“… Tamedyazt ɣur-i d imeṭṭi, d lferḥ u d asirem…”

Partager

Deg tdiwennit, newwi-d awal ɣef umecwar ameẓyan n umedyaz-agi ilemẓi i d-yufraren s yisefra-s deg waṭas n tfaskiwin.

Aɣmis n Yimaziɣen : Di tazwara, am wakken neẓra, Massi Yurğan Tafsut d isem-ik n tẓuri, acuɣer tbeddleḍ isem-ik aḥeqqani ?

Massinissa Aribi : D tidet, Massi yurǧan tafsut, d isem-iw n tẓuri, d yiwen n yisem i fkiɣ i yiman-iw asmi sεiɣ 16 n yiseggasen di leεmer-iw. Ayen i yi-ǧǧan ad beddleɣ isem-iw aḥeqqani d ccetwa i deg lliɣ, u win yellan deg ccetwa, d tafsut kan i yettraǧu.

Ma d tafsut i yurǧan Massi neɣ d Massi i la yettraǧun tafsut ?

Massi yurǧan tafsut, d netta i la yettraǧun tafsut, ma d nettat tebra ma ẓriɣ ma turǧa-yi neɣ ala !

Amek armi i d-yufa iman-is Massinissa Arib d amedyaz ilemẓi “Massi Yurǧan Tafsut”?

Seg wasmi lliɣ d ameẓyan, ḥemmleɣ kra n wayen icudden ɣer yidles-nneɣ, ama d amzgun, ccna, tamedyazt, ar taggara. Cfiɣ, lliɣ xedmeɣ amezgun, qqareɣ ticeqqufin n umzgun, ungalen, ammuden n tullisin, isefra, am wakken diɣen selleɣ-as ɣer yimedyazen. Dɣa, nniɣ-as ayen ula d nekk ur teεraḍeɣ ara ad aruɣ tamedyazt. Syin reffdeɣ imru, tikwal d kra n tesdarin, tikwal snat, ciṭ ciṭ armi i d-ufiɣ iman-iw deg unnar n tira, ttaruɣ tamedyazt.

Tettwaqenɛeḍ kan swayen yellan deg-k neɣ tettagmeḍ sɣur yimedyazen-nniḍen, ma llan d anwaten?

Ih twaqqnεeɣ s wayen i xedmeɣ, s kra n wayen ttaruɣ yettili seg wul, am wakken diɣen lemdeɣ-d ɣer waṭas n yimedyazen akken i d-nniɣ deg tazwara. Qqareɣ tamedyazt n wiyaḍ, ḥemmleɣ ad sleɣ i yisefra-nnsen deg tfaskiwin n tmedyazt. Dinna i d-reffdeɣ deqqs n tmussniwin, nettembadal tiktiwin gar-nneɣ, yal wa yettmal i wayeḍ ayen yessen. Ma d imedyazen aṭas i yellan mačči d yiwen mačči d sin, win i d-beddreɣ wayeḍ ad yeqqim.

Massi Yurǧan Tafsut, yewwi-d amaynut deg yisental n tmedyazt tamirant, gar-asen tamedyazt tasugnant, amek armi?

I wakken ass-a ad neddem imru akken ad naru tamedyazt, ilaq ad nẓer d acu yellan d acu ulac qbel deg tmedyazt taqbaylit. Ilaq fell-aɣ ad nɣer tamedyazt n wiyaḍ, akken ad nẓer d acu n ubrid ara neɣ. Imi ass-a tamedyazt taqbaylit ur teqqim ara kan d tina n zik, tura aswir-is yuli mliḥ. Nekk d yiwen n umedyaz iḥemmlen asnulfu, isental ḥemmleɣ ad ilin d imaynuten, ulac win yuran fell-asen, xas ma yella drus, imi ayen yellan yella, ula iwumi ad neεiwed tuffẓa d usewwi. D ayen i yi-ǧǧan ad nadiɣ kan ɣef tiktiwin timaynutin.

