i d-ɣriɣ deg wayen uran wussnanen.
Aɣelluy n uqerquc n tneqlet yettili-d acku :
-Tella lɣella aṭas deg useklu, meḥsub yurew ayen iwumi ur yezmir ara. Ihi mačči d lewhayem ma yeɣli, d axeddim n ugama . Mačči yakk ayen ara d-iger useklu d lfakya, ad yeqqim. Kra n leṣnaf am lbakur neɣ irgalen, ɣellin-d akk.
– Yettili-d diɣen i lmend n waddad (liḥala) n tegnawt : yiwen wass ad ṣubbent tfesniwin, yiwen wass ad alint mačči d kra (choque thermique ).
– Yezmer ad d-yili uɣelluy-is diɣen, acku ulac-as ddekkaṛ, ma ur as-nɛelleq ara i tneqlet dekkar, neɣ yebɛed useklu n udekkar ɣef tferka ideg i tent-neẓẓa. Meḥsub ur d-yili ara usetmer n tbexsist ( La pollinisation n’a pas eu lieu ).
– Deg wayen ttwaliɣ deg unnar d wayen i d-nnan wid ijeṛben, aɣelluy n waqquj (ma yella nɛelleq-as i tneqlet ddekkaṛ ) yettemgarad gar ṣṣenf d wayeḍ (varie suivant les varietés ), qqaren » taɛemriwt d ujenǧar, d ubuqal » drus maḍi i iɣellin n uqerquc ujjix (aqquj ) deg-sent. Ma d taɣrest (taɣlidt ) d taɣanimt ladɣa, aṭas i iɣellin n waqquj deg-sent.
Mouloud Selloum