Azemmur Umeryem : Gar tezdeg ur yekki wammus d wammus yesɛan tezdeg !

Partager

Azemmur Umeryem, d taddart i yewwin tikkelt-a amḍiq amezwaru n temsizzelt Aissat Rabah n taddart tazedgant i d-yettheggi, yal aseggas Useqqamu aɣerfan n lwilaya n Tizi Uzzu.

Gar 32 n tudrin i tesɛa tɣiwant n Tirmitin, ad naf taddart-agi n Uzemmur Umeryem i ibeɛden ɣef temdin n Tizi Uzzu s 7 n yikilumitren. Zedɣen deg-s azal n 2 500 n yimdanen.

Takerḍa n taddart

Tesɛa tilisa, deg usamar, akked Yibetrunen ; deg umalu, ad naf Iflisen n Umelli ; ɣef unẓul-is, llant tɣiwanin n Mɛatqa, Buɣni d Draɛ Lmizan. Ma ɣef ugafa-s, zzint-as-d tɣiwanin n Tizi Uzzu d Draɛ Ben Xedda. Ɣur-s sin yiɣerbazen, amenzu akked ulemmas. Am wakken, tecrek, diɣ, tasnawit i akked taddart i d-yezgan ɣef tlisa-s. Deg taddart Uzemmur meryem, yella, daɣen, uxxam n usejji, annar n waddal, tamkerḍit n tɣiwant…atg. Am wamur ameqqran n tudrin n tmurt n leqbayel, tesɛa taddart-agi snat n tliwa, tajmaɛt n wadda d tin n ufella, tissirt n uzemmur, timeqqbert, lǧameɛ d wayen-nniḍen. Taggara-a, rnan xedmen yimezdaɣ ammas n userku d ufran n wamus, amraḥ n taddart,…atg.

Isem Azemmur Umeryem

Ɣef wakken i aɣ-d-yenna uselway n tseqqamut n taddart-a, Mass Hadjar Mohemed, isem-agi n Azemmur Umeryem mačči d anaṣli. ‘’Zik, yella wakkal-agi akk n taddart d tiẓgi. D azaɣar yeččur d aḥeccad. Syin ttasen-d yimezdaɣ n udrar ɣer dagi, ttleqqimen-t. Imir, udren-d ɣer da, u qqqaren i umḍiq-agi Azemmur i imeryen, meḥsub Azemmur ileqqmen. Acu kan, seg yimir ɣer da, yuɣal yenṭṭeḍ fell-as Azemmur Umeryem. Ula d nekni armi d tura i nessaweḍ ad d-nessekfel awal Imeryen. Aya, imi nenuda ɣef umezruy n taddart’’, i d-yenna uselway n tseqqamut n taddart.

Tuddsa n taddart

Am yal taddart, tsedduy lecɣal deg Uzemmur Umeryem yiwet n tseqqamut i fernen s tugdut yimezdaɣ n taddart. Acu kan, ayen yemgaraden, ahat, akked tudrin-nniḍen, d aslagan agensan n taddart i yettwarun deg yiwen uttafttar i ferqen i yimezdaɣ merra. Ddan-d deg uslagan-agi, yiṣudaf ɣef wayeg i tetteddu taddart. Ad naf deg-s azal n 11 n yixfawen akked 60 n yilugan. Cudden yilugan-agi ɣer tiddin n useqqamu n tddart, tabzert, tacemlit, lǧanazat, taɣellist, tazmert, tawennadt, tigemmi n taddart d wayen iceɣben akk imezdaɣ. D tikkelt tamezwarut ara naf aslagan agensay n taddart yura ula s tmaziɣt.

