«Gar taẓayt n yiqraben akked umgarad n yisekkilen n tira»

Partager

Segmi tekcem tutlayt n tmaziɣt s wudem unṣib ɣer uɣerbaz azzayri, yettili-d wahil swayes ara tettwaselmed. Tarrayin i ttgen ama d imaswaḍen imenza n tutlayt-a ama d iselmaden iqburen (imsilɣen), tarrayin-a ttunefkent srid i yiselmaden yellan deg unnar, yeṭṭfen tismilin n tmaziɣt, akken yis-sent ad ssiwḍen izen s sshala i unelmad. Allal agejdan ilan tixuṭert d wazal i yessemras ama d anelmad, ama d aselmad, d adlis aɣurbiz. Dɣa wigi yeṭṭfen ccɣel-a n uheggi n yidlisen iɣurbizen, ad bdun timliliyin d beṭṭu n leqdic akken ar taggara ad ifak d imgerrez. Nefren ad d-nawi awal ɣef udlis n uɣerbaz amenzu (aswir wis ukkuẓ akked semmus), acku d wagi i d aswir adda n uselmed. Ma yella anelmad yegza iberdan d temsirin n wahil, war ccek ad as-ishilent tlufa deg yiswiren inaflayen (aɣerbaz alemmas d tesnawit).

Adlis aɣurbiz tineggura-a, yuleɣ s wudem amaynut, mačči kan di tmaziɣt, maca deg yakk almuden n uselmed, ladɣa almuden n tutlayin, acku d tarrayt i d-tessuffeɣ teɣlift n usedwel, d tin yebnan ɣef yiṣenfaren d tgezmin yettawin ɣer yiswiyen ibanen. Ar taggara iswiyen-a, ssemliliyen-d ɣer tmetti tazzayrit s yakk iḥricen-is (tamussni n yiwudam izzayriyen, leɛwayed d wansayen, tudert s tallelt, aqader n wayeḍ, tezdeg n twannaḍt…). Adlis n tmaziɣt, ur yeffiɣ ara ɣef ubrid-a, ɣas akken qrib yal sin n yiseggasen itteffeɣ-d udlis amaynut, imi yettili-d kra n ubeddel d umhaz yal mi ara d-yeffeɣ umaynut.

Maca, ugur yerza taẓẓayt n udlis-a yettawḍen ɣer kilu deg lmizan, acku yebḍa ɣef kraḍ n yiḥricen, yettwarun s kraḍ n yisekkilen (asekkil alatini, tifinaɣ d taɛrabt). D ayen i d-ixeddmen aɣbel meqqren i unelmad mecṭuḥen di leɛmer, mi ireffed adlis ẓẓayen fell-as, iwumi ur yezmir, s zzyada ɣef yidlisen n yilmuden n taɛrabt d tefransist d wallalen akk i yesra i yettawi deg uqrab. Annect-a yessawaḍ ad yessaḍen inelmaden deg uɛrur-nsen, ttnulfuyen-asen-d wuguren deg ujgu n uɛrur akken d imecṭuḥen, d ayen yeffɣen i usaḍuf n ulmad agraɣlan.

Ḍeffren yimaswaḍen awellih n teɣlift n usedwel

D tidet, aṭas n ubaɣur i nezmer ad naf deg yidlisen-a, seg wayen icudden ɣer tmetti d tgemmi, ansayen d leɛwayed n leqbayel d yimaziɣen akked tezlatin icebḥen n tgejda n ccna n teqbaylit, maca amer yeffeɣ-d udlis s yiwet n talɣa n tira akken ad d-yas fessus, u ad yeɛjeb anelmad. Mi nesteqsa kra seg yimaswaḍen yekkin deg uheggi n yidlisen-a, nnan-aɣ-d belli yeffeɣ-iten ṛṛay, imi s ufella i asen-d-yettunefk lameṛ-a. Tamentilt i ḍefren, d akken llant tamiwin n tmurt n Lezzayer lemmdent s usekkil n tifinaɣ am Tamenraset d Ilizi, tiyaḍ s usekkil n taɛrabt am Tbatent d Xnecla.

Ɣas akken agbur yellan daxel n udlis yettwaxdem deg tuget s teqbaylit d yimeslayen i icudden ɣer tmetti taqbaylit, imi tamiwin-a i d-nebder urɛad i d-ssuffɣent idlisen s tutlayin-nsen. Annect-a yeǧǧa imaswaḍen-a d yimeskaren ad d-gren deg udlis i d-yeffɣen deg unekcum aɣurbiz n useggas-a n 2019 snat n tgezmin s tcawit akken ara as-yettunefk wudem n udlis n tmaziɣt s talɣa tamatut.

Ur yeffiɣ ara udlis ɣef yiselmaden

Iselmaden seg tama-nsen, ur teffiɣ ara fell-asen talɣa-a, acku ur sselmaden ara akken bɣan, imi kra n yinelmaden ur d-ttawin ara yal ass adlis s ssebba n taẓẓayt-is, kra ttaǧǧan-t deg tneɣrit, d ayen ara ten-yeǧǧen ur ttizmiren ara ad heggin i temsirt n uzekka-nni. Maca tifrat mačči deg ufus n yiselmaden ay tella, llan wid yessuturen seg unelmad ad yegzem iḥricen n taɛrabt d tfinaɣ, maca ttmagaren-d annect-a s tigin n kra n yimaswaḍen d yinemhalen. Ar taggara, yewwi-d ad d-nini abrid n tigin n udlis s talɣa n tlata tirawin ur yettɛawan ara tutlayt akken ad temhaz, ladɣa ma neẓra belli iselmaden i tt-yesselmaden ɣran di tesdawiyin s usekkil alatini, ihi ulamek ara as-ittuḥettem i uselmed s usekkil-nniḍen. Sya ar d iban ubrid yelhan i tikli n tutlayt deg ubrid i as-ilaqen, nessaram afud imgerrez i wid yewwin tutlayt-nsen ɣef ubrid n tidet.

Kh. A.

Partager