Mi ara truḥeḍ seg temdint n Leqser, ad teṭṭfeḍ abrid-ik d asawen metwal Tuqbal (Adekkar).
Neɣ mi ara d-taseḍ seg Yiɛeẓẓugen, Iɛekkuren gar yisekla i d-yettaken abeḥri ḥlawen, kif kif ; ad d-tafeḍ iman-ik deg Tuqbal. Seg Tuqbal, ad tawiḍ abrid d asawen metwal adrar, ad tdeffreḍ abrid n tkerrust tama n Teẓgi n Ukeffadu, ɣas ur yesɛi ara agudrun ubrid-nni, ɣef teɣzi n 11 n yikilumitren kan, ad d-tafeḍ iman-ik zzint-ak-d ṭṭjur deg tlemmast n udrar. Ad d-teldiḍ allen-ik, ad ak-d-iban Ugelmim Aberkan. Agelmim Aberkan, d adeg icebḥen mačči d kra. Yezga-d deg tlemmast n Teẓgi n Ukeffadu. D agelmim ameqqran yeččuren d aman, d imdewwer, ad yesɛu azal n 100 ar 150 n lmitrat seg tama ɣer tayeḍ, seg yal tama zzin-as-d yisekla zegzawen. Win ara d-yafen iman-is din i tikkelt tamenzut, ahat ad iɣil mačči deg tmurt n Lezzayer i yella, ad yenwu iman-is deg temnaḍt n l’Amazone i deg i t-yuɣ lḥal. D wid i irezzun ɣer din, i d-yeqqaren aya, d ayen ẓerren s wallen-nsen. Yetteɛǧab-asen lḥal, ttafen iman-nsen, ttḥewwisen, tekksen lxiq. Llan ula d wid yettɛummun dinna, tirebbaɛ n yilemẓiyen i d-yettawin tagella ad sewwen ama d aksum, lmergaz neɣ d ayen-nniḍen, s ufella n yirrij. Neɣ d tiwaculin d dderya-nsent i d-yettessun tiẓerbiyin ɣef lqaɛa ad steɛfun ddaw n sin n yisekla ɛlayen i yellan ɣer tama n Ugelmim, ad sriḥen abeḥri ḥlawen i d-yettarran rruḥ i turin, ddaw n tili tasemmaḍt. Ttawḍent tkeryas alamma d sdaxel n Ugelmim, ttekkent seg Udekkar, ɣas akken ur yelhi ara ubrid mliḥ, imi seg tama d idɣaɣen, seg tayeḍ d imrujen. Maca, ɣas akken, ttruḥun yimdanen s waṭas ɣer din, ladɣa seg tmurt n Leqbayel. Llan wid i d-yettasen ula seg tmanaɣt neɣ seg kra n twilayin-nniḍen n tmurt. Ula d tiwaculin, rezzunt-d akken ad kksent lxiq, acku d adeg zeddigen, d adeg icebḥen, d adeg yettuqaddren. D tamawt i nger ladɣa deg sin n yiseggasen-a ineggura, d imeyyaten n yimdanen i yettaṭṭafen iberdan-nsen ɣer din. Deg wussan n taggara n yimalas, almi qrib ur tettafeḍ ara adeg ad ak-d-isaḥ i tɣimit. Ttasen-d ula d inelmaden n yiɣerbazen d tirebbaɛ s tuddsiwin i d-ttheyyin yiɣerbazen-nsen, deg yifurguten imeqqranen, steɛfuyen din, ttmerriḥen. Ar tura mazal ur d-yelli ara usennef n Teẓgi n Ukeffadu d amraḥ aɣelnaw (Parc national), akken ara yernu wazal-is, ɣas aṭas n yisuturen i d-yettilin seg tama n waṭas n tdukliwin. Ɣas akka, d adeg ifazen di thuski, ad d-tiniḍ amzun d asuneɣ i yettwasuneɣ deg tlemmast n udrar sɣur kra n usebbaɣ ifazen. Ulac acemma n wafud i d-yellan seg tama n udabu neɣ n yimḍebbren akken ad sseḥbibren ɣef ugerruj-a, ad snernin di lqima-s. Ǧǧan-t kan akken d agujil. Ad xedmen ma ulac abrid-nni n tkeryas i yettawin seg Udekkar ɣer din (11 km), xersum akken ur d-ttmagaren ara yimdanen iɣeblan n ubrid. Ad d-nger tiɣri, daɣ, i kra n win irezzun ɣer Ugelmim Aberkan, ad t-ǧǧen zeddig. Akken yal win ara d-yasen ɣur-s, ad imenni ad yuɣal. Akken daɣen ara yeqqim d agerruj agaman seg yigerrujen d yidgan-nniḍen i tekseb tmurt n Leqbayel icebḥen.
Achoui Khaled