“Nessaram ad nesbed asebdad n ugellid Cacnaq di yennayer 2970 (2020)”

Partager

Deg tdiwennit-agi, yemmeslay-d Mass Aouchiche Youcef, aselway n useqqamu aɣerfan n lwilaya n Tizi Uzzu, iɛeddan s ukabar n FFS, ɣef yisenfaren s umata, annar n JSK, aseqdec n tmaziɣt akked temsal-nniḍen i icudden ɣer lwilaya…

Aɣmis n Yimaziɣen: Di tazwara, ma tzemmreḍ ad aɣ-d-tinniḍ anda yewweḍ usenfar n lebni n usebdad n ugellid Cacnaq di temdint n Tizi Uzzu ?

Aouchiche Youcef : Lecɣal n lebni n usebdad i ugellid Cacnaq, teddun akken iwata lḥal. Aql-aɣ, nettraǧu ineǧǧaren n uẓru ad aɣ-d-awin tawleft taneggarut ara nesqerdec d umussnaw n umezruy aqbur, i yeṭṭafaren asenfar-agi s lqerb. Nebɣa ad d-nessekcem imussnawen n umezruy, i wakken ur nttaɣlaḍ ara, imi ulac tugna n ugellid-agi Cacnaq. Syin akkin, ad bdun axeddim n usebdad-agi s timmad-is, wagi si tama, ma si tama-nniḍen, d aheggi n umḍiq ideg ara yettwassbed. Nebɣa ad t-nesbed deg tlemmast n temdint n Tizi Uzzu, nesumer-d yakan yiwen umḍiq n unekcum ɣer temdint n Tizi Uzzu. Yetturaǧu, ad nessiweḍ ad nelli asebdad-agi i lmend n yennayer 2970 (2020), acu kan, nessaram ur d-nettmaggar ara aṭas n wuguren deg ubrid-nneɣ. Nebɣa ad yili usebdad-agi s unedrez (bronze), i d aɣ-iḥettmen ad t-id-nexdem di Blida.

Ansi i d awen-id-tusa tikti n lebni-ines u d acu i d yiswi-nwen deffir waya ?

Tikti n lebni n usebdad-agi n Cacnaq, tusa-aɣ-d asmi nesfugel yennayer iɛeddan (2969). Nemsefham s yiɛeggalen n Useqqamu Aɣerfan n Lwilaya n Tizi Uzzu i wakken ad nerr azal i tmagit-nneɣ d umezruy-nneɣ. Yerna, Cacnaq, d yiwen i yuran isem-is s yisekkilen n wureɣ deg umezruy n Tefriqt n Ugafa. Nekni nwala belli deg umaḍal merra ulac tama i d as-yerran tajmilt i urgaz-agi n umezruy, akken i tt-yuklal. Lebni n usebdad-agi, ad yili si tama d tajmilt meqqren, ma si tama-nniḍen, d tuɣalin ɣer yiẓuran-nneɣ d tmagit-nneɣ. I wakken, daɣen tasuta-agi tamirant neɣ tid i d-iteddun ad issinent amezruy-nsent. Aseqqamu Aɣerfan n Lwilaya, yessaram s usebdad-agi ad as-yerr tajmilt i ugellid Cacnaq, imi d lwaǧeb fell-aɣ waya.

Ma yella wamek, ara aɣ-d-tefkeḍ taḥawact n wahil-ik, mbeɛd ugar n useggas d uzgen segmi telliḍ ɣef uqerru n Useqqamu Aɣerfan n Lwilaya n Tizi Uzzu ?

