Yerna-d ussan-agi iɛeddan yiwen n udlis n tmaziɣt, d ayen ara d-yernun abaɣur i tutlayt-agi n tyemmat. D Mass Ḥmed Nekkar, i d-yuran adlis-agi iwumi isemma s tefransist “Apprendre tamazight maintenant” neɣ s tmaziɣt “Selmed tamaziɣt tura”, i d-yessuffeɣ ɣer tezrigin Tamagit. Yebɣa umeskar, ad yessifsus taɛekkumt n uselmed n tutlayt tamaziɣt i yimdanen ifransawalen (wid yettmeslayen tafransist). I lmend n waya yessexdem tarrayt yufraren i usefhem n wayen akk yeḥwaǧ win yebɣan ad iɣer tamaziɣt, xas iles-is d afransis. Annect-agi, Isbeggen-it-id deg wawal n tazwara n udlis-agi, dɣa yenna-d belli d imdanen ur nettmeslay ara tamaziɣt i d as-d-yessutren, ad yexdem ccɣel-agi. Ma d tuddsa n udlis-agi n uselmed, tedda akken iwata lḥal, yezwer-d umaru-ines s ugemmay amaziɣ, yettwarun s rebɛa n yisekkilen-agi: tifinaɣ, talatinit, taɛrabt, akked wid n tefransist. Syin akkin d isekkilen n ugemmay amaziɣt, yal asekkil s yimedyaten, tin ɣur-s d awalen, akken armi yewweḍ ɣer tefyirt. D adlis ara yiḥwiǧ yal yiwen yebɣan imir-a ad yissin tutlayt tamaziɣt, imi yal taɣawsa iɣef ira ad imeslay fell-as, tella deg udlis-agi yettwarun s snat n tutlayin-agi: tafransist akked tmaziɣt. Yewwi-d awal deg-s umeskar ɣer wawalen n yal ass yeqqnen ɣer tfekka n umdan, ɣer uɣerbaz, ɣer uxxam ama d aqbur neɣ d amaynut, ɣer wakal d twennaḍt…atg. ad naf daɣen daxel ammud n yinzan akked kra n tmucuha i tɣuri. Am wakken daɣen ara naf iluɣma n uktazal neɣ n usnas, i wakken ad yesluɣmu imeɣriyen-is.
Ma nger tiṭ gar yisebter n udlis-agi, ad naf Mass Ḥmed Nekkar, isemres ilugan n tira n tmaziɣt akked yiferdisen igejdanen iɣef tebna tutlayt tamaziɣt, yecban tamawalt, taseftit, tajerrumt, tirawalt akked tseddast. D adlis n 190 n yisebter, i d-yeffɣen deg tazwara n useggas-agi n 2018, yettnuzu s wazal n 800 DA deg tnedlisin. Ɣer taggara, nezmer ad d-ninni belli d idlisen yecban wagi i teḥwaǧ ass-agi tmaziɣt, i usnerni-ines d uselmed-ines i wid ur tt-nettmeslay ara.
A. A.