Tizlit “Ixef yettrun” mebɣir cekk d yiwet seg tezlatin n Lunis izaden dayen kan. S lmend n yiwen n wallal tagitart-is, akked taɣect-is taḥmayant yecna Lunis tizlit-agi s yiwen uḥiḥa yesrusuyen lxiq akked d leḥnana deg wul n kra n win ad as-yeslan. Deg tezlit-agi, isukk umedyaz tamuɣli ɣer telqay n umdan yellan d ameεcuq, yemderkalen ɣef wugur n tmettant, imi mm leɣrur tegzem-as ifadden dakken tewwi-as tin i iḥemmel. Amek i d taggara n win yugin ad yeqbel ayen yellan, yugin ad yeknu zdat lweεd i d as-d-yewwin ihdumen ?
Deg usefru-agi, ur nezmir-ara ad nḥudd tilist gar wayen yellan d wayen icudden ɣer tirga d yinig n wallaɣ. Gar leεqel akked d tiselbi ala anẓad d arqaq i d-yezgan, anegzum-ines ur yelli d awezɣi. Deg nemḍaren n wul akked d umenuɣ-is d tilufa i d-yesser zzman zdat-s umeεcuq-nni yenneɣnan ad yuɣal ad yenker tilawt wa ad yettemslay taḥbibt-is zun akken mazal-itt tella. Yiwen n uḍar deg tegnit taḥeqqanit wayeḍ akkin di tmurt n targit yassawel :
La qqareɣ kkan tɣabeḍ
Xas ma ẓriɣ kulci yekfa
Xas la qarreɣ ad tuɣaled
Ẓriɣ ḥaca di tnafa !
Am win akken iḍefren tanfust, yufa-d iman-is yunag deg tezrugin n yixef yuɣalen d tadla i wurfan, yettlejlijen xas di tnekra, ixef n umeεcuq yugin ad yamen s wayen yellan, yugin ad yeknu i tuqqsa n lweεd ucmit. Daymi iberdan ad t-awin alamma d tignatin yessuturen lekdeb d amwanes, tarewla d amḥadi. Dayen-nni yak ara t-yawin ad yessebded anecta n yilugan i tnefsit akken ad d-yuɣal wayen yeḍran yebṭel ! Tuɣal-as tazzla ɣer uqelleb n tmuɣliwin ara yessidiren taεzizt ulamma tɣab dayen-nni :
S kra n wayen εzizen fell-i
S yisem-im i d as-giɣ isem
Akken ul-iw ad yetthenni
Ad yiɣil mazal-ikem
Di tzenqatin n tselbi war tillas, ad t-naf ad yettnadi ɣef lexyal n tin εzizen deg wudem n lxalat mi ara d-εeddint deg ubrid neɣ di ssut n tlawin mi ara d cḍent s wawal i d-yeffɣen seg yimi n tin teɣḍer lmut. Kra yellan deg ugama yesmektay-d lewsayef-is akked d ṭṭif-is. Ay anda ters tiṭ ad yefriwes, ay anda tecceḍ tmuɣli ad yedduqes ! Targit ziɣ teqleb d tidett : “ziɣ mazal-itt tedder”, i d as-yeqqar yixef-is i yixef-is.
Segmi yebda usefru alarmi d taggara-s, lexyal n tin iɣaben yezga deg yifyar, yezga yettfired ruḥ-is deg yal awal deg yal imesli. Amzun s lhedra n wawal yezmer ad yernu tamettant. Qqaren : “win yefnan werjin ad yuɣal, lamaεni ur ttɣibin alamma ruḥen dayen !” Ameεcuq iraben tasa yeskucber ɣef tirga-ines, yecrew tarẓeg n wayen yellan s ufus n tayri-is. Maca lhejna-s mi ara d-yeɣli yiḍ :
Kerheɣ mi ara d-yeɣli yiḍ
Ttmektaɣ-d assen-nni
Kemmini assen i tekfiḍ
Ma d nekk assen i bdan-t fell-i
Ayen i d-yejba ukukru mi ara d yeɣli yiḍ ? Yekka-d lxuf acku yiḍ d tazwert i kra i d-yettnulfun, d taggara n wass i d-yesmektayen ussan i d-iteddun yeččuren d aneɣni akked yiɣeblan mebɣir tilin n tin εzizen ɣef wul. Uḍan ttemcabin, wwin-d akked-sen udem n lxali !. Deg wuḍan yekfa uḥerrek, yak yella deg wawal : iḍes d gma-s n lmut. Kra yellan din yestewḥac. Lexyalat ttenḍen deg tsusmi d usemmiḍ ur yettekkes ḥed. Tebrek tettkemmil i tebrek, tesbur allen. Ameεcuq ur yezmir i wanecten-nni n leɣrur :
Ttmektaɣ-d assen-nni
Tbaneḍ-iyi-d amzun teṭṭseḍ
Muqleɣ albaεḍ ad yini
D tnekra mazal tekkreḍ
Tarewla ɣef wayen yellan ur telli d ddwa, maca ulac lextyar. Ilaq iberden ara d-yekken nnig tira. Tagrawla i d-fetlen urfan, trekkem deg wul yettwajerḥen tiɣwist tugar aεbar :
Ulayɣer ma nnan-iyi
Ḥsiɣ s wayen ad yeḍrun !
Lekdeb ur yettsellik, ilaq ayen yernan lekdeḍ akken tudert n tin iḥemlen ad tkemmel. Anwi i d abrid ? Amek i d tifrat ? Ilaq lmektub ad yeknu i lebṭ n tayri :
Gulleɣ ɣur-i ad teddreḍ
Ulac ad t-id-rreɣ yella
Ur qebleɣ yiwen ad d-yini
Ayen akken yeḍran yeḍra
Dacu i d-yeqqimen i taggara ? Amek ara teknu teswiεt zdat n lebɣi n yixef yettwaqehren ? Ilaq tiɣri i reffu yugaren reffu
Win ara yagaren lqaεa d yigenwan, win ara yerren lmil akin i lawan :
Gulleɣ ɣur-i ad teddreḍ
Xas ad beddleɣ lmektub
Ma yenna-d Rebbi tjehleḍ
Ad as-iniɣ tewwiḍ ddnub !
Ait slimane hamid