Deg ddqiqa-nni i deg d-yeffeɣ lexbar n usenṣeb n tmaziɣt di tmendawt, ulac ahat aqbayli ur d-nemekta ara imeɣnasen-nni n tmaziɣt d tugdut d umennuɣ nnsen i tt-isḥersen ɣef udabu d yeɛdawen n tugdut, alarmi d-isaḥ, ass-a, wemkan i tmaziɣt di tmendawt n Lezzayer.
Tɛedda ddqiqa-nni, yal wa amek yesfra tamaziɣt di tmedawt.
Iɛdawen n Tmaziɣt d tlelliyin, ladɣa at iččumar, nnan belli ur friḥen ara s tmendawt-a axaṭer tefka azal i “la Laïcité” (akka i d as-yenna Djabellah).
Nnan daɣen ur qbilen ara asenṣeb n tmaziɣt ḥala ma twekked-d tmendawt belli ad tettwaru s yisekkilen n taɛrabt. Atan ihi rray n Djabellah De Saussure !
Llan daɣen isertayen (widen i d aɣ-yesserwan taḍsa n wuglan) i iḥemlen tamaziɣt “ka afaq taqafi” (d adles mačči d nekkwa).
Llan daɣen kra seg yimaziɣen i yesraḥen tikerkas deg article 3 bis-agi. Wi ur fhimen ara amek taɛrabt d “luɣatu ddula ar lebda», “tamaziɣt d tunsibt” ? Amek akka l’article 3 bis-agi u yili ara gar les artciles-nni n lebda (1 caractère républicain de L’Etat. 3 l’ordre démocratique, basé sur le multipartisme. 3 islam en tant que religion de l’Etat. 4 L’arabe comme langue nationale et officielle. 5 libertés fondamentales, droits de l’homme et du citoyen. 6 intégrité et unité du territoire national. 7 l’emblème national et hymne national en tantq eu symbole de la révoilution et de la République. 8 le Président de la République réeligible une seule fois.) ?
Llan daɣen wid ara yafen deg uzeṭṭa n article 3bis ayen yugaren aya. D acu, akken k-yehwa ɣer-it, ad ak-d-iban ayen yecban lmuḥal : “tamaziɣt daɣn d tutlayt taɣelnawt, tunṣibt”. Yennayer d inigi ɣef waya.
Rnu “keč i yetturebban i cwal», ur tberruḍ ara i ṭbel deg waman. Seg Juba yuran s tutlayin nniḍen ara ass-a, tedda tmaziɣt, ladɣa tantal taqbaylit.
I d aɣ-yettrajun d asenulfu deg yal aḥric. D abrid-a kan i yessufuɣen. Ihi win yebɣan tamaziɣt, “ad tt-yaru, ad tt-yecnu, ad tt-yurar, ad tt-yecḍeḥ, ad tt-yecbeḥ», ayen nniḍen d awal.
T.Ould amar
