Lɛeslama-nneɣ ɣer wudem-nniḍen n taklanit* !

Partager

Aṭas-aya, nettidir ass n ṭam (8) deg meɣres s usukk n tiṭ, d acu i yeḍran aseggas-a almi i d-yeɣli akk umeddeḥ-a ɣef tmeṭut ? A ziɣen nella, nesɛa azal, yerna mačči d kra ! Wissen ma deg targit ideg lliɣ neɣ ayen akk i wumi sliɣ ddurt-a d tidet ?

Waw ! ur neẓri ara belli nesɛa azal akk annect-a ! Tameṭṭut tesɛa akk izerfan, tella deg yal taɣult, deg yal aswir, s leqder-is d ccan-is. D nettat i d tayemat, i d taytmat, i d tayellit, i d kulec… Aya nessen-it akk, meɛna ayen ur neẓri ara qbel belli d nettat i d tasalelt ɣer ukersi n leḥkem, tura kan i d-tennulfa ! Yekker wah ruḥu ɣef wanwa ara yesɛun tameṭṭut deg ukabar-ines ! Amzun tameṭṭut-nni, d lvisa ara t-igren ɣer le parlement.

Innulfa-d ihi, udem-nniḍen n taklanit. I tefranin, taklit-nni yettwaḥqren seg zik tuɣal-d d tasedda. Udem-nni n cciṭṭan s wacu i tt-ttwalin yimeṭṭurfa-nni yuɣal ibeddel imi tuɣal ɣer-sen d lmalayek tura. Wid-nni i tt-yettwalin daɣen i tallit ɣezzifen d tin yettwaḥqren, ur nettaweḍ ɣer kra s uswir-is yudren, tura xaṭi, ziɣ tezmer ad tili deg yal amkan tebɣa imi tesɛa aswir ɛlayen … Ɣef wudem kan n tefranin a yayetma, umma d ayen ideg tettidir tmeṭṭut kan i yellan, ur yettbeddil kra ur yelli d acu ara yebeddlen fell-ass ma nettat ur tecemmir ɣef yiɣallen-is. Umma ameddeḥ-aya akk ur yewwi ur yerri sdat wayen tettqabal tmeṭṭut deg tudert-is. Ala nettat i yeẓran acḥal yewɛer ad teṭṭef deg twuriwin-is, deg tmurt anda izerfan n tmeṭṭut d awal kan, anda azal-is d targit kan ; neɣ deg umaḍal anda tameṭṭut tuɣal d tikent i sselɛa kan.

Lxir ara s-tgem i tmeṭṭut ass-a, ṭṭfet imawen-nwen akken ur tettimsusem ara ugar n waya. Tameṭṭut azal-is twala-t s yiman-is, ur tesri i ḥed ad as-timel ; lqder-is d ccan-is twala-ten nettat s tidet i tettidir yal ass ; tawuri-s teẓra-tt s tmmad-is war ma tessuneɣemt-as s tsulal n tsertit d wayen-nniḍen. Eǧǧ-tt ad tidir am nettat am urgaz, ɣas yal yiwen s twuri-s, ur tt-ttwalit ara am akken d ssenf-nniḍen i d-yerzan ɣer lqaɛa-ayi, wali-tt kan d amdan yellan yakan ɣer tama n urgaz, ur tuli ur tsubb.

Akerfi

Ass n ṭam deg Meɤres

yecba ifeṭṭiwej n tmes

Aseggas s lekmal d aserkes

tameṭṭut azal-is yettwakkes

Mi d-yewweḍ wass-a

ax tazeǧǧigt a Lala !

Amzun kra ur d-yeḍra

ddel-nni akk tesɛedda yeḥfa

Anagar tayri d leḥnana ;

ideg tettidir seg wacḥal-aya

Wissen ma teẓram lqima n tafat ?!

lqima-s, send ad tegrim i tallast

Wissen ma teḥsam s ccan n umdan ?!

ccan-is, qbel ad yemmet

Ay ayetma ! ttxilwet

ur d-qqaret ass-a d lɛid

Ass i d-yessmektayen lejruḥ

win mačči d lɛid

Lɛid n yiwen wass

d amessas, nebra-as

Lɛid n tmeṭṭut yal ass

mačči anagar yiwen wass

Wi m-yerran azal

mačči s wawal

Wi kem-iqadren

ad kem-yettu ṭul

Imi, ma lɛid d lferḥ

llsas-is yebna ɤef lqerḥ

Mi d izerfan-im a tameṭṭut d ayen

ziɤ ttkellixen fell-am s izerfan

Deg tidet, yiwen ur m-igi amkan

izerfan-im akk d awalen kan

Wi ikkren yini-am d ayyur

ccbaḥa-m ulac-itt deg leqsur

Deg lḥenna, tifeḍ asif n ucerur

tettirriq tidfi deg-m d nnur

Wi yebɤan ad d-irebbi lǧil ad imɤur

fell-am a tameṭṭut i ittkel, d agrur

Ziɤ d tteklax kan, fell-am

uma tidet, rwel kan !

Ḥed ur m-ixdim ccan

egg-it i leɛmer-im axir kan

Yak kem, tumneḍ belli kem d amdan

ma d weyyiḍ, ur kem-d-yecqi ma rḍan

Rfed iri-m a tameṭṭut

ayen yeḍran ttu-t

S yiɤil-im, cerreg tagut

am wass-a ad tafeḍ ttbut

Γas akken teɤleq tewwurt

azekka ad tt-id-iẓur tafukt

Bedd i uɛdaw d asennan

Ad yerr aḍar ɤer wayen yelhan

Bnu kan ɤef wayen yesfan

ad suben yir iberdan

Ad ttiliḍ d agur gar yetran

ɤas zemren ad t-ḥejben izilan

A tameṭṭut, ur tettu lasel-im

ilaq ad yenǧer deg wallaɤ-im

Skud qessiḥ leɛwam am idmim

d isiɤ i d amenzay-im

Yes-s bnu ayen yellan d rrmim

ad d-yufrar deg isem-im

Acḥal d tameṭṭut irefden ssif

tqubel acengu s nnif

Tura yegra-d yisem-is d rrdif

nettader-it-id kan mi ara neshitrif

Aɤbel, yezga d win meqqren

ussan ttɛeddin ttazzalen

Nkenti neṭṭef deg wayen yerẓẓen

mazal nettnaɤ ɤef uzref-nneɤ iruḥen

Kker, a tameṭṭut n sin n yigiman

aki-d seg tnafa iɤemqen

S wayen yelhan bnu tamurt-im

ɤer tama n urgaz rfed ixef-im

Nnif d lḥerma d imdukkal-im

tussna d tterbeyya d ssenǧaq-im

Rfed tamusni d leɛlam-im

yes-s ad d-ḥerreḍ lersam

Kra ur d-yettas s naddam

tili, yuɤal umcic d sselṭan

Γas ur m-d-rrin ccan

kem sskfel-it-id gar yefran

Ger ɤer tlelli asurif

lxuf n yimal eǧǧ-it deg usqif

K. R

* Taklanit = esclavage

Partager