Taddart yexla waḍu

Partager

Deg zik-is, Tala-Xlil d yiwet n taddart iǧehden nezzeh deg lεarc n At Dwala di tmurt n Leqbayel.Taddart deg-s aṭas n yiderma d yirgazen n at yiɣil d wat ufud, rebεin n yirgazen s tmira, rebεin-niḍen war timira. Qqaren-d ḥekmen s ẓẓur ɣef tudrin i ten-id-iqerben, tekksen-asen ula d timecṛaḍ. Mi ara ruḥen ad d-kksen timecṛeḍt i webεaḍ n tudrin ttceyyiεen kan rebεin n yirgazen. Ma ruḥen rebεin n yirgazen s tmira, rebεin-nni war timira ad qqimen, ad qablen ma yella-d kra n cekk fell-asen, ad inin nekni ur nesεi ara di taddart annect-a n yirgarzen isεan timira. Ma d rebεin-nni war timira i iṛuḥen, rebεin-nni n yirgazen isɛan timira d nutni iqablen, ad inin am yimezwura. Yiwet n tikkelt, mmsawalen yimeqqranen n tudrin-nni ɣef i iεedda ẓẓuṛ ad nnejmaεen, ad mcawaṛen acu d wamek ara xedmen akken ad ḥerzen ɣef yiman-nsen d nnif-nsen. Yal taddart, tuzen-d tlata n yirgazen, lamin d sin n ṭemman ad mlilen di Tala n At Dwala. Wwḍen s amekkan, qqimen zzin d agraw ttmeslayen yiwen, yiwen; mi yekfa yiwen ad yuɣal wayeḍ. Iṣella-d yiwen ɣef sin yiberdan yenna: ‘‘ llah mselli aεlik ya ṛasul llah, llah mselli aεlik ya ṛasul llah’’ dɣa ibda awal. ‘’Ay atmaten, ayen iḍran yid-neɣ teẓramt, iḍra ula yid-wen. Kksen lmal i yimeksawen-nneɣ, kksen-aɣ timecṛeḍt, ittwakkes sser fell-aɣ. Tura ma nnejmeε ass-agi dagi di Tala n At Dwala alammi tewweḍ tkerza s aḥdid, alammi tewweḍ tfidi ɣer yiɣes,ifukk ṣbeṛ, issefk akken nella, akken i d-nnejmeε ass-agi, ad nedukkel ur nettɣimi ara nemferwazeε am ibawen ɣef lluḥ, yak teẓram awal nnan-t imezwra: bḍu-ten terniḍ-ten. Ihi ass-agi issefk fell-aɣ ad nedukkel, ad nemtawa-t ɣef yiwen n ṛṛay, ad nbedd ɣef yiwen wawal, ad nekfu-t cedda i d-iɣlin fell-aɣ, nekk deg wawal kfiɣ, ma sxesreɣ εfut-iyi, ma uqmeɣ ḥemdullah.’’ Wid i-as-id-izzin, nnan-d akk d awal n lεali. Rnan-d di lǧeṛṛa-s wiyaḍ, mtawan ɣef yiwen n ṛṛay ad d-suddsen yiwet n tmecṛeḍt ara isdukklen akk tudrin-nni akken ara d-sbedden daɣen yiwet n taggayt n yirgazen n at yiɣil ara iqamren wid ad d-iṛuḥen ad asen-kksen timecreḍt. Ssuq i-d-iḍefren anejmu&epsilon,; sewqen imeqqranen n tudrin-nni, uɣen-d izgaren ara immezlen. Yal taddart txelleṣ ayen i as-d-tewwi n yidrimen a laḥsab n wazal n yimdanen i tesεa. Lexbeṛ n tmecreḍt iffeɣ, iwweḍ tudrin d leεruc, slan-as yis-s di yal tama n tmurt. Mmlalen yirgazen n tudrin-nni di Tala n At Dwala, ggan timecreḍt am tid yezrin, qedcen akken uɣen tanumi qedcen. Mmezlen yizgaren, igzem uksum, ibḍa d idura d