Ansi i d-yekka d wanida i iteddu umennuɣ n umussu !

Partager

Yella-d usmekti wis 39 n tefsut n yimaziɣen, ussan n 27 d 28 deg yibrir 2019, s yiwet n temlilit i tga tddukkla Tawacult tagrawlit n lwilaya n Tizi Uzzu deg uxxam n yidles Mulud Mɛemmri n temdin-agi.

Ɣef teɣzi n sin wussan, wwin-d awal yimsaragen ɣef wamek i d-ḍrant tedyanin n tmanyin akked wanda i teddun temsal ass-a n wussan. Gar wid i yekkan deg usiher-a, ad naf wid i iḥeḍren i tnekkra imir-nni, yecban Lounaouci, Tari Aziz, Yidir Ahmed Zaid, Achab Ramdane, Hebib Youcef, Oussalem Med Ouamar akked kra n wudmawen n umennuɣ ɣef tmaziɣt n tura, am Hakim Saheb, Said Chemakh d Hamou Boumedine. Deg usarag i d-yefka Ramdane Achab, u uqbel ad d-yawi awal ɣef tedyanin n Tefsut n yimaziɣen, yesmekta-d idlisen i yettwarun ɣef umennuɣ n tmaziɣt s umata, anda i d-yefka dɣa, izwilen n yidlisen-agi, am “Le journal des évenements de 1980”, n Rachid Chaker, “Imaziɣen ass-a” n Salem Chaker, “Chronologie du movement berbère” n Guennon Ali, “ Algérie, citoyenneté et identité” n Brahim Salhi…atg.

“Tadyant n 1980, mačči seg yigenni i d-teɣli, meɛna yella-d umennuɣ ɣef tmaziɣt uqbel yakan. Llant-d tedyanin uqbel tmanyin i yerfed Umussun aɣelnaw deg yirebbi-s”, i d-yenna Ramdane Achab sdat n waṭas n yimeddukkal-is n umennuɣ s daxel n tzeqqa n Uxxam n yidles Mulud Mɛemmri. Am wakken i d-iwekked d akken akk timeslayin i yeṭṭfen taqacuct akka tura deg umaḍal, llant akk d tutlayin n yimnekcamen. Dɣa, ɣef wanect-a, iwala d akken: “Taglizit, tafrensist, taɛrabt neɣ tiyaḍ, d timeslayin n wid yesteɛmren wiyaḍ.

D timeslayin i yettuḥettmen s ddreɛ d zẓur ɣef yigduden i yettwaḥeqqren”. Uqbel-aya, yenna-d Mass Achab belli awal n tmaziɣt ɣur-s, yerza timeslayin-agi: Taqbaylit, tacawit, tamẓabit, tatergit…atg. “Ma nniɣ-d Tamaziɣt, meḥsub qessdeɣ-d taqbaylit, tamẓabit, tacawit akked tiyaḍ, mačči kan yiwet n tmeslayt”. Ma ɣef wayen icerken neɣ yessemgaraden Tafsut n tmanyin akked umussu-agi n tura, walan kra d akken yella wayen i ten-yesdukklen, am wakken i d-yella wayen i ten-yessemxalfen. Gar wayen i cerken snat n tnekkriwin-agi, d amennuɣ s wudem n talwit.

Ma dayen i ten-iferqen, ad naf d akken amennuɣ n tmanyin, refden-t s umata kra n yiwudam i d-yufraren imir. Ma d tura, ulac win yettmeslayen s yisem n umussa-agi aɣerfan. Xas ulamma, mmsefhamen akk ɣef wamek i ilaq ara ikemmel umennuɣ deg unnar, acu kan walan ur yettbeddil ara kra ma yella ur ibeddel ara wudem n tiddin n uwanak.

Hocine Moula

Partager