Aγmis n Yimaziγen γer « Imaziγen…ass-a’’

Partager

Ass n larebεa iεeddan γef lεacra n yi&#7693,; nuba n Yimaziγen ass-a i d-tettheggay Zira di rradyu tis snat tewwi-d awal γef tγamsa yettwarun s tutlayt n tmaziγt. I lmend n waya, ttwaεerḍen-d γer tedwilt-a kra n yineγmasen teεna temsalt deg unnar-agi ; wigi d ineγmasen n uγmis n Yimaziγen : Tahar Ould Amar, imḍebber n yisebtar-a, Djamila Ahitaghel si Tizi Wezzu akked Mohemed Mouloudj si Lezzayer tamaneγt. Di tazwara, inebgawen n Zira mmeslayen-d γef lxilaf yellan gar tmuγli n zik d tin n tura di tγamsa yettwarun s tmaziγen « tira n zik tettili-d s γur imeγnasen kan, imi wigi xeddmen baṭel mebla tadrimt dγa ur yettdumu ara leqdic deg uḥric-agi ; ad d-ilal uγmis imir, ad yeḥbes di kra n wagguren kan imi bab-is ifeccel. Ilaq tamaziγt ad tili d tutlayt ara yesseččayen aγrum i wakken ad tidir. Tlaq tmuγli-nniḍen i tγamsa.» i d-yenna Muḥemmed Muluğ.

Ma γef wayen yeεnan tira d wamek i d-yettili uheggi n uγmis-a, tenna-d Ğamila Ahitaγel : « ma yella teshel tira deg usefru neγ di tsekla, deg usiweḍ n yisallen d tamsalt-nniḍen, d axeddim-nniḍen ; ur tesεi ara tmaziγt tirmit (expérience) di lecγal-a. Acu kan ciṭ ciṭ nuγal, am wakka, nettfiqqi, nettiḥfiḍ kra tγawsiwin icudden γer tγamsa ; akka tura, zemreγ ad d-aruγ γef yal asentel, xas ula γef waddal. Ma d afran n yisallen, xas akken γileγ di tazwara ad d-lhuγ s uḥric n tmetti d yidles, maca ufiγ-d iman-iw yal tikelt sani ara mmileγ. Si tama-nniḍen, u dayen yessefraḥen aṭas imi gten wid yeqqaren s tmaziγt ; ur d-tettafeḍ ara aγmis n la dépêche de Kabylie deg wass n Letnayen, dayen diγ i aγ-yefkan afud i wakken ad nkemmel deg umecwar-a. » Aγmis n Yimaziγen i d-ilulen ugar n useggas-aya, ur yeddir ara kan akka s lqedra n Rebbi imi εlaḥsab n yimḍebber n yisebtar-a, Tahar Ould Amar : « sser n waya ad t-naf di tazwara di lebγi n yimḍebbren n uγmis n La Dépêche de Kabylie i yebγan ad d-lhun s temsalt n tira n tmaziγt imi tikti n uslali n yisebtar-agi tella-d acḥal-aya, tis snat d tamuγli i as-nefka i uγmis n Yimaziγen imi neffeγ di lqaleb-nni n zik, nefka-as udem n uγmis am netta am yiγmisen-nniḍen, meḥsub d asiweḍ n yisallen i yimeγriyen. Akken yebγu yili lexṣa&#7779,; akken bγun ilin iεewwiqen i d-nettmagar, nettaf-asen-d tifrat s lemεawna gar-aneγ.» Ma d asteqsi i d-icudden γer tira s teqbaylit kan yEnna Ould Amer : « aγmis n Yimaziγen yella-d i tmurt n leqbayen, xas yettawi-d sya γer da isallen n ddunit, wid i t-yeqqaren d taqbaylit i snen ; ur umineγ ara ad γren s tantaliyin-nnḍen.»

Di taggara, teγra-d Zira yiwet n la chronique n Taher Ould Amar anda i d-yesmekta amecwar n uγmis n Yimaziγen akked wid-ak i as-yennan ur yettdumu ara ugar n 6 wagguren. Anda diγ i d-yerra tajmilt i wid akk yettarun deg-s.

Lhocine Ourezki

Partager