Ad yuɣal usenzi n uɣrum di tcekkarin n lkaɣeḍ

Partager

I wakken ad yili useḥbiber d uḥader ɣef tezmert n umdan seg yimihiyen i dittekken seg tcekkarin n plastik i dttmuddun yixebbazen aɣrum-nsen i yimsaɣen, tella-d temlilit n tddukkla taɣelnawt n yimetjaren s lamer n tneɣlaft n tnezzut. Fɣen-d s yisalli ara iḥettmen i yixebbazen akken ad ttmuddun aɣrum di tcekkarin n lkaɣeḍ, imi akken llan xeddmen iseggasen iɛeddan, igellu-d s lemḍerra d umihi ɣef tdawsa n yimdanen.

Ladɣa mi ara d-yeffeɣ uɣrum si lkuca yeḥma, yessegray-d asafar yettiqin s ciṭ n waman daxel n tcekkart. Aya igellun-d s tariḥt i izemren ad dtawi lehlakat iweɛren i umdan mi ara yečč aɣrum-nni i ixelḍen d usafar-a. Yenna-d uselway n tddukkla n yimetjaren belli asaḍuf-a ad yebdu deg yimalas amezwaru n useggas-a amaynut 2020, u ad yettwagdel ɣef yixebbazen ad ssenzen aɣrum-nsen deg tcekkarin n plastik, u win ara ixalfen asaḍuf, ad d-ilint fell-as leɣramat.

Ɣef waya ad ittuḥettem fell-asen ad rren di rrif lqider ilaqen n tcekkarin-a n lkaɣeḍ tidawsanin akken xeddmen zik yakan. Acu kan, rray-agi yezmer ur itteɛǧab ara i yimsenziyen, ma neẓra d akken d lkaɣeḍ i yeɣlayen ɣef plastik, d ayen ara ten-yerren ur rebbḥen ara tadrimt akken i tt-rebbḥen uqbel, yerna yedda-d deg temlilit-nni d akken ssuma n uɣrum ad teqqim akken tella s 10 n yidinaren.

Aplastik d tifrat neɣ d aɣilif?

Deg tallit ideg nella, yeṭṭef uplastik amḍiq d ameqqṛan deg tudert n yal ass. Armi ṣṣawḍen yimussnawen ssemman-as i tallit-a, tanekkra n uplastik. Lameεna aneggaru-a, akken yella d tifrat, i yella daɣen d aɣilf i umaḍal. Meḥsub akken i d-yewwi abaɣuṛ i talsa, i as-dyewwi daɣen ayen i tt-iḍuṛṛen. Amek akka? Seg tama n tifrat, ulac aḥric anda ur yettwasseqdac ara uplastik, anda i yerra yiwen allen-is, ad t-yaf yesεa amkan-is. Ama d taqerεet, d imru, d ajeɣlal n usawal, d anasiw n uselkim, neɣ d ddeqs n tɣawsiwin-nniḍen.

Ula deg temguri (industrie), aplastik yesεa azal-is, am tin n tkeṛṛyaṣ, d tsenselkimt s umata. Ula d ticriḥin n yisawalen ttwaxeddment s uplastik. Neɣ s unameknniḍen, yekcem ula deg tiknulujit. Seg tama-nniḍen, aplastik d acengu n ugama d twennaḍt s umata. Ayagi imi, ur ifessi ara s sshala deg-s. Amedya d tackaṛt n uplastik, i yettidiren ugar n 400 n yiseggasen. Rnu i waya, ɣef leḥsab n yinadiyen n yimassanen, tamentilt tamezwarut n uṭṭan n uxenẓir, d aseqdec n uplastik deg tɣawsiwin n tneččit. Ahat d ayen i yeǧǧan amur ageεmir n tmura n ddunit, ǧǧant aseqdec n tcakkaṛin n uplastik, beddlen-tent s tid n lkaɣeḍ.

Ma yella deg tamurt n Lezzayer, ayagi ad yebdu seg yennayer 2020. Ɣef waya,ugar n 100 000 n tcekkaṛin n lkaɣeḍ ara yettwaferqen ɣef 7 200 n lkucat di tmurt. Akken i d-iberreḥ uselway n tfidiṛalit taɣelnawt n yikewwacen. Deg wawal-is, yenna-d belli ilaq ad sneqqsen yimdanen aseqdec n uplastik, ladɣa deg wayen i icudden ɣer tɣawsiwin n lmakla. Am uɣṛum i tetten yiɣermanen s buhan. Daymi i d-yewwi ula ɣef medden ad beɛden ɣef useqdec n plastic s tazzla.

KH. A./K.K.

Partager