“Kečč d Amẓabi u tettḥiwwiseḍ ad tfehmeḍ !”

Partager

“Kečč d Amẓabi u tettḥiwwiseḍ ad tfehmeḍ !” Ha-ten-an wawalen i asen-d-qqaren, yal tikkelt, yimḍebbren i Yimẓabiyen mi ara ruḥen ad ccektin ɣef lbaṭel neɣ ɣef tmeḥqqranit i ttidiren deg lwilaya n Tɣerdayt. Akka i t-id-iɛawed Kamal Fexxar deg tvidyut-is taneggarut anda i d-yerna yenna-d: “Kra yeḍran deg Tɣerdayt, yekka-d seg udabu. Ula d Saidani, iqar-d d akken tidyanin akked twaɣiyin akk i tettidir Tɣerdayt, sebbat-nsent d jniral Toufik.

D netta i tent-yessekkaren, u d netta i yesmendagen times”. Ma ɣef temsalt-is netta s timmad-is, ad naf dayen ur iqebbel leɛqel. Ayen i t-yeǧǧan ad yunag, niqal, deg tazwara n useggas-a 2019, ɣer berra. “Bɣiɣ niqal ad inigeɣ ɣer walebɛaḍ n tmura n berra, am Fransa, Kanada neɣ tayeḍ. Bɣiɣ ad selkeɣ tarwa-w deg yir leḥris akked tmeḥqqranit deg-i ttidiren. Acu kan, mi tebda tnekkra-agi deg furar, uɣal ɣer deffir. Nniɣ-as ahat ad d-tban tafat ɣef tmurt. Ad d-tban ciṭ n talwit d tugdut. Aya, yexleq-d asirem deg-i. Dɣa qqimeɣ deg tmurt-iw”. Acu kan, ussan i d-yusan, kkan-d mgal asirem-is. Ttif ayen iɛeddan wala ayen i d-yeḍran: Glan s tudert-is. “Kra n win ara d-yinin tidet, amekkan-is deg lḥebs. Zik, neqqen-ten, tura, ḥebbsen-ten.

Acḥal n Yimẓabiyen i yellan akka tura deg lḥebs, ur yelli d acu xedmen. Mi i asen-yenna yiwen wagi n terbeɛt n Kamal Fexxar, dɣa ad t-refden melba ma ḥewwsen ma yexdem kra neɣ ala. Ad t-awin melba sebba, neɣ ɛad ad as-d-xelqen yiwet. Tewweḍ temsalt ula ɣer ONU anda i asen-d-nnan xḍut i waya, acu kan nutni kemmlen deg-s”. D ta i d tanagit-nniḍen n umeɣnas ameqqran amzabi Kamal Fexxar i d-yesmektan d akken ttagin-asen zik yimḍebbren n FLN, asmi yella meẓẓi, i wakken ad mmeslayen tameslayt-nsen tamẓabit. Ma d tamsalt n twaɣiyin gar Yimẓabiyen akked Cɛamba, yesseḍlem aṭas wid iḥekkmen imi ɣef leḥsab n rray-is d nutni i d sebba n ccwal.

D nutni i tt-yessekkaren seg yiseggasen n 1975 ar tura. “D acu kan, ur ẓriɣ ara acuɣer. Yaxi tura tamaziɣt d tunṣibt!”, i d-yenna s teḍṣa. Ikemmel deg wawal-is “Akka tura, ugar n 100 n yilemẓiyen imẓabiyen i irewwlen, ugaden ccreɛ ad yeḥkem fell-asen s ẓẓur. Walan amek i skecmen atmten-nsen ɣer lḥebs deg lbaṭel”. Ɣef wayen i d-yenna Mass Fexxar, yesɛedda-d lḥebs ula d netta mebla ma yexdem kra yeffɣen i lqanun. “Ddan-tt fell-i imi ssutureɣ tamagit-iw, izerfan n umdan akked tugdut i tmurt. Yerna xeddmeɣ tasertit”, i d-yessegra deg tnagit-is. Yedder d ilelli i tlelli, yemmut d ilelli ɣef tlelli. Sgunfu deg talwit ay ilelli n tlelli.

Hocine Moula

Partager