Bdan ttlalen