Leqdic deg taddart

Yebda leqdic s wudem unṣib mebɛed mi d-tlul teseqqamut n taddart iwumi ffkan isem Tadukli. Yella umahil amezwaru, ɣef wakken i aɣ-d-yenna, Mass Smail Mohemed, deg wass n 12 deg yennayer 2018, s tcemlit n usizdeg n taddart. ‘’Nebda leqdic ɣef taddart s tcemlit i nexdem ass n 12 deg yennayer 2018. Nefra-tt d rray i wakken ad nessizdeg taddart-nneɣ imi nwala tewweḍ tfidi ɣer yiɣes. Syin nettemlili yal ass n lǧemɛa deg unnar i wakken ad nexdem kra. Llan wussan anada i nettaf iman-nneɣ deg 350 n yimezdaɣ. Yal tikkelt d anwa ara d-yessuffɣen lweɛda. Seg wakken i bɣan yimezdaɣ ad d-ssuffɣen lewɛadi, yuɣal alamma tjerdeḍ isem-ik ara ak-id-tṣaḥ nnuba. Ihi, ciṭ ciṭ armi nekcem deg yisenfaren yiwen, yiwen’’, i d-iwekked uɛeggal-agi n teseqqamut. Ikemmel deg wawal-is ‘’Ur neggmin ara ad nekk deg temsizzelt-agi n Aissat Rabah n taddart tazedgant. Nella nxeddem i leṣlaḥ n taddart-nneɣ kan, ur aɣ-tecqi kra. Armi d yiwen wass, yenna-aɣ-d yiwen acimi ur tettikkim ara deg temsizzelt-agi. Dɣa, din nekcem ɣer-s’’. Gar yisenfaren i texdem neɣ i tṣeggem taddart, ad naf tiliwa, amraḥ akked urti-ines, lɣameɛ, tajmaɛt, tazeqqa taqdimt, tissirt taqdimt n uzemmur, tixxamin n yiḍumman, ammas n ufran d userku n yiḍumman, uẓẓu n yisekla deg yiberdan, acebbeḥ n yiɣraben d wudmawen n yixxamen akked waṭas n lecɣal-nniḍen ara nexdem sya d afella, yecban annar n wurar n warrac imecṭaḥ, tala, asemɣer n umekkan n tujjya, iberdan…atg

Afran d userku n yiḍumman

Ugar n 10 n tixxamin n yiḍuman i yellan deg taddart Azemmur Umeryem. Yal taxxamt deg-s rebɛa (4) n yisendyaq. Yal wa d acu i yettuɣalen daxel-is: lkaɣeḍ, lǧaǧ, plastik d yiḍuman n uxxam. ‘’Nebda tamsalt-agi n useḥbiber ɣef twennaḍt deg warrac imecṭaḥ imi d nutni i d azekka n tmurt. D nutni ihi i yettɛeddayen, tawwurt, tawwurt, ttweṣṣin yimezdaɣ ɣef tezdeg u ṭṭalaben deg-sen ad fernen iḍumman-nsen ɣer yicekkaren yemgaraden. Syin ad ten-id-ssuffɣen ɣer texxamin yellan i wanect-agi. Akka ara naf ula d timɣarin mi ara d-ssuffɣen iḍumman-nsent, ttawint-t yefren ɣer yimḍiqen-nni. Xas ulamma tteɣlaḍent ciṭ tikwal deg yisendaq, meɛna nettɛawad-as afran i tikkelt-nniḍen deg wammas n ufran d userku’’, i d-yessefhem Madjid, aɛeggal-nniḍen n teseqqamut n taddart. Ma ɣef wayen yerzan aserku n yiḍumman, newwi-d awal akked uselmad n tesdawit Mulud Mɛemmri, d aɛeggal n teseqqamut n taddart, daɣen, yenna-d : ’’Acḥal-aya i nettwali kan s lebɛid tawaɣit i iḍerrun i twennaḍt. Syin, nekker-d, nenna-as nezmer ad nesseḥbiber fell-as ma yehwa-aɣ. Akka, dɣa, i d-tusa tikti n userku n yiḍumman akked userku n umegruc (aḥba). Aneggar-a, dɣa, d asenfar amezwaru deg tmurt n Lezzayer’’. Ɣef wakken iwala Mass Arkoub Mouloud d akken llan sin yisenfaren deg temsalt-agi n yiḍumman. ‘’Amezwaru d iḍumman iwumi ara nefk tudert-nniḍen, yecban lkaɣeḍ, plastik, lǧaǧ…Ma d wayeḍ d win ara nesserku’’. Ɣer termit-agi tamezwarut n userku n umegruc deg tmurt n Lezzayer, yenna-d : ‘’Ntezzi ɣef tesyar n uzemmur, nettawi-d amegruc-nni. Syin, nrennu-as zbel, leɣbar n yiyuẓaḍ, nettaǧǧa-t azal n 4 n wagguren i wakken ad yuɣal d leɣbar i iwulmen nezzeh i tfellaḥt. Leɣbar-agi, tettaɣ-it-id tmurt-nneɣ deg tmura tiberraniyin’’. Imi, ala zzit i d-ttawin yimdanen deg tesyar, ayen-nniḍen ttaǧǧan-t din, qqaren-d d akken ala 30% n lɣella n uzemmur i d-sfaydin deg-s. 70% akk yettruḥu kan akka. ‘’Zik, ur yelli d acu yettruḥun deg lɣella-agi. Amegruc, ttawin-t medden i userɣi, iclem-nni, sewwan-t d aɣrum’’, i d-yeḥka yiwen umɣar.

Hocine Moula

Partager