Amek i d-yettili Yennayer deg yixxamen ?

Partager

Kra n wussan tura ɣer deffir segmi bdan yimezdaɣ n waɣir n Bgayet aheggi i tmeɣra n Yennayer, neɣ Yennar. Ulamma yal yiwen amek i t-yettmagar, yal axxam acu i d-yettheggi, wanag ttiɛad n wass-a, ḥsan yis-s merra, fkan-as ddhen akken ma llan. « Mačči aṭas n tqeddicin i nexdem mi ibeddel useggas amaḍlan 2018. Maca i lmend n Yennayer nɛewwel ad as-nefk akk lḥeq-is i tmeɣra-a, imi d ayla-nneɣ. Ilaq ad neččar axxam s tgella d tumert akken ad aɣ-d-yeldi Yennayer tiwwura yelhan. Nessaram Yennayer aseɛdi i Yimaziɣen merra ». D tanaga n yiwet n tmeṭṭut seg Ayt Smaɛel. Ussan-a dɣa, kkrent akk tlawin i ubraz d usizdeg n yixxamen d yirwiḥen akken ad qablent Yennayer s wudem yelhan. Ula d inyen n ukanun, tella deg lɛadda, ilaq ad ttwakksen yiqburen-nni, ad ttwabeddlent s wiyaḍ d imaynuten. Aya yakk d asfillet i lxir d wayen igerrzen i lmend n umenzu n Yennayer. Akkin ɣer tmeddit, ulac tawacult deg Bgayet ara izeglen imensi n Yennayer, yiwen n wansay gar wansayen iqburen maḍi n usfuggel. Imensi n Yennayer ɣur yiɣermanen n Bgayet, d Yimaziɣen s umata, mačči d učči kan. Tamezwarut ilaq ad yili s uksum, menyif neɣ s umata d ayaẓiḍ ara yemmezlen d asfel akken ad iruḥ akk ccer d wuguren n useggas iɛeddan. Tis snat d azday. Deg yimensi n Yennayer, ilaq ad ḥeḍren akk yiɛeggalen n twacult anda ma bɣun ilin, i unejmuɛ n tumert d umeslay. Ḥala tilawin ireclen ma yella beɛdent tnezduɣin-nsent. Γas akken, tamɣart n uxxam, ad asent-teǧǧ amur-nsent, rnu ad d-tesres deg terbut neɣ deg uḍebsi tiɣenǧawin-nsent ad as-tiniḍ ḥeḍrent. Tis tlata, imi ḥemmlen dima Yizwawen ad sfillten i wayen lɛali, ayen akk i d-ttaɣen d tiɣawsiwin i lmend n Yennayer, d tagella neɣ d tiẓiḍanin, yessawal ɣur-sen i lxir d ssɛaya d tayri.

Asemɣer n wazal n Yennayer

Deg kra n temnaḍin n Bgayet daɣen, yella wanida mazal ttseṭṭilen i uqrur, sufuɣen-t ad iḥewwes. Ma seg tama n yikerrazen, Yennayer ɣur-sen d anagi ɣef keffu n lawan n tneqqact n wakal. Yewwi-d send Yennayer ad ilin akk medden neqcen yakan tiferkiwin-nsen. D ayen i d-yellan dɣa deg tuget n tamiwin n Bgayet, skud zerɛen yakan lɣaci akal-nsen. D ayen ibanen belli asṭeɛref s Yennayer, d tameɣra taɣelnawt tunsibt, ad d-yernu ugar n ccan i wass-a n lficṭa ɣur Umaziɣ s umata. Skud d ayen ara t-yeǧǧen ad as-yefk akud akken ilaq, war ma ibeṭṭel-d lxedma neɣ yesɛa-tt d anezgum deg uqerruy. D acu, ilaq ad d-nini d akken simmal tezzin leqrun ɣef Tmazɣa, ttawin-d yid-sen idelsan n yiɣerfan-nniḍen, truḥ armi i ten-yuɣ Yennayer, yettwaɣum deg kra n temnaḍin n tmurt n Yizwawen. Ulamma ḥsan s tisin-is, wanag yesḥissif lḥal mi ara ɣibent tigawin n usfuggel i t-id-yeṭṭafaren. « Neḥsa yal mi ara d-yekcem Yennayer. Maca ur nennum nxeddem-as kra n ccɣel d lfal ». D awal n yiwet n teḥdayt seg twacult taqbaylit. Aya, yesbeyyin-d amek yenṭer yidles-nneɣ gar wiyaḍ, d wamek tlaq tririt ikemmlen n wazal i Yennayer sya d tasawent, d usekcem n twaculin s telqey deg lmeɛna-s d tzamulit-ines. Ad tili d nnuba n tdukkliwin tidelsanin akked trebbuɛay n taddart. Imi llan snubguten aseggas agraɣlan, ttaǧǧan neɣ tettun Yennayer. Rnu ɣer-s arrac i mazal ur gzin akken iwulem azal n Yennayer d umezruy-is. Seg Ayt Smaɛel deg Usamar n Bgayet alamma d Iɣil Ɛli deg unẓul-is, tiddukkliwin yemxalafen n twilayt-a, heggan-d ahilen s wazal-nsen i lmend n umenzu n Yennayer 2968. Llant tid i yebɣan s yisaragen ara sɛelment ugar lɣaci ɣef unamek n Yennayer, llant tid i iheggan i usfuggel akken d agraw, tiyaḍ nwant ad d-inint aql-aɣ neḥsa s yennayer nhegga-as-d amur n leqdic.

Ddeqs n tdukkliwin ara yilin di ttiɛad

Deg Ayt Smaɛel dɣa, akken ad tezdi Tdukkla Tadelsant Adrar n Fad tumert n Yennayer akked yimezdaɣ n tɣiwant, tesres deg wahil aheggi n zzerd ameqqran. Am wakken aṭas n tigawin tidelsanin ara d-iḍefren i lmend n warmud, am umezgun d umsizwer adelsan. Aredmani, yettbin ad yemɣur usfuggel n useggas-a ugar n yiseggasen iɛeddan. Ad d-nuɣal deg teẓrigin-nneɣ i d-iteddun s ugejdan swayes i d-yegla unekcum n Yennayer deg rreḥba n yiɣermanen n Bgayet. Yennayer ameggaz i yimeɣriyen n Uɣmis n Yimaziɣen.

M. K.

Partager