Ramdane Achour, d aɛeggal n tesmilt i d-yettheggin amawal n tedbelt. Nesteqsa-t ɣer wamek i d-yella leqdic-a, yerra-d :
Asenfar am wa, siwa gellu ara d-yeglu s ubaɣur i tutlayt. Tamezwarut, d azray seg uzamul ɣer tilawt. Aẓayer n tutlayt di tmenḍawt, tuwi-d ad yuɣal d igan. Tis snat, asidef n tmaziɣt ɣer tedbelt yesḍulli aṭas. Yessefk ad taɣ tutlayt deg tsuda n uwanek, ad d-tkad deg-sent. Asidef-a, d yiwen gar yisigan (procédés) ara tt-id-yekksen seg uẓayer n tutlayt yettwagelzen. D yiwen gar wallalen s-way-s ara tidir tutlayt. Ad tezbu mgal ayen akk yekkaten ad tt-yessenger. Asmuzzeɣ n tedbelt (taswiεt-a, kra kan seg tedbelt) d yiwen ubrid gar wiyiḍ s ara tsihrew tutlayt tiɣula uɣur tudef. Ad d-yernu d asurif niḍen, ɣer wadaf tudef s aɣerbaz akked wallalen n teywalt.
D takkayt deg ukala (processus) aɣezzfan ara tt-yawin seg timawit ɣer tira. Ad tekkes ajellab n tutlayt yettwagelzen, ad tels talaba n tutlayt tatrart, seg tutlayt yettuḍerrfen ɣer tutlayt tatrart ara yizmiren ad d-tsenfali kra yellan deg tudert n wass-a. Abrid ad yiɣzif, ad yili deg-s usawen, maca ad yessiweḍ ɣer yiswi. Tella tayeḍ, deg temsal-a, ulawumi tuffɣa n leεqel.Tlaq tarrayt tussnant. Uqbel ad d-yesnulfu bnadem awal, ad inadi qbel ma ulac awal yellan yakan. Ma terra-t tmara ad d-yesnulfu, yessefk ad yezrek (qadeṛ) ilugan n tutlayt, ad d-isukk tiṭ ɣef yiẓuran n wawalen n tentaliwin akk n tmaziɣt, akken ad d-yaf win ilan kra seg unamek yettnadi. Mi ara yaleɣ wawal, tuwi-d ad yili yemṣada d wamek nnumen medden neṭṭqen imesla n teqbaylit.
Talɣa n wawal, yessefk ad tili temyezga-d d talɣa n wawal n teqbaylit.. mačči d asenteḍ kan. Deg taggara, riɣ ad d-iniɣ belli yuweḍ-d yimir deg ara nekkes deεwessu n yimezwura ur nsemres tira. Refden tid n medden. Ma texḍa teqaylit, ula d nekkni ad nexḍu. Ulamek ara neg tafenṭazit s wayla n medden. Deg temnaḍt-agi nneɣ, taqbaylit, yessefk ad tili d tutlayt tamezwarut. D nettat ara yawin tama n ufella, ama deg uxxam, ama deg uɣerbaz, ama…mulac ad nesburr tacḍaḍt n ddel n wiyiḍ.
Hocine Moula