Tifrat i wugur n yismawen imaziɣen

Partager

Tessuffeɣ-d twilayt n Wehran, ɣef uqerruy-is lwali amaynut, yiwen n ṛṛay deg yimalas-a, d ayen yerzan tigin d ureṣṣi n yismawen imaziɣen n warrac i d-yettlalen deg yiwen wumuɣ ara yettusersen deg uxxam n twilayt n Wehran, syin ad yettuceggeɛ ɣer merra tiɣiwanin n twilayt-a, d yinirawen n waddad aɣarim, akken ur ttmagaren ara yimawlan yebɣan ad mudden ismawen imaziɣen i tarwa-nsen uguren, am wakken i ten-ttmagaren deg wayen yezrin. I lmend n waya, ad d-tili teseqqamut ara yestkelfen c ccɣel-a, ad d-tessemlil imasayen n twilyat, d wid yettnadin deg umezuy d teṭupunumit deg tutlayt d yidles imaziɣen, kra n yiɛeggalen n Tddukkla Numidya, ɣef uqerruy-is aselway n tddukkla, akken ad mtawan ɣef wumuɣ ara yettunefken i twilyat, akken ad yettuheggi deg lawan, uqbel azemz n 6 tuber ideg nella.

Ɣef waya, tella-d yiwet n temlilit deg uxxam n tddukkla Numidya ass n arim yezrin, anida i d-heggan umuɣ meqqren n yismawen-a, d umuɣ yellan yakan deg tɣiwanin n Lezzayer tamanaɣt, i ihegga Useqqamu unnig n Timmuzqa deg yiseggasen yezrin, deg-s 300 n yismawen n warrac d teqcicin, d ismawen yettwassnen am Massinissa, Yugurten, Aɣilas, Sifaks, Amayas, Aksil, Taninna, Tiziri, Tinhinan…atg, rnan ɣur-sen ddeqs n yismawen i icudden ɣer waẓar amaziɣ, ur ten-ttsemmin ara niqal, neɣ ttagin-ten deg tɣiwanin n temnaḍin tiɛerbawalin, am Iseɣ, Tasedda, Izem, Tamilla d waṭas-nniḍen am Igli, Tiniri, Huska, akken diɣen ara yeddu unamek n yismawen-a merra deg wumuɣ.

Ɣas akken ṛṛay-a, ad yefru ugur, seg tama tadeblant d tsaḍufant, maca seg tama-nniḍen, llan wid ur neqbil ara ṛṛay-a, acku walan ur ilaq ara ad ttwaḥazen yismawen imaziɣen deg wumuɣ, syin azekka ma yebɣa ubabat ad isemmi i mmi-s s yisem amaziɣ i ulac deg wumuɣ-a ad yuɣal diɣen alamma d ugur-nni n tigin, dɣa wigi nnan, ilaq ad yili d umuɣ yeldin deg-s yal isem yebɣa ad t-yefk ubabat i mmi-s deg yal lawan u deg yal akud neɣ tallit.

Amulli wis 29 segmi i d-tlul Tiddukkla Numidya

Seg tama-nniḍen, yezzi-d useggas wis 29 segmi i d-tlul tddukkla tadelsant Numidya n Wehran, i iqeddcen ɣef tmaziɣt, idles d tgemmi segmi d-tennulfa ar ass-a ur teḥbis anaḍeḥ deg unnar. Tettheggin ma drus 4 leqdicat meqqren deg useggas , ma nebder-d kan tafaska n yennayer (gar 5 d 7 n wussan), asmeki n tmettant n Dda Lmulud, Tafsut Imaziɣen, d wazemz n tmenɣiwt n Lwennas Matoub, war ma nettu leqdicat-nniḍen, isaragen, amezgun d uselmed n tmaziɣt. Akken diɣen iwehha leqdic-is, iseggasen-a ineggura, ɣer tama tussnant, am uheggi n kra n yisenfaren, ama d asuffeɣ n tmucuha d tigin n yiwen n umawal ameqqran n tmaziɣt. Dɣa i lmend n wazemz n umenzu n tuber, am yal aseggas, ulamek ara zeglen yiɛeggalen-is asmekti n wass n tlallit-is.

Ɣef waya, heggan-d yiwet n temlilit tamecṭuḥt kan, i wazal n tsaɛet. Imi tagni tamirant ur tettsemmiḥ ara i tigin n leqdic adelsan akken iwulem, rnu ɣer waya s leḥzen i mmuggren yiɛeggalen n tiddukkla isalli n tmettant n umeɣnas n tugdut d yizerfan n umdan Mesɛud Babaǧi, yellan d ameddakkel i iqerben ɣer tiddukkla, dɣa s tɣawla kan, setreḥmen fell-as, bedden ddqiqa n tsussmi, syin yefka-d awal awezzlan uselway n tddukkla ɣef umezruy d usnulfu n tddukkla-a, uqbel ad d-mmeslayen wid yeṭṭfen isenfaren yellan deg unnar, dɣa rnan-d tanagit-nsen wiyaḍ, d wayen ilaqen ad yili sya ar sdat akken ad teqqim dima tddukkla Numidya deg unnar.

                                                                                                   Khaled Achoui

Partager