“Ufiɣ-d tafransist d tifrat i wakken ad d-iniɣ ayen ttwaliɣ d wayen txemmimeɣ”

Partager

Rabah Bedaouche, d ilemẓi-amedyaz s tutlayt n Molière. Deg tdiwennit-a, newwi-d awal yid-s ɣef tira-s akked yisenfaren-is sya d afella.

Aɣmis n Yimazɣen: Deg tazwara ini-d anwaid Rabah Bedaouche ?

Rabah Bedaouche: Nekk, d ilmẓi i ilulen deg tmurt n Leqbayel deg useggas1993 di tɣiwant n Uweqqas. D amedyaz s tutlayt tafransist. Ar tura, suffeɣeɣ-d sin n wammuden ɣer tezrigin Tafat. Amenzu, semmaɣ-as « Le sentier des plaies » ma d wis sin fkiɣ-as azwel « Un arc-en-ciel en plein nuit ». Rnu ɣer waya, aql-iyi d asdawan, ḍefreɣ aḥric n taywalt.

Melmi i tebdiḍ tessefruyeḍ ?

Tamedyazt, sneɣ-tt lwaḥi d ccna n teqbaylit. Send ad kecmeɣ ɣer uɣerbaz, lliɣ selleɣ i uẓawan n waṭas n yicennayen, gar-asen: Meɛtub Lwennas, Ayt Mengellat, Sliman Σazem d wiyaḍ. Akka i d-bdiɣ tamedyazt. Bdiɣ akka, rnu ɣef waya, kkreɣ-d deg twacult d tigellilt tsel nezzeh i ccna. Yettɛeddi wakud, ttaruɣ ciṭ ciṭ. Cfiɣ, asefru amezwaru, uriɣ-t ɣef Meɛtub Lwennas mi lliɣ d anelmad deg uɣerbaz alemmas. Nella di tzeqqa, imeddukkal-iw, lhan-d d temsirin, nekk rriɣ-tt i tira. D acu kan, sḥassfeɣ imi asefru-nni amezwaru i uriɣ, iruḥ-iyi, ur ẓriɣ anda yerra.

Amek armi s tefransist i tessefruyeḍ mačči s tutlayt-nniḍen ?

Yak tezriḍ belli adabu-agi, yekkes-aɣ ayefki n tyemmatin-nneɣ! Ulac ula d yiwen n wass i deg i ɣriɣ tutlayt-iw deg uɣerbaz. Γef waya ur zmireɣ ara ad aruɣ yis-s, axater ur ssineɣ ara ilugan-is akken iwata. Ufiɣ-d tafransist d tifrat i wakken ad d-iniɣ ayen ttwaliɣ d wayen txemmimeɣ, ayen ssaramaɣ, d wayen i yi-iceɣben. Maca, Taqbaylit tezga yid-i.

Anwa-ten yinaẓuren i ɣer tmaleḍ ?

Ttagmeɣ-d s tuget seg ccna i ḥemmleɣ aṭas. Yerna taẓuri tezdeɣ-iyi deg yidammen. Ttagmaɣ-d ɣer yimedyazen d yinaẓuren n Teqbaylit, ad nebder gar-asen: Amedyaz ameqqran Si Muḥend Umḥend, Nna Crifa, Lwennas Meɛtub, d wiyaḍ. Ma seg yibeṛṛaniyen ad naf: Maḥmud Darwich, Charles Baudelaire.

D acu d isenfaren i tesɛiḍ sya ɣer sdat ?

Akka tura, aql-iyi ttheggiɣ yiwen n wungal. ssarameɣ ad d-yeffeɣ deg wayyuren i d-iteddunu. Llan daɣen yisenfaren ɣer sdat, maca ɣef wakken ttwaliɣ ad ɛeṭṭlen. Ad neǧǧ akud ad yexdem ccɣel-is. Akka tura aql-i lhiɣ-d d wammud-inu aneggaru I d-yeffɣen deg taggara n wayyur n yebrir yezrin.

D acu I d uguren i d-tufiḍ deg unnar n usizreg ?

Tanemmirt ɣef usteqsi-agi. D tidet, uguren-is ggten s waṭṭas ! Akken ttwaliɣ, nekni s yilemẓiyen, ur nesɛi ara azref ad nextir. Ɣas ma yella s yidrimen-nneɣ, meɛna nettaf-d ẓẓrubat d imeqqranen. D ayen i yessefcalen mi ara nẓer kra n temsal ɣef ur nebni. Maca yelha usirem.

Awal n taggara swayes ara nessali tadiwennit-a…

Awal-iw ɣer da, ad snemmreɣ wid d tid i yi-d-yefkan tallelt gar-asen: Mass Mebruk Sennun, Farid Idrisi akked tnaẓurt Bahiya Ḥamdi i yi-d-ixedmen unuɣ i wammud-iw n yisefra war ma teṭṭef tadrimt. War ma ttuɣ imdanen d wid akk i yi-d-yettaken tabɣest i wakken ad dduɣ ɣer sdat. Tanemmirt daɣen i uɣmis n Yimaziɣen i yi-d-yefkan tagnit-a.

Yesteqsat Mouhoubi Akli

Partager