Iɛeggalen n useqqamu n tɣiwant n Bgayet nnejmaɛen, deg ddurt-a yezrin, akken ad seqredcen awal ɣef waṭas n tedyanin yeɛnan taɣiwant n Bgayet d yimezdaɣ-is. Gar tlufa yakk i d-yersen ɣer ṭabla, tella tin n uneḥkam n wuɣus (hygiène) yeffɣen deg wacḥal-aya ɣer tmurt taberranit, yeǧǧa lecɣal akken.
Seg wawal ɣer wayeḍ,; iɛeggalen sawḍen ad mtafaqen ɣef rray, ad budden tasmilt n wuɣus i terbaɛt n ukabar yixeddamen (PT).
Deg ddurt-nni yakan, iɛeggalen n tesmilt, bdan leqdic. Di tazwara, xtaren sin n yimeḍqan, anda bdan ttqeyyimen acḥal n medden i yesmarayen leknis deg umḍiq yakk d anwa-ten. Ffɣen-d s rray belli mačči anagar imezdaɣ i yesmarayen leknis deg umḍiq, am ssuq n lexmis. Γas akka akamyu yettɛemmiren leknis ijebbu-d berdayen deg wass, ma d leknis yugi ad yekfu. Amḍiq wis-sin d ssuq n l’Edimco, yezgan deg Iḥeddaden. Deg temnaḍt-a, ssuq yettili-d yal ass n letnayen. Ddmen sazedgen amḍiq ass n lḥed, rnan sersen-as aɛessas deg yiḍ. Azekka-nni, iban-d deg yiḍ n lḥed, llan ikumya yettawin leknis ɣer zzubiya n tzebbujt, xtaren ad smiren leknis i ilaqen ad awin alamma d zzubiya, deg ssuq-a. Aɛeggal amezwaru n tesmilt, yenna-k : « Mačči d ccɣel isehlen. Acku ccɣel-a yeqqen ɣer waṭas yeḥricen, gar-asen tterbiya. Ilaq amdan ad yebdu s ubeddel n yixemmimen-is, ad iwali tezdeg n temdint akken ma tella teɛna-t, mačči anagar amnar n uxxam-is kan. Aya i s-izemren d lakul, lakul ɣur-neɣ deg wayen yeɛnan tterbiya taɣarimt (civique), ur d-iteffi kra iselḥen i warrac. » Ma d ledqic n tdukliwin, ur zmirent ad qeḍɛent ayen i d-itefflen d aɣilif.
Taɣiwant tella-d s wallalen n leqdic, ladɣa theyya-d aṭas yisurdiyen i wakken ad d-taɣ ikumya itekksen leknis, d wayen akk yeɛnan asizdeg n temdint.
Ait Ighil Mohand