Idurar iṛeqmanen (Sophonisbe)

Partager

Di tazwara qbel ad d-nemeslay γef tmedyazt-agi n Lḥusin Ɛeṛbawi, awal n « tseγmelt » d awal amynut i d-yesnulfa umedyaz-agi, ma d anamek-is, dγa d tamedyazt-nni i wumi sawalen ifṛansisen « l’épopée », wa’gi d yiwen n ṣṣenf n temedyazt id-yenulfan si zzman aqbu&#7771,; deg-s yittili-d umeslay yakk d zux (ma nezmer ad d-nnini) s imezwura n wegdud a ladγa igelliden d yemnayen musnawen, deg umezruy, tiseγmelt tamezwarut irkkel di ddunit d tin n Galgamec i yuran Ibabiliyen, ssin tban-ed tmedyazt-agi s waṭas γer ilatiniyen, ma d nekni di taqbaylit ur yilli wara ṣṣenf-agi n tmedyazt deg umezruy-nneγ..

Ihi, amezwaru id-yewwin tiseγmelt γer yidles amaziγ d mass Lḥusn Ɛerbawi, wagi d yiwen umedyaz yebdan abrid-a ugar n 25 iseggasen aya, dγa d tiseγmelt-agi i wum’i gsemma « idurar iṛeqmanen (Sofonisb) » is-d-yewwin arraz deg tfaska n tmedyazt si Muḥ umḥend yeḍran di Micli deg ussegas n 1989, ssin akkin ikemmel di tira, kan akka ini iεeddi-d di ṛṛadyu tis snat, alami d 2004 yessufeγ-ed tiseγmelt-agi d adlis γer useqamu unig n timuzγa. Deg isefra n tseγmelt-a yella-d umeslay γef teqsiṭ n tayri ger ugellid Masnsen d Sofonisb (yellis n ugellid aqerṭaji « Hasdrubal » tin yuγ ugellid amaziγ Sifaks), dγa adlis-agi mačči d amud kan n isefra anda myal asefru ur yenṭiḍ d waye&#7693,; maca (am tseγmliyin s umata) tella teqsiṭ icuden akk isefra, ihi, amedyaz-nneγ yebna tamedyazt-is γef umeslay yellan ger Masnsen akk d Sofonisb, am akken wa yettmeslay wa yettarra-d, kan akka daγen ttmeslayen-d inulas(acteurs) nniḍen am ihellalen d wemγer azemni, deg isefra yella-d umeslay γef aṭas n tlufa yerzan tayri, lḥif, tirugza, nnif d taqbaylit, tamdyazt…, almi d-tewweḍ temettant n Sofonisb seg ṛṛaj i teswa, dγa tsutras-ed i Masnsen ma iḥemel-itt, netta ur yelli ara d usrid di tririt-is, maca, iban-d am akken iḥemmel-itt imi ula d netta yesuter-as ayenni, γas akken lmut tγeṣb-ed meεna Sofonisb teğğa-yas-d cwiṭ unecmume&#7717,; sin tenna-yas-ed : « ẓẓeṛ kečč-ini ».

Di tseγmelt-agi amur ameqran n isefra yenna-ten-id Masnsen d Sofonisb, dγa seg wayen d-yenna Masensen γef Sofonisb :

Kemmin’ala kem

Ant’ur nettasem

Kemmini d tayri m’ara d-tezḍem

Kemmini w’ibγun yerṣem

Tissent sγur-em

Isefra yess-em

Kemmini d tayri m’ara tsellem

Ma γef tnaṣlit tenna-d Sofonisb:

A-k-iniγ awal ales-it

Qqar-it ttεawad-it

Alamma yger-ed ixulaf

W’iğğan talaba tnaṣlit

Ad yecb’iγes di tessirt

R-tesg’a-t-ḥazen iγuraf

Гer tagara adlis-agi n Lḥusin Ɛeṛbawi d asurif ameqran di tmedyazt tamaziγt iwakken ad tekcem di tsekla tagraγlant mbla akukru, nessaram medden a t-γren.

Ferhat Baluli/Ccerfa.Tubirett

(d aselway n tiddukla usemmil n udlis)

Partager