Anwa i d aɛdaw n tmaziɣt deg tesnawit n Maɛuc Idris n Lberj n Mira?

Partager

Nella nura-d yakan deg yisebtar n Uɣmis n Yimaziɣen acḥal n wayyuren tura ɣer deffir, ɣef waddad ur nessecrah deg tella deg-s tutlayt tamaziɣt. Iɛedda akk wanect-nni d akud, yal anelmad yettraǧu, yal aselmad (ula n tangiwin nniḍen) yessarem, ma ɛni d tidet ad tbin tafat ɣef tmaziɣt deg uɣerbaz-nni. Maca, mačči d ayen i d-yellan, iɣilifen-nni mazal nuḥen ar tura: iselmaden, ala yiwen i yellan din, yesɣaray inelmaden n yeswiren amenzu ed wis-sin, i iḍefren kan afurek n tsekla (littérature), tamkarḍit n uɣsur (établissement) daɣen, ar ass-a n wussan aql-itt d tilemt. Anelmad i yebɣan ad d-yawi syin adlis, akken yebɣu yili usentel-is, ur yettaf ara din yura s tmaziɣt. Aya acku tamehla n uɣerbaz ur tewwi ara aya d anezgum bac ad ilin yidlisen n tmaziɣt ttmeẓran am wiyaḍ ? Ihi, d wa i d asteqsi: anwa i d-yekkren mgal tutlayt-is ed yiman-is deg tesnawit-a tamezrayt n Maɛuc Idris? Ɛni d tamehla (direction) n uselmed n waɣir n Bgayet? Maca tili mačči ala tasnawit-a i d-yezgan deg tɣiwant n Tsexriwt i ara tent-yaɣen, ad d-nini d Takadimit n Bgayet? Maca atan werɛad ttwasutren yiselmaden wiyaḍ i tmaziɣt bac ad nẓer ma d-teqbel neɣ ad d-tagi. Ɣef waya ass-a, kra n win nesteqsa yefka-aɣ-d rray-is yeqqar-d dakken d anemhal n tesnawit s timmad-is ur nxeddem amek ara tecceɛcaɛ deg uɣerbaz-nni tmaziɣt, ad as-tiniḍ ur deg-s ay tella, neɣ zun tetekkes-as aɣrum seg yimi. Isallen ineggura i d-nḥewwec qqaren-d dakken atan ad tettwar ɣer tesga tedrimt n wazal n tiɣit n kra n yedlisen i temkarḍit. Maca anect-nni drus, iban-d seg tazwara dakken tesra tmaziɣt i ugar n ukuẓ n yiselmaden dinna, nettat aql-itt kan s yiwen. Yewwi-d daɣen ad d-nini tidet, dakken ibabaten n warrac, ulac win yesteqsayen mmi-s ma yeɣɣar tamaziɣt neɣ uhu, ɣas ma yella ur tt-ugin. Seg tama-a ihi, iban-d cwiṭ n ustehzi seg tidukkla n yibabaten n warrac (APE), i werǧin testeqsa amek iga uselmed n tmaziɣt deg uɣerbaz-a. Aya, ahat ur d ayen yessewhamen aṭas, imi ula deg tiganin (grèves) anida ur ttekcamen warrac s aɣerbaz, teskanay-d udem yulway aṭas almi i tt-ttwalin merra war tizemmar. Iɣilifen aseggas-a ur xussen ara deg tesnawit n Maɛuc Idris, skud ttfeggiḍen ttahdan, akken qqarent temɣarin : ad yesṭer Rebbi kan ; wayi n uselmed ɣef i d-newwi awal, rnu-as winna n ddiq (surcharge), winna n usečču n uɣerbaz (cantine), akked winna n lexsas n wallalen (moyens). D ayen i yeǧǧan taluft teḥres nezzeh almi tewweḍ ɣer umennuɣ gar yinelmaden, ahat imi kra bɣan ad ɣren wiyaḍ ttsekkiren-asen awwur n unekcum. Ad d-nuɣal i sdat ɣer taluft-a.

Mhenni. X.

Partager