tuna. Syin, sbeddent yiwet n taggayt n yirgazen n at ufud, wa yewwi abeckiḍ, wa d acaqur, wa d ajenwi, yal wa d acu n leslaḥ i iṭṭef ger yifassen-is. Ddurin isekla ttrajun wid ara d-yasen ad asen-kksen timecraḍt akken ad d-ẓedmen fell-asen, ad d-rren ttaṛ, ad tekfu cedda fell-asen. Wwḍen-d wid itekksen timecṛaḍ, isegras ɣef tuyat, ḥaren-d amzun d imnayen. Inṭeq-d yiwen seg-sen yenna i wid d-yufa ɣer tmecreḍt-nni: ‘’salamuεlikum ’’ Rran-as-id kra: ‘’salam ureḥmatellah lεeslama’’ Inṭeq-d wayed seg wid itekksen timecraḍ yenna: ‘’ah! Timecreḍt n tikkelt-a, tzad, tgerrez aksum-is llah ibarek d ayen kan!’’ Yerna-d wayeḍ di lǧeṛṛa-s yenna: ‘’d tidet! Aksum-a d aleqqaq ala i nekni iwumi ilaq!’’ Refden awal imeddukkal-is qqaren s utihi: ‘’aksum-a d aleqqaq ala i nekni iwumi ilaq! aksum-a d aleqqaq ala i nekni iwumi ilaq!’’

Ttεeddin sin sin, mi kfan ad uɣalen wiyaḍ…
Nneṭqen ɣer-sen wid d-isuddsen timecreḍt nnan-asen: ‘’ad ken-ihdu Rebbi! Ruḥet ɣer cɣel nwen! Timecreḍt ur aken-terza ara’’ Sεuzgen, εeddan aεnan tuna, knan jemmεen deg uksum, ttacaṛen isegras. Wid iddurin isekla qersen-d fell-asen s ibeckaḍ d yijenwiyen d tqubac, zzin-asen-d si yal tama ḥaṛṛen-ten di tlemmast. Wid-nni i tekksen timecraḍ ḥaren deg yiman-nsen, mačči d ayen ara qablen, iffeɣ-iten laεqel, bran i isegras iččuren d aksum, tarewla temneε bab-is. Wid yemmuten, mmuten, wid ijerḥen kkemlen-asen nɣan-ten, ma d wid iṣawḍen rewlen, ḍefren-ten alammi d taddart-nsen. Kra n wakud mbaεd, deg yiwet seg tudrin-nni akked santadawt wat Tala-Xlil, yiwen uxxam issuddes-d yiwet n tmeɣra n rcel. Imiren, ttaren medden urar deg umṛaḥ n taddart, ttasen-d imeddaḥen ittwassnen, snuzun lḥenni. Mi ara tili tmeɣra deg umṛaḥ, d tameɣra n taddart meṛṛa, ttasen-d yilmeẓyen ad nezhen ula si tudrin nniḍen i d-iqerben. Tameɣra n taddart am lǧanaza tessemlili imdanen n lεarc. Iṭij iḍal i tizi, ṭlam icrured-d, isberber ɣef tɣaltin d yizuɣar, ass ifka nnuba i yiḍ. Amṛaḥ i d-yuzgan di ttnaṣfa n taddart, ibda la yettacar. Izrugen i d-ittawin ɣer umṛaḥ ččuren d lɣaci. Ttawḍen-d d tirebbaɛ. Irgazen, tilawin d warrac, ḥemqen akk deg usurif, yal wa ibɣa ad iṭṭef amekkan yelhan, win seg ara d-iwali akk ayen ara yeḍrun di tqaεet. Ad iwali ameddaḥ, aceṭṭaḥ…ad iwali isli. Usan-d yilmeẓyan, ad nezhen ula seg tudrin tiǧiratin. Iḍ ilḥa mi bdan imeddaḥen ttmeddiḥen, snuzun lḥenni. Ttεeddin sin sin, mi kfan ad uɣalen wiyaḍ, akken ttemjadalen s yisefra, anwa ara iɣelben wayeḍ ! Imeddaḥen, ttemseḍfaren, alammi d-yewweḍ nuba n yiwen ittwassen