Bqaɛlaxiṛ a tizlit taqbayli

Partager

Ass n 13 deg wagur n meɣres ideg nella i tewweḍ leɛfu n Ṛebbi tgejdit n ccna n teqbaylit Cherifa, di lɛemṛ-is 88 n yiseggasen. Na Crifa neɣ am wakken i as-sawalen kra : «  Crifa n Uqbu », d yiwet ger tlawin timezwura i yeṛẓan azaglu d leqyud n tmetti akken ad refdent di ccan n teqbaylit deg unnar n tẓuṛi. Tebda ccna di rradyu deg yiseggasen n ṛebɛin, di lɛemṛ-is imiren tmenṭac n yiseggasen. Di tallit-nni tameṭṭut yuɛeṛ-as nezzeh akken ad teffeɣ neɣ ad tesɛeddi ṛṛay-is, rnu ɣur-s ccna n tlawin beṛṛa i leɛwayed n tmetti am zzwaǧ neɣ timeɣṛiwin n ddin yecban acewweq di lemqamat ; ttwalint  d tuffɣa i lḥeṛma, d tukksa n sser ! Akka i d timetti n yimiren, acu kan s tlawin yecban Na Crifa tameṭṭut taqbaylit tewwi-d azref-is akken ad tessaɛli ṣṣut-is icebḥen, ṣṣut-is ḥlawen i yezzuznen, ara yezzuzunen irgazen i yenwan niqal ccna n tmeṭṭut d lɛeṛ. Na Crifa yerra-tt lḥal akken ad tesbeggen iman-is ad teḍfeṛ abrid n ccna, yerra-tt lḥal akken ad teǧǧ imawlan-is d twacult-is ur neqbil abrid-agi i teḍfeṛ. Ger tudert seddaw n tecḍat n urgaz yurzen s leqyud n tmetti d wafug deg yigenni n tẓuri s wafriwen n tlelli, Na Crifa tefren abrid-agi wis sin i d-nebder ɣas ma ula d wa yesɛa uguren yerna ur yemniɛ ara seg leḥkeṛ n yirgazen. Labud d nutni imiren i yettefɣen, i yesɛan daɣen tilelli ɣas ma ula d nutni daɣen di tazwara timetti tettwali-ten s yir tiṭ. I yebɣu yili lḥal, argaz d argaz i yebɣu yili-t, ɣas d acennay neɣ d amjaḥ yettsellik iman-is, lxuf ɣef tmeṭṭut meskint deg uxxam-is ur tettaf lehna uɛadik ma teffeɣ tennejla wi ara tesɛu d lwali ! Akka i tettxemmim tmetti n tallit-nni, deg waya ara nefhem azal i tesɛa Na Crifa ilmend n uslelli n tmeṭṭut taqbaylit akken ad tṛeẓ leqyud n tmetti, leqyud i teṛẓa yakan Lalla Faḍma n Sumer i yuɣalen d aqeṛṛu n tegrawla mgal amnekcam. Na Crifa, isem-is n tidet Ouardia Bouchemlal, tlul ass n 09 di yennayer 1926 deg taddart n At Ḥalla, taɣiwant n Yelmayen i yetabaɛen lwilaya n Lbeṛǧ Buɛririǧ. Akken d tameẓyant i tebda lḥif imi teggujel seg yemma-s, ayen i tt-yeǧǧan ad tekker deg uxxam n xwal-is segmi i iɛawed baba-s zzwaǧ. Segmi i tella d tameẓyant tḥemmel ad tecnu ayen i yeǧǧan xwal-is yal tikkelt mi ara tt-ṭṭfen tcennu kkaten-tt, ctaqen-as lehna ɣas nettat tugi ad tebru i lebɣi n tuẓṛi i tt-izedɣen. Asmi i tessaweḍ tmenṭac n yiseggasen di lɛemṛ-is, tgezzem-itt di ṛṛay akken ad tefsi i lebda leqyud i ikeblen tilelli-s, teǧǧa tawacult-is, tunag ɣer Lezzayer ɣef tmacint ideg tessudes tizlit-is tamezwarut « Bqaɛlaxiṛ ay Aqbu ». Di Lezzayer i tebda Na Crifa amecwar-is n ccna di nnuba « urar n lxalat » n rradyu n teqbaylit. Tessudes nnig n 800 n tezlatin mebɣir timeɣriwin ideg tecna ama di tmurt n Lezzayer neɣ di tmurt n Fṛansa . Na Crifa deg umecwaṛ-agi i d-tewwi tekseb-d leḥmala d leqdeṛ n tlawin d yirgazen n temnaḍt n Leqbayel, tetwassen ula di temnaḍin-nniḍen n tmurt n Lezzayer d Tmazɣa. Na Crifa ilmend n wayen i texdem, ad teqqim i lebda d azamul n tlelli n tmeṭṭut imi seg zik i teṛẓa leqyud akken ad tessali ṣṣut-is, akken ad tesnerni tameslayt-is taqbaylit s tmedyazt-is melliḥen d ccnawi-ines icebḥen .

Mokrane Chikhi

Partager