«Bɣiɣ ad cnuɣ deg Tmurt n leqbayel»

Partager

Gadry seg yicennayen at lasel aferkan, i icennun seg wacḥal-aya tura tizlatin n uɣewwaɣ Lwennas Meɛtub. Nesteqsa-t di tdiwennit-a, yerra-aɣ-d.

Aɣmis n Yimaziɣen : Meslay-aɣ-d cwiṭ fell-ak…

Gadry : Luleɣ di Fransa, di temnaḍt n Aubervilliers i d-yezgan di Seine-Saint-Denis. Yemma d Tafransist, baba d Aɣinyan. Ddreɣ, mɣureɣ di Saint Denis, di wis 93. Daymi aql-i d bu sin n yiẓuran s yidles afransis!

Amek tesliḍ s Meɛtub Lwennas i tikkelt tamezwarut ?

Ahat yesḥeyyir waya, maca ssneɣ Meɛtub Lwennas deg wass n lexmis 25 yunyu 1998, deg uɣmis n tiliẓri n tmeddit, nekk lliɣ ɛad d agrud. Ass-nni i as-tettwacelqef tudert!

Syin akkin, tebdiḍ tettsaraxeḍ-t, tcennuḍ tizlatin-is. Neɣ amek ?

Syin akkin, ssneɣ tizlatin-is i igerrzen ayendin s ubrid n yemma i d-yettawin seg tikkelt ɣer tayeḍ tisfifin d timaynutin d ayla-s ɣer uxxam. Bdiɣ dindin cennuɣ-tent-id war ma nudaɣ akk ad tent-lemdeɣ tazwara. Deg-s d ccna mačči d aɛaned acku, akken ttwaliɣ, ulac win izemren ad iɛaned ayen ur nettwaɛanad. Iban-iyi-d dɣa, urǧin i d-yusa waya ɣer wallaɣ-iw. D acu kan, d tidet, ɛerrḍeɣ ad iliɣ d imekdi i tezlatin-is tinasliyin. Neɣ akken-nniḍen, ad d-iniɣ mi ara cennuɣ, neɣ tturareɣ-d tizmilin, xeddmeɣ ɣef leḥsab n wamek ttḥulfuɣ daxel-iw.

Neẓra yewɛer ad tecnuḍ s tutlayt ur tfehhmeḍ. Meslay-aneɣ-d ɣef waya d wayen i k-yerran ɣur Meɛtub Lwennas ?

Akken i ak-d-nniɣ yakan, mačči di ddhen-iw tazwara ad lemdeɣ tuɣac-is. Ḥemmleɣ-tent d tidet, maca urǧin sugneɣ-d ad lemdeɣ ad cennuɣ s tutlayt-a igerrzen, i yi-d-ibanen tewɛer imi d tanesbaɣurt. Ɣer taggara, iban-d ugemmuḍ-a. Tidet kan, qedceɣ maca war ma wwiɣ-d s lexber ! Ma d ayen i yi-ijebden ɣer Meɛtub Lwennas, d tizlatin-is uqbel kullci, iban!, Yesɛa aɣanib weḥd-s, i tuɣ ur ssineɣ deg wayen iɛeddan, maca am wakken yettban-iyi-d d awaculan, n twacult. Amzun lliɣ ssneɣ-tent yakan deg waṭas-aya !

D anti-ten tezlatin-is i tcennuḍ s waṭas?

I uzayez, ad d-iniɣ tizlatin i cennuɣ s waṭas d tid i d-yettbanen ḥemmlen-tent ugar medden, i d-yettawin taḥawact n umecwar n Meɛtub Lwennas.

Tesɛiḍ aṭas n yineḍfaren di Tmurt n Yizwawen d Tmazɣa. Awal-ik ɣef waya…

Iban-iyi-d ur rǧiɣ, neɣ ur gziɣ ara amek zemreɣ ad sɛuɣ ineḍfaren. D acu kan, ahat yessaweḍ ad iḥaz uqeddic-iw, ad yeɛjeb ddeqs n yimdanen, acku ttawaḍen-iyi-d seg waṭas d aseggas tura, ar ass-a, yiznan n usebɣes, n usnemmer d yibeddi ɣur-i, seg waṭas n tamiwin. Ɛni, d ayen i yi-yesferḥen ! D aya i yi-yeǧǧan ad d-snulfuɣ targa-w n YouTube taggara-a, acku buhan i yi-yessutren aya. Iban-d yewwi-d tili ahat ddiɣ-asen di lebɣi lawan-nni! Lḥasul, d iseɣ ɣur-i mi ḥsiɣ ɛejbeɣ i waṭas n Yizwawen, i yellan d aɣref n yirgazen d tlawin s ttzuxxuɣ aṭas, i ttqadareɣ, i ttɛuzzuɣ.

Yaḍra tesɛiḍ kra n yisenfaren ?

Taggara, ad d-iniɣ belli akken yella lḥal akked tuget n yirgazen d tlawin di ddunit, sɛiɣ ula d nekk isenfaren. Yiwen seg-sen d aheyyi n yigalaten di Lezzayer, send kullci, deg wul n Tmurt n leqbayel ɛzizen i cedhaɣ buhan. Maca, ahat daɣen anda-nniḍen, ma yella ad yekki waya deg usiweḍ n uqeddic, amezruy, amennuɣ, tiktiwin, izen n Meɛtub Lwennas akked yidles-is d win n yirgazen d tlawin i yennan UHU i lbaṭṭel, i yemmuten s yibeddi wala ma ddren knan!

Awal-ik n taggara…

Awal-iw n taggara, ad d-iniɣ, akken i t-id-qqareɣ dima, tezmer Tmurt n leqbayel ad tzux s tarwa-s. Aɣref-a Amaziɣ i ttawiɣ i lebda deg wul-iw, d ttbut d akken nezmer ad nenɣ akk imazunen i nebɣa, s waṭas n tweḥcanit, maca d awezɣi ad nessusem iznan-nsen. Tanemmirt.

Yesteqsa-t M. K.

Partager