Ddurt-agi yezrin, axxam n yidles n tγiwant n Yiεeẓẓugen, lwilaya n Tizi-Wezzu yesduri-d timlilit tagreγlant n tmaziγt, γef usejhed n walγagduden, taywalt, tutlayin akked tantaliyin, d wemkan teṭṭef tmaziγt deg-sen, i yebdan s wudem unṣib ass n 07 almi d 09 yunyu 2014, γef teγzi n 03 n wussan.
D leqdic id-yessudes wesqamu unnig n timmuzγa, s lemεawna n tnaγlaft n yisalen n tmurt-nnaγ d lwali n lwilaya n Tizi-Wezzu, anda iḥedren di tulya tunṣibt n temlilit-agi tagreγlant, mass Abdelhamid Grine, anaγlaf n yisalen n tmurt-nna&gamma,; mass Abdelkader Bouazgui, lwali n lwilaya n Tiz-Wezzu, mass si El-Hachemi assad, amaray amatan n wesqamu unnig n timmuzγa, aselway n wesqamu aγarfan n ugarzu n Tizi-Wezzu mass Hocine Haroun, imḍebren n deqs n yaḥricen yemgaraden, d ineγmasen i iqedcen deg γeḥricen n yisallen yemgaraden, id-yussan si tmura n lbarani, am Lmaruk d Maṣar. Deg afakul n temlilit, uγallen-d γef deqs n temsal icuden γer usejhed d usnarni n tmaziγt, mbaεd imi ugar n uzgen lqern n uzarug aγelnaw, timetti tazzayrit tufa-d iman-is zdat n iceqerriyen imaynuten deg uḥric n taywalt d walγagduden. Iceqerriyen-agi sεan asaγen akked d wayen tesseqdac tmetti deg uḥric-agi n walγagduden yeṭṭuqten tagara-agi. Tikebbaniyin d-yelhan s uḥric-agi llant gar-asent tid yettikin γer ddula akked tudligin, ṭṭuqtent s waṭas segmi yeṭṭef l’internet amkan deg umaḍal di yal aḥric. Timetti tazzayrit d-yezgan di tlemmast n yillel agrakal, ula d nettat ur tt-yezgil ara wannect-a, abaεda di tagara n iseggasen n 80, seg asmi ṭṭuqten igensayen ssexdamen wahilen n tiliγri akked radyu. Timetti-nneγ tuγal tettaṭaf-d tiliγriyin n umaḍal mebla cceḥa, abaεda tiliγriyin n waεraben akked irumyen. Rrnu γer wannect-a tutlayin tiγalnawin yettbeddilen akken yettbeddil wakkud. D isteqsiyen-agi merra id-ggren s annar n usqardec di temlilit-agi tagreγlant. Tamsalt n tmaziγt teεna imdanen mera, dayen id ibbanen deg temlilit-agi tagreγlant, imi deqs n yisdawanen akked imusnawen n tmurt n Lzzayer id-yerran i teγri ukkan deg leqdic-agi, am Belkacem Mostafaoui, Mohamed Bedreddine, Abdelkader Dourari, Mouloud Lounaouci, Mohamed bensalah, Cherif Dris, Ahmed Berkas, Hakim Hemzaoui d waṭas niḍen, akken tella daγen d tagnitt yelhan imi ḥedren di temlilit-agi ineγmasen n tmaziγt n tmura n lbarani, am Rachid Naim n tmurt n Lmaruk akked massa Sarah ALI n tmurt n maṣar id-yefkan tugniwin deg saragen-nsen γef wemḍiq n tmaziγt deg umaḍal. Anaγlaf n yisallen n tmurt-nneγ mas Abdelhamid Grine, yenna dakken tamaziγt tuḥwaj aṭas n lxedma akken ad tennarni u ad tesεu amḍiq-is akken iwulem lḥal, syen yewwekked-d asejhed n waḥric n yisallen s tutlayt n tmaziγt, imi yenna-d dakken sya d afella dulla ad texlaq aγmis aγelnaw s tutlayt n tmaziγt. Isental n temlilit mačči yiwen, anda ildin tiwura isentalen niḍen,ger isental-agi:
-Asexdem n tutlayt n tamaziγt deg walγagduden izzayriyen deg umezruy akked lqanun.
-Liḥala n tutlayt n tmaziγt di Lzzayer akked timura d-iqerben. -Tikebbaniyin n walγagduden n tmaziγt; tilawt taγelnawt akked taberanit.
– Iqeddacen n tmaziγt deg walγagduden; tirmitin tiγelnawin akked tibarraniyin.
– Asteqsi γef wayen d-yettwannan s tmaziγt di tγamsa akked walγagduden izzayriyen; amek-it unerni nsent?
-Alγagduden imaynuten; d acu-t ucqerri yeεnan tamaziγt?
Deg ass n tagara n temlilit-agi tagreγlant usejhed n tmaziγt di yal aḥricen, tella-d temlilit ger inaγmasen n tmaziγt, ama n tilizri, radyu iγmisen, anda sqardcen s telqay iγeblan d wugguren id-ttafen s zdat-sen deg ayen icuden γer tutlayt d usemres n wawalen, syen fkan-d iwellihen i wesejhed n waḥric n tγamsa tmaziγt d tikci n wafud i wid iqedcen.
Γer tagara mass Si El Hachemi Assad yefkad awal n tagara d wayen id-ḥawcen deg temlilit-agi tagreγlan i yeddan γef teγzi n 03 n wussan, anda yerra tajmilt i kra n wid yukkan di leqdic, syen yesarem akken ad-yettili usuffeγ d ukewen n yinaγmasen s tutlayt n tmaziγt.
Islam Bessac