aṭas s yisefra uqriḥen. Ibda icekkaṛ bab n tmeɣra d taddart-is, icemmet at Tala-Xlil, ismekta-d tadyant n tmecṛeḍt. Lɣaci n taddart-nni wwten-as akk afus. Yuɣ lḥal, llan din yilmeẓyen n Tala-Xlil, ruḥen ad nezhen. Iɣaḍ-iten lḥal aṭas, nneḥcamen, uɣen-tent kan mkemmed. Mmyexẓaren gar-asen, msefhamen ɣef wayen d-yewwi ad t-xedmen. Qqimen alammi teḥma tmeɣra, lɣaci zhan akk, bdan ttensaren-d yiwen yiwen, ukren aḍar ɣer deffir, ffɣen-d, wexren-d seg umṛaḥ. Msefhamen, kra ad ruḥen ad d-kksen tislit, kra ad εassen. Ruḥen, kksen-d tislit-nni, wwin-tt ɣer taddart-nsen.Wwḍen ɣer taddart, sbedden taɛessast. Ugaden ma ḍefren-ten-id wat teslit ad ten-id-afen ur ukin ara. Assen, sayqa seg yigenni tayeḍ si lqaɛa, igenni yeɣli-d ɣef tmurt seg waḍu i d-ittsuḍun, i d-ittzuffun s lǧehd. Ayen i d-yufa sdat-s, iqleε-it neɣ irfed-it neɣ iḍum-it. Aḍu ajeffal irẓa-d ifurkawen n yisekla, iḍum iberdan d lexlawi, iqleε ifergan, isṭerḍaq tiwwura d ṭwaqi. Tizeɣwin n taddart, yerra-tent akk d tiεeryanin. Iqremyad i tent-idlen, isnefḍas-iten-id ɣer tmurt, uɣalen d iceqfan. Iferrawen n yisekla bernen deg yigenni am yifrax. Ddunit akk teshurru, tessawal. Yiwen seg yiɛessasen-nni, yesla i uskerwec n uqecquc n tmeɣrust mi t-id-iḍum waḍu, iɣil d imawlen n teslit i d-yewwḍen. Yugad, isuffeɣ aberraḥ : ‘’rwalut, at teslit a-t-in-in da ! Rwalut, at teslit a-t-in-in da !’’ Imezdaɣ ḥaren deg yiman-nsen, iffeɣ-iten laɛqel. Tarewla temnaɛ bab-is, d akessar s akal n At Lḥaǧ . Iffeɣ lexbeṛ, iwweḍ akk tudrin. Slan imrabḍen n At lḥaǧ, ruḥen-d wwin yid-sen ssif d senǧaq. Wwin-d s tedyant amek tella, slan i yal yiwen, semsawin gar-asen. Nnan-asen : ‘‘ Kunwi ma tuɣalem ɣer lexsaṛa, ur treffdem ara aqeṛṛu, ma d wigi ( At Tala-Xlil ) nezmer-asen ’’. S wakka, At Tala-Xlil, guǧǧan d akessar ɣer wakal n At Lḥaǧ, syin sbedden taddart tamaynut. Snuzun tiferkiwin-nsen yellan di taddart taqbuṛt i Wat Yidir d Wat Buɛli, ttaɣen ukessar ɣef Wat Lḥaǧ d Wat Buɛli. Seg yimiren, llan seddaw leɛnaya n At Meḥmud alammi d asmi i tt-id-rran Wat Dwala . Yugra-d wawal, qqaren :‘‘At Tala-Xlil s fṛank u nnefs i inzan ’’: Alammi fkan Wat Dwala frank d nnefs i Wat Meḥmud i d-tuɣal ɣur-sen. Almend n lxir, i asen-ggan Wat Lḥaǧ, yugra-d yiwen unsay: ar taggara n lɣella, jemmɛen-asen cwiṭ si lɣella, yettusemma d leɛcuṛ, ttawin-t d lwaɛda ɣer Sidi Mḥend Lḥaǧ. Uɣalen d iɛeccaṛen-nsen. Si lgirra ɣer da, ikkes unsay-a, maca rezzun ɣer Sidi Mḥend Lḥaǧ deg wass n taɛcurt, ttzurun-t u ttakken lwaɛda.
Ramdane Lasheb

Partager