…Yeffeɣ-d Ḥmimi seg wexxam n Dey Hussein, iruḥ ad iwali à quoi ressemblent les corsaires-nni tejmeɛ la régence d’Alger, les “émeutiers-nni” yesserfan timura n yirumyen en congrès di Aix-la-Chapelle. Yerra kra n tbaqlawatin ɣer ljib-is yesrafeg ɣer useggas 661, uqebl l’assassinat n xalifa Ali. Iɣil meskin din ara yefhem les histoires n ssuna d cciɛa yerwin inselmen ar ass-a. En gros, il a compris belli les chiites bɣan le califat d ttrika. Lmeɛna n wawal, le calife ad yili si sulala n Nnbi.Wiyaḍ, les sunnites nnan ala : lxalif ad yili d lemxiyer deg yinselmen. Lḥasun, tigi akk d tisebiwin. Tout ce qui les intéresse d adabu. L’intérêt-agi d aqdim, d aqdim même ɣef le plus vieux métier du monde. Nɣan sidna Ali akken nɣan wiyiḍ, u mazal ad neqqen. Ḥmimi yesrafeg ɣer Damas. Yenna-yas : “yezmer lḥal ad bedleɣ rray n les Omeyyades de sorte ur d-ttaran ara ɣer l’Afrique du nord”. Iruḥ ihi Ḥmimi ad iẓer Mu’awiya, lxalif amezwaru n leḥkum n les Omeyyades. Yaf-t-n yecɣel netta d lewzirat-is. Akken yebidi lbiru, yenṭeq Ḥmimi : « salamu ɛlayka ya amir el moumnin ! ». Imuqel Mu’awiyya akka d wakka. Ur as-d-iban ara win t-id-iluɛan, dɣa yenna-yas tigi sûrement d tikerkas n cciɛa. « anwa keč? Anida-k? », yettuɣu Ali.Yeddem-d Ḥmimi tabrat, yeɣra :
– min Ḥmimi Ibn Briruc Ibn Kasi Ucalal, diligi du comité citoyen de l’Afrique du nord ila Mu’awiya, amir el Moumnin…
– Nṭeq ! mada turid ? D’abord, ayna anta ?
– Deg useggas n 710, kunwi s les Omeyades ad cegɛem Oqba Ibn Nafaɛ d luluf n yiserkasen ɣer l’Afrique du nord bac…
-D acu yuɣen iserkasen-nneɣ ? Nṭeq ya taɣut ! -Taɣut !? Tiens, d kunwi ziɣ i t-d-yesnulfan… Ya amir el moumnin, ur d-ruḥeɣ ara bac ad naɣeɣ yid-k. D’ailleurs impossible ad tenaɣeḍ avec l’homme invisible. Nniɣ-as, ya amir el mumnin, ad ak d-mmeslayeɣ ɣef le facteur. Et bien le facteur-agi d yiwen wergaz yessawaḍ tibratin si tmurt ar tayeḍ. Et comme kunwi d tabrat ara d-awim i les brobros en 710, acimi dɣa ne pas la remettre i le facteur. Nukni ad tt-nɣer, puis ad awen-d-ner la réponse avec le même facteur. Fiḥel ma tedirunjim l’armée-nnwen…
– Ah ! Ah ! Ah !
T.Ould amar
Tugna n Djamal Amriou