Mačči d ayen isehlen ad d-nefk taḥawact n useggas d uzgen, maca ad neɛreḍ ad d-nemmeslay ɣef yisenfaen imeqqranen. Aṭas n lecɣal i yettwaxdamen deg lwilaya n Tizi Uzzu, annect-agi yusa-d s uxeddim amcarek gar Useqqamu Aɣerfan n Lwilaya d yiselwayen n tɣiwanin akked yimezdaɣ-nneɣ diɣen. Mi d-nusa, nufa-d lwilya n Tizi Uzzu tesɛa agellel (retard) d ameqqran deg unegmu, ladɣa deg wayen yerzan tadamsa d tmettit. Nekeni deg wahil-nneɣ, nefka azal d ameqqran i wannect-a, i wakken lwilaya-nneɣ ad tecbu tiyaḍ. Nebda s tisedduyin d tdeblin iwulmen, nesnerna aḥric n temguri (industrie) d wayen-nniḍen. Ad d-kemmleɣ deg yisenfaren yebdan yakan i nekemmel nekni gar-asen: Asenfar n unnar n 50 000 n yimukan n Boukhalfa, swayes i d-tesfaydi lwilaya-nneɣ, i yesɛan azal meqqren deg unegmu deg lwilya n Tizi Uzzu. Asenfar wis sin, d abrid ameqqran ara yeqqnen gar temdint n Tizi Uzzu ɣer ubrid Asammar-Amalu. Abrid-agi yettwaxdamen, amur txeddem lwilaya n Tizi Uzzu, imuhal-is imeqqranen kfan. Qqimen-d kan sin n yixenduqen, imi i d-nemmugger uguren di lebni-nsen. Iqqim-d diɣ amur-nniḍen d lwilaya n Tubiret i t-ixeddmen. Yella diɣ usenfar n ubaraǧ n Souk N’tlata, anda lḥan aṭas lecɣal n lebni-ines, d ayen ara yessifsusen taɛekkumt n uɣbel n waman n tissit. Nesɛa diɣ asenfar n usiwweḍ s ttawil n tilifirik, anda nessaweḍ ad nfak aḥric amenzu n usenfar-agi, yeqqnen akka tura gar temdint n Tizi Uzzu alamma taɣrest n Bouhinoun. Ɣer tama n yisenfaren-agi, yecban aɛiwed d useggem n uḥric n tmerrit d yisensuyen, imi tuget deg-sen ilaq ad ttuɛawden, maca imi llan kra n yisensa ideg ur ddin ara lecɣal akken iwata neɣ ɛad ur bdin ara maḍi, yegla-d s wugur-nniḍen n lexṣaṣ n yimukan n lembat n medden. Ula deg uḥric n lebni, aṭas i nuẓa ɣer sdat, ama deg wayen yeɛnan AADL, ama deg tnezduɣin timettiyin neɣ deg tmezduɣin LSP. Ad d-rnuɣ ad d-fkeɣ taḥawact n uḥric n waddal d yilmeẓyen, imi segmi i d-nusa nessaweḍ ɣer 49 n yinurar n wurar, iwumi nefka ussan iɛeddan tadrimt, i d aɣ-d-isqamen s 94 n yimelyaren. Nerna azal n 80 n yimelyaren i 10 n yinurar i yettwajerden yakan i wakken ad ttwaṣegmen sya ɣer sdat. Am wakken diɣ i nefka 89 n yimelyaren i wakken ad d-neɣrem tixessarin swayes i d-tegla ccetwa-nni iɛeddan ladɣa di Tegzirt d tamiwin i tt-iqerben. Nesebɣes diɣ aḥric n usefti di tfellaḥt, dɣa nessaweḍ ɣer umḍiq amenzu deg wakal aɣelnaw deg usafar n uyefki, dayen i d aɣ-yesferḥen aṭas. Ula d lɣella n zzit uzemmur d tbexsisin akked tamemt, yettkemmil usefti deg-sent, i wakken ad nessiweḍ ɣer lebɣi-nneɣ. Yettban-d wannect-agi, deg usebɣes n tddukkliwin d ssrabes n tfellaḥt, i iqeddcen deg lɣellat-agi. Rnu ɣur-s, ddeqs n yisenfaren-nniḍen yettwaxdamen di lwilaya-nneɣ ɣer tama n leqdic n yal ass.

Gar yisenfaren imaynuten i d-tewwim, d tukci n tedrimt i tɣiwanin i wakken ad snernit aseqdec n tutlayt tamaziɣt. Awal ɣef wannect-a ?

Nekni s yiɛeggalen n Useqqamu Aɣerfan n Lwilaya, negzem-itt di rray deg temsalt-agi n useqdec d usnerni n tutlayt n tmaziɣt. Imi segmi tuɣal tmaziɣt d tutlayt taɣelnawt tunṣibt, nezwer s usemres-ines deg Useqqamu-a. D nekni i d Aseqqamu amenzu i yuran tilwiḥin yakk yellan daxel n Useqqamu-agi-nneɣ s tmaziɣt, am wakken daɣen i d-nesuzur yis-s ayen nxeddem. I wakken ad taf amkan i d as-ilaqen, ilaq ɣef tsedduyin d yimḍebbren d yimezdaɣ, ad yexdem ayen zemren, yal yiwen di taɣult-is i lmend n userni n tutlayt-agi-nneɣ. I lmend n waya, Aseqqamu Aɣerfan n Lwilaya n Tizi Uzzu, yefka tadrimt n 40 n yimelyunen i yal taɣiwant, i wakken ad taru tilwiḥin n tnilwin s tmaziɣt. Am wakken diɣ, i d-neslul arraz n tɣiwant ara yesqedcen tamaziɣt ugar deg wakal-is, yetturaǧu ad yettwafraq deg tmeɣra n usfuggel n yennayer 2070. Arraz-agi, deg tezrigt-is tamezwarut, ad iḥaz aṭas n yiḥricen, yezmer ad yili n twennaḍ, yezmer ad yili d tedbelt neɣ ama deg useddu n tɣiwant n yal ass. Taseqqamut n yidles n Useqqamu Aɣerfan n Lwilaya s tallelt n Ugezdu n tutlayt d yidles n tmaziɣt n tesdawit n Mulud Mɛemmeri, ṭṭafaren axeddimen-agi. Ma d iswi-nneɣ deffir waya, d axlaq n temḥezwert gar 67 n tɣiwanin-nneɣ ɣer tama n usnerni n tutlayt tamaziɣt di tmetti. Nessarem ad d-yawi warraz-agi ayen yelhan i lwilaya-nneɣ, am wakken i t-yewwi warraz n Aissat Rabah n tezdeg deg uḥric n useḥbiber ɣef twennaḍt.

