Tajmilt i umussnaw Muḥend Akli Ḥaddadu

Partager

Ad as-tuɣal tejmilt meqqren i umussnaw d uprufisur Muhend Akli Ḥaddadu, ussan n 1 d 2 deg waggur n tuber i d-iteddun, di tesdawit n Tizi Uzzu. D agezdu n tutlayt d yidles amaziɣ n tesdawit Mulud Mɛemmeri n Tizi Uzzu ara d-yessuddsen timlilit tussnant taɣelnawt, ara yeddun ɣef teɣzi n sin wussan. Ad tili d tajmilt n usteɛref d tririt n wazal i uselmad-a yewwḍen leɛfu rebbi ilindi, i d-yefkan aṭas i ugezdu-a d tesdawit s timmad-is. D tazeqqa n yisaragen (auditorium) n Ḥesnawa, ara d-yesdarin leqdic-a ussnan, ara d-yawin awal s telqay ɣef waṭas n yisental d tmuɣliwin. D tagnit dɣa, i yimussnawen d yimnadiyen n tuzzigin yemgaraden: Tasekla, tasnilest, tasnawalt…atg, i wakken ad fken tidmi-nsen wa ad mmeslayen ɣef wazal n 20 n yidlisen i yura Mass Ḥaddadu.

D timlilit ideg ara d-nnejmaɛen yimussnawen d yimnadiyen akked yiselmaden n yigezda yemxalafen n tesdawit n Tizi Uzzu d tesdawiyin-nniḍen n tmurt. Yal imsireg di taɣult-is, ad d-yemmeslay ɣef kra n udlis yura umerḥum-a neɣ ɣef kra n tmuɣli d tiẓri i d-yewwi uselmad-a. S wakka ad yettwakkes uɣebbar ɣef yimuhal isdawanen i iga Mass Ḥaddadu di tudert-is, ama d idlisen n yidles neɣ wid n tutlayt neɣ widak n yimawalen…atg. Timlilit-a tussnant n sin wussan, ad d-tawi awal ɣef waṭas n temsal d taɣulin, gar usenked n tmeddurt d yimuhal n umussnaw-a, tselḍin n wayen yura, azal n yidlisen-is deg tgemmi d yidles amaziɣ, ama deg uḥraz-nsen neɣ deg usnerni-nsen.

D tagnit daɣen, i wakken ad d-mmeslayen ɣef wassaɣ yellan gar wayen yura Mass Ḥaddadu d tmuɣliwin n yimura-nniḍen, asenqed d tesleḍt n yinawen (discours) akked tedwilin i yexdem umnadi-a, ama di rradu neɣ di tilifizyu. Imekkiyen ara yettekkin deg temlilit-a, ad d-awin awal ɣef merra isental iɣef yeqqdec Mass Ḥaddadu, gar-asen: Tasnawalt, imawalen, tasekla, tasnilest, idles d tɣerma d waṭas n temsal-nniḍen. Yetturaǧu ad ttekkin ddeqs n yidukturen d yimussnawen deg temlilit-a, ara d-yerzun seg waṭas n tesdawiyin n tmurt, gar-asen Bgayet, Tubiret, Tabatent, Tizi Uzzu akked Lezzayer Tamanaɣt. Ma ɣef yiswi n temlilit-a, nna-d yimsuddsen-is d tiririt n tejmilt i uselmad ukkud xedmen acḥal d aseggas deg ugzdu-a n tutlayt d yidles ara as-yerren tajmilt ussan n ttlata d larebɛa 1 akked 2 tuber i d-iteddun.

Ad d-nesmekti kan belli, ussan iɛeddan i d as-tuɣal tejmilt-nniḍen deg Bgayet, s usnulfu n warraz Muḥend Akli Ḥaddadu i tṣekka taseklant d tussnant yufraren. D leqdic i d-thegga tddukkla tadelsant “Agraw” n Cimini deg Wat Weɣlis di tama n Bgayet. Ad d-nesmekti diɣ, belli niqal tettuɛeggen temlilit-a, ad tili ass n 19 unbir 2018, i lmend n usmekti s tmettant-is, maca imi ur terkid ara liḥala n tmurt imir, dɣa swexrent yimsuddsen-is ɣer tazwara n tuber-a.

30 n yisaragen ara yilin deg temlilit-a

Azal n 30 n yisaragen ara d-yilin deg temlilit-agi tussnant, s tutlayin n tmaziɣt, tafransit akked taɛrabt. Gar yimsirgen-agi, ad yili Mass Cemmax Said si tesdawit n Tizi Uzzu, ara d-yemmeslayen ɣef wazal n yimuhal n Mass Ḥaddadu deg taɣult n tseknawalt akked tesnawalt. Massa Gercuḥ Lidya, taselwayt n temlilit-a, ad d-tawi awal ɣef umawal n yiẓuran n tmaziɣt i yettuneḥsaben d aɣbalu deg uḥric n unadi ɣef uẓar n wawal. Mass Tiǧet Mesṭafa d Qasmi Abdelwahab si tesdawit n Bgayet, ara d-yemmeslayen ɣef tesmidegt (toponymie) n Mass Ḥaddadu.

Ad d-yezzi diɣ wawal deg usarag n Mass Amar Lawfi n tesdawit n Tubiret ɣef yidlisen n tsekla yura umerḥum-a. Ɣer tama n yimsirgen-nniḍen yecban: Ḥassan Ḥelwan, Kussayla Ɛellik, Tabti Rabaḥ, Ḥalil Ferruǧa, Ḥamek Brahim, Meẓyani Yasin, Berkan Nassima seg uɣerbaz unnig n yiselmaden n tefransist n Lezzayer Tamanaɣt d wiyaḍ. Tefka diɣ, teseqqamut tussnant n temlilit-a tagnit i yisdawanen (wid yellan deg uswir n duktura) yeɣran ɣer Mass Ḥaddadu i wakken ad ttekkin deg tejmilt-a. Am wakken diɣen ara d-yili wahil-nniḍen gar tnagiyin n sin n yimejjayen uɣur yettdawi Mass Ḥaddadu, asmi yehlek. Ad ilint diɣ tnagiyin n tmeṭṭut-is akked twacult-is, ad as-fken diɣ yimsuddsen n leqdic-a i Massa Ḥaddadu (tameṭṭut-is) aktayen i sɛan n Mass Ḥaddadu.

A. A.

Partager