Di tazwara amdan yella d aɣersiw. Aḥkim-is d ccihwa-t izedɣen ixf-is. Amteddu-ines yebna ɣef snat: ad yečč ad yarew am netta am yiɣersiwen yettidiren ɣer tama-s deg teẓgi. Di tallit-nni tazwarant tidmi tella kan d tacrurt deg ixf n umdan acku d tafekka i yewwin azal ameqqran di tmeddurt-is. Amdan n tallit-nni war ilugan yella d aweḥci.
Simmal yettnerni wallaɣ n umdan simmal tt-lalen-t d taktiwin ara yerran ulaqrar amdan d ameslal (créateur) .Amdan amenzu yettwalin ayen is d yezzin d w-ayen iḍeṛṛun ɣer tama yebda yesteqsay iman-is akken ad yegzu inumak n kra id yettnulfun ɣer idisan n tameddurt-is . Llsas n ttutra yebna ɣef sin ineccaben yewwin telqa n tidmi ɣer yimal: Amek akked Acimi.
Amek i-iḍeṛṛu wa i t-ḍeṛṛu tihin llan d llsas imenza ɣef yuli uɣṛab n tizumna . D sin isteqsiyen agi i yeldin tawwurt ɣer tixelwit akked tussna. Ziɣemma amdan yewwi d yid-s iferdisen ara t-yerran d taɣawsa yettnerinin, yettbeddilen (aglim, udem n tudert-is, tamuqli-s…) akken ad yezger seg waddad amenzu ( liḥala taweḥcit, taɣersiwt) ɣer waddad yellan nnig-as (liḥala n umdan).
Amdan d-aɣersiw yesexdamen allaɣ-is uqbel kulci. Amdan d-addad imineg (état supérieur) id yewwin di lǧerra-s taɣerma, lebni n ddewla, n taɣdemt, n tmussni. Maca xas addad-agi n umdan yewwi d ayen yerran tameddurt n iɣerfan akked yemdanen fessuset ɣef tuyat n yiman, ɣer imussnawen am Nietzsche neɣ Ccix Muḥend u Lhusin amdan werɛad ur yewwiḍ ara ɣer yiswir iwulmen liḥal-as n umudir yesseqdacen tidmi.
Deg inaw( discours) n sin imussnawen-agi amdan yella d ssellum ɣef ayeg i-ilaq a tali telsa akken ad ttaweḍ ɣef waddad yellan nnig liḥala-agi tazwarent ( ikerfen tinegmit n yiman) ɣef addad umi yessawel Nietzsche ALES( le surhomme).
Ahat aṭas ara s yinin acu yezdin yiwen am Ccix Muḥend u Lhusin ɣer NIetsche? Tidet ! Di tazwara kra yellan yesemgerad gar-asen. D anda id lulen, d amek ddren, amek nnan, d amek gzin tilufa n tudert ur yelli d yiwen uɣanib. Maca aya ad yeqqim d tidet ma yella tamuɣli nneɣ tebded kan ɣef ayen id yufraren ɣef tajumma n yilel ihulan. Akken ad yegzu umdan igarujjen yellan ddaw waman (yiman) ilaq ad yesɛu tabɣest ad yezder alamma d lqaɛ n temda. Ilaq ad yesɛu nnefs akken ad yizmir ad yeḥnucceg gar lemwaji id yezgan mgal n unadi ɣef tidet yellan. Taɣuṛi tajummant (superficielle) n w-ayen yenna Ccix Muhend ma aṭas ad tefk taggrayt-agi ttnawalen yilsawen ur negzi timsal : Ccix Muḥend d axewni, d amrabed, d amsefru, d lwali, d bab n lberhan, inehhu ɣer lxiṛ, I ferru tilla…
Nietzsche netta ɣer tuget n yemdanen d azemni umi lqay usekkud, yewɛer akken ad yegzu umdan tikta-s, ayen ɣef yettnadi d tamettant n Ṛebbi akken amdan ad yeǧǧ ɣer rrif asɣan (la religion) d w-ayen iccuden ɣer wasɣan.Ɣer at tamuɣli weẓẓilen Nierzsche yella kan d-anmezray( impie).
Addud ɣef tikta agi d addud ɣef aman yuli w-adal. Ulamek ara tili tudert tazedgant deg aman yegluglen. Ulamek ara yekkes umdan acayaḍ n fad yeskawayen tidmi-s n waman umillus. Ulamek ara yekkes umdan laẓẓ n tmussni id yewwi deg tixlal n yiman-is deg ass-n deg ara d ilal alamma d ass deg ara yerr nnehta taneggarut s yijdi! Acku deg iman n umdan tella ccihwa nettkellix, tella diɣ tin nesgan, tella tin nettwejil. Maca tella tin ur aɣ-nesgen ur aɣ-tesnuddum acku di yal tallit ɣer yal timeti tezga tesṭebṭub ɣef lyafuxa akken d awezɣi ad yennuddem wallaɣ.
Allaɣ d netta id agellid n tfekka, d netta i d tala n tidmi. Kra n w-ayen yesruyen amdan neɣ i t-yesefṛaḥen leqrar-is ddaw lyafuxa deg irebbi n wallaɣ. Nnig wallaɣ tella tinfit( esprit) is yettakken lɣerza-s i wawal yettwallihen timena akken ad tegger ɣer unnar n uskasi n « Yinekiw » akked yiman-is ɣef ayen yellan d asteqsi amenzu yeḥwajen lewǧeb aneggaru: Amek akked Acimi.
Hamid Ait Slimane