Dɣa, ma tzemmreḍ ad aɣ-tefkeḍ taḥawact n tezrigt-agi tis sebɛa n temsizzelt Aissat Rabah n tezdeg ?

Mbeɛd mi tessuli tallit tamezwarut n ujerred akked tis snat n ujerred n tudrin yebɣan ad ttekkint deg tezrigt tis sebɛa n temsizzelt n tezdeg Aïssat Rabah, yessulin ussan-agi kan deffir-nneɣ, ugar n 70 n tuddar i ijerden iman-nsen i tezrigt-agi tamaynut. Ulamma, yenqqes s waṭas wuṭṭun-agi ɣef useggas iɛeddan, i yewwḍen ɣer 102 n tuddar, maca nessaram ad tili xir n tezrigt iɛeddan. Syin akkin deg wussan i d-iteddun, ad tebdu Tesmilt yettwakelfen s twennaḍt d tezdeg akked tdawsa deg Useqqamu-a tuffɣiwin-is ɣer tuddar yettekkan deg tezrigt-agi i usenqeḍ-nsent. Nessaram ad nessiweḍ, ad d-nefk arrazen-agi, i lmend n usmekti n umulli n tmenɣiwt n Aissat Rabah, ass n 12 tuber i d-iteddun. Ma deg wayen yerzan amaynut n tezrigt-agi tamaynut, neslul-d timḥezwert “Best off” n tezdeg, ara d-yilin gar 6 n tuddar i d-yufraren deg seddiset n tezrigin timenza. Ma d iswi-ines d asebɣes n ukemmel n usizdeg n tuddar-agi, imi nekni nettḥettim ɣef tuddar i d-yufraren deg temsizzelt-agi. Ma d arraz yettuɛeggnen i temḥezwert-agi, mazal ur d-iban ara wazal-is u yerna ur iban ara ma ala taddart tamenzut neɣ snat-nni timenza ara d-yufraren iwumi ara nmudd arraz. Ɣer tama n waṭas n yilugan-nniḍen d usishel n ujerred.

Annar amaynut n terbaɛt n JSK, yeṭṭili-d ur d-ikeccem…

Annar-agi mačči kan n terbaɛt n JSK, d annar akk i terbuyaɛ n lwilaya n Tizi Uzzu, maca tarbaɛt n JSK iban belli deg-s ara tetturar. Ilaq ad nekfu deg-s axeddim di tallit iqerben, imi neḥwaǧ mliḥ agerraw anaddal n 50 000 n yimukan. Imi d ayen ara d yawin lfayda ama si tama n tdamsa ama si tama n usnerni n waddalen di lwilaya-nneɣ. Ahat annar n ddabex, ad ifak sya ɣer taggara n useggas-agi n 2019, imi ur yeqqim ara aṭas deg-s, mazal kan tuẓẓut n leḥcic (gazon) d tririt n ugeryaj. Ma d agerraw s timmad-is, wissen ma ad ifak sya ar amseddis amenzu n useggas n 2020. Ilaq ad tɛelmem belli asenfar-agi yeḥbes imi txuṣ tedrimt, imi am wakken teẓram tikebbaniyin-agi ixedmen deg-s xeddment s usebru, syin ad ttwaxlaṣent, maca annect-agi yettɛeṭṭil, dayen i d-yeglan s uḥbas n uxeddim deg-s.

Awal-ik n taggara…

Deg wawal-iw n taggara, ad awen-iniɣ tanemmirt-nwen s tussda imi tefkam azal i uxeddim i ixeddem Useqqamu Aɣerfan n Lwilya n Tizi Uzzu. Tanemmirt-nwen daɣen, imi tettekkam s tira-nwen deg uɣmis-agi deg usnerni n tutlayt tamaziɣt, imi diɣ tgam azal i tutlayt-agi s tukci n 4 n yisebtar s tmaziɣt deg uɣmis-nwen. Awi yufan ass-a, iɣmisen akk n tmurt-nneɣ ad fken azal i tmeslayt-agi-nneɣ imi tura ulac win izermren ad d-yaf ssebba, segmi tuɣal d taɣelnawt tunṣibt. Ɣer taggara, ad asen-nini i yimezdaɣ-nneɣ, aql-aɣ yid-wen, nettakkawen-d tameẓẓuɣt ddima, memli i d aɣ-teḥwaǧem nella.

Yesteqsa-t Adaoun Abdelghani

Partager