Ulamma di leɛmer tmeẓẓiyeḍ, amecwar-ik wezzil di tmedyazt, maca qrib ulac tafaska anda ur d-tewwiḍ arraz. Awal ɣef wannect-a ?

D tidet, xas ulamma amecwar-iw wezzil, ddeqs n warrazen i d-wwiɣ deg tfaskiwin n tmedyazt. Aya d ayen i yi-ttaken afud i wakken ad kemmleɣ ɣer sdat. gar-asen : Arraz wis sin deg Tfaska taɣelnawt n tmedyazt tamaziɣt, d tajmilt i Mulud Mεemmri deg Udrar n Fad, di Bgayet 2018. Arraz wis kraḍ deg Tfaska taɣelnawt n tmedyazt tamaziɣt i d-tessuddes tddukkla « Itri adelsan n Uqbu di 2018. Arraz wis kraḍ deg Tfaska taɣelnawt Amedyez-iflisen umellil deg At Sεada, Tadmayt 2019. D kra n warrazen-nniḍen. D acu kan, mačči win yewwin arraz dɣa yewweḍ, mazal ad nexdem ugar n waya, imi xas inni-d aql-aɣ akken kan i nebbda tira, mazal lxir ɣer sdat i lehna.

I ma nniɣ-k amedyaz neɣ tamedyazt s timmad-is acu ara d-tinniḍ?

Γur-i amedyaz, d amdan yettwalin kra n temsal ur ttwalin ara wiyaḍ. Am wakken diɣen yettwali kra n temsal s tmuɣli-nniḍen. D yiwen yesεan ddeqs n tiselbi. Ma tamedyazt ɣur-i d imeṭṭi, d lefraḥ, d asirem i win yeǧǧa, d lebḥar n wawal.

Acu ɣer tugiḍ ad tessefruḍ s tutlayin-nniḍen, ala s tmaziɣt ?

Tamezwarut s tutlayt n teqbaylit i ttaffeɣ iman-iw, mi ara ttaruɣ, ayen akken i yi-qqerḥen neɣ i yi-icuɣben s teqbaylit kan i as-tḥussuɣ iteffeɣ-d. Tis snat, ɣef teqbaylit i ttaruɣ, tezwar tagi-nneɣ. Ma yella ur ttnuri ara nekni, ur d-yettas ara uberrani, ad tt-yaru. Yal yiwen kan ad yexdem ayla-s.

Ma tettaruḍ tiwsatin-nniḍen n tsekla tamaziɣt neɣ ala tamedyazt? Acimi ?

Akka tura, ala tamedyazt kan i ttaruɣ, Akken i as-yenna winna duga duga kan. Ass-a tamedyazt, azekka dayen-nniḍen, aql-i akken kan kecmeɣ deg unnar n tira, yiwen wass di lehna ahat ad nuɣal ɣer wayen-nniḍen.

Ar melmi ara nwali ammud n tmedyaz n umedyaz ilemẓi Massinissa Arib ?

Ar tura, mazal ur d-rriɣ ara deg uqerru-inu, akken ad d-suffɣeɣ ammud n yisefra, Imi mazal ur sεiɣ ara aṭas n yimedyaz neɣ isefra, akken i ak-nniɣ. Aql-i akken kan i bdiɣ, d acu kan, yiwen wass di lehna ad yili gar yifassen-nneɣ.

Awal-ik n taggara…

Γer taggara, ad ak-iniɣ tanemmirt-ik aṭas a Mass ɣef tdiwennit-agi. Tanemmirt i wid i aɣ-yefkan tagnit akken ad d-nemmeslay ɣef tmedyazt-nneɣ. Afud igerrzen i yal yiwen yiwet yettarun s teqbaylit. Imeddukal, timeddukal d wid merra i iḥemmlen ayen ttaruɣ, ad asen-iniɣ tanemmirt tameqqrant ɣef wafud-nwen i yi-d-tettakem yal ass i wakken ad kemmleɣ ɣer sdat.

Yesteqsa-t Adaoun Abdelghani

Partager