“Amek ara nessiweḍ idles-nneɣ i medden merra ? Ayen i ɣ-d-ǧǧan imezwura, wid yessnen qbel-nneɣ, wid yecnan qbel-nneɣ, wid yuran qbel-nneɣ, wid ijuhden qbel-nneɣ, wid ixedmen leḥwayeǧ qbel-nneɣ, gan lssas. Icebba-yi Rebbi, azrar-agi yeqqres, ur yesni ara akken ilaq, balak ayen akka nexdem ɣef Muḥya, ad iɛawed ad yesni akken ilaq azrar-agi…”
Nemlal-it di Tizi wezzu, imi d-yexdem tamezgunt deg-i i d-yesni akken ilaq ayen d-yeǧǧa Muḥya ama d Isefra ama d amezgun, ama d ayen cnan medden, yecnat-id Ṣalaḥ Gawa akken nniḍen.. neḥder i tmezgunt, nessuk-d tiṭ yid-s ɣef leqdic-agi nnsen..
Aɣmis n imaziɣen : Salaḥ, ahat ayen iɛeǧǧben medden merra, d sser-nni i d-ternam i imeslayen n Muḥend U yeḥya, i tezlatin cnan medden, maɛna kunwi tecnam-tent-id akken nniḍen, s tmuɣli nniḍen, ama d acebbeḥ n usayes, ama d les musiciens ixedmen yid-k, tefkiḍ-as rruḥ mliḥ i wayen yexdem Muḥend U Yeḥya. Amek yerra lwelha-s Ṣalaḥ Gawa ɣer wayen i d-yesnulfa Muḥya? D acu i tqesdem ad tawḍem s tmezgunt-agi ?
Salah Gawa. : Tezriḍ, yiwet n yikelt mmeslayeɣ d yiwet n tjurnalist, texdem-iyi apurtri, tteklaɣ fell-as, asmi i d-yeffeɣ uḍris-nni (L’article), tsemma-yas : « Salah Gaoua, le passeur de la poésie kabyle », ufiɣ bellik d ṣṣeḥ wawal-agi d tidet, sɛeddayeɣ tamedyazt taqbaylit i medden merra, mebla zzux, amek ara ɣ-d-taweḍ lḥaǧa ? Amek ara tt-nessiweḍ i medden ? icebba-yi Rebbi, ahat ɣeldaɣ, aṭas n iɣeblan i yellan di tmurt-nneɣ, maɛna win i ten-yugaren ak , nehmel-it, d amek ara nessiweḍ idles-nneɣ i medden merra ; ayen i ɣ-d-ǧǧan imezwura, wid yessnen qbel-nneɣ, wid yecnan qbel-nneɣ, wid yuran qbel-nneɣ, wid ijuhden qbel-nneɣ, wid ixedmen leḥwayeǧ qbel-nneɣ, gan lssas. Icebba-yi Rebbi, azrar-agi yeqqres, ur yesni ara akken ilaq, balak ayen akka nexdem ɣef Muḥya, ad iɛawed ad yesni akken ilaq azrar-agi, agad i d-yusan ferrǧen tamezgunt-agi, nessaram iɛǧeb-asen lḥal, nessaram nuklal ad d-nurar ayen yexdem Muḥya, nessaram d aɣen, yewweḍ-iten yizen-nneɣ, ahat llan agad yessnen Muḥya, wid ur t-nessin ara, nessaram slan i Muḥya, nusa-d ad asen-nessiweḍ ayen yexdem Muḥya, xaṭer ayen ak i yexdem : tira-ines, ayen i d-yerra ɣer teqbaylit, isefra-ines, ad t-tafeḍ belli yella deg umkan n win yebɣan ad yessiweḍ kra din i medden merra, amek ara nezdi tutlayt-nneɣ, idles-nneɣ d tutlayin d idelsan n leǧnas merra, imi ara teɣreḍ Muḥya s teqbaylit, ad as-tiniḍ ziɣen tutlayt-nneɣ am tutlayin n ddunnit merra, tuɣal tesɛa lqima, Muḥya yeṣṣaweḍ-aɣ-d si lɣerba ayen ur nessin ara, ayen ur neẓri ara, ayen ur nesli ara. Kra n wayen xeddmeɣ, ssarameɣ iwenneɛ, yettwaxdem akken ilaq.
Iban-d fell-ak, txedmeḍ-t seg ul-ik a Ṣalaḥ Gawa. Bɣiɣ kan ad d-nuɣal ɣer yiwet n lḥaǧa: lxetyar n tezlatin n tmezgunt-agi, maci d tizlatin menwala kan i d-tewwiḍ sur scène a Ṣalaḥ Gawa.
Ur yeshil ara ad tessiwwḍed ayen tebɣiḍ i medden, ilaq ad tkecmeḍ deg ṣṣura n lḥaǧa-nni, ad tt-id-terreḍ inek bac ad tt-tefkeḍ ad as-slen wiyiḍ. Ad d-teṭṭfeḍ awal n yiwen, ad t-id-teskecmeḍ ɣur-k, umbeɛd ad t-id-tessufɣeḍ yerna s lmeɛna-s. ihi lxetyar n tezlatin i d-nɣenna, yella, di tazwara, yizen i tesɛa yal tizlit deg wayen i d-yenna Muḥya; aṭas n leḥwayeǧ i d-yenna, ur nezmir ara ad d-neḥku Muḥya di ssaɛa kan akka-agi kan, d lmuḥal; maɛna lxetyar, deg ṭṭaqa, yettas-d kan akka, nettextir xaṭer ahat lḥaǧa-yagi thedder-aɣ-d aṭas ɣef tayeḍ, akken ara iruḥ lxetyar dɣa n tezlit d usefru; tella lḥaǧa nniḍen, acu ara d-neḥku s lmusiqa? Neẓra belli tizlatin-nni iɣenna-tent Yidir,Ferḥat,Takfarinas, Ideflawen…deg waṭas n tikkal nettaf lmusiqa at zik, tiqdimin, amek tezmer lmusiqa-yagi ad tehder ass-a, ad as-nsel ass-agi kan akken s rruḥ-nni ines? Imi di lɣerba i rriɣ ddehn-iw ɣer ccna, wid yettferriǧen maci d izzayriyen neɣ d iqbayliyen kan, dɣa yewwi-d ad d-naf abrid nniḍen i s ara nessiweḍ ayen nebɣa i wiyiḍ, d tidet taɣect s lqima-s, s wemkan-is, xas tikwal ur nefhim ara acu i d-teqqar, xaṭer tḥuza-yaɣ-d, xaṭer d allal i ɣ-izedɣen, maci d tagiṭart, maci d apyanu, maci…ur neḥwaǧ ara tasarut neɣ kra n lbaḍna akken ad as-nsel, d annect-agi ak i s nexṭar tizaltin-nni; llan daɣen Isefra d tira n Muḥya, ɣef wayen iḍerrun di tmurt, acu i d-yenna? D acu i wumi nesla? D acu i wumi ur nesli ara? Ayen d –xtareɣ d ayen ttxemmimeɣ ula d nek, tesdukel-aɣ tmuɣli deg waṭas n temsal, d nek.
Nger tamawt a Ṣalaḥ, ula d ayen d-teɣriḍ akken, ula d tira-nnsen tusa-d tesɛa sser, d rriḥa n tira n Muḥend Uyeḥya, am akken i ten-id-teɣriḍ, am akken i ten-turiḍ, ula d wehhi nni tettwehhiḍ s ifassen, ula d aḥerrek tettḥerrik ṣṣura-k tedda d imeslayen d tezlatin.. tefkiḍ-asen rruḥ am zun inek..
Ssarameɣ nessewqem deg wayen i d-nexdem. Bac ad tessiwwḍeḍ i medden ayen yexdem Muḥya, ur yeshil ara, xaṭer Muḥya yessen amek ara yili d netta kan, amek iyi-d-heddrent tira-s? D ayen i ɛerdaɣ ad t-xedmaɣ, ssarameɣ iɛǧeb-asen lḥal..imiren iban tella lxedma, amek ara teddu ṣṣura d imeslayen? Amek ara d-tiniḍ awal ɣef wayeḍ? Nkumaṣi nettissin ciṭuḥ tura..
Tettissineḍ aṭas… Ṣalaḥ, d tikelt tamezwarut i turareḍ di taddart-is, deg at Rrbeḥ?
D tikelt tamezwaruḥ.Ur d-ufiɣ ara acu ara d-iniɣ seg wakken ferḥaɣ.. s zzux i nerza ɣer taddart-is i t-id-yefkan…
Testeqsa-t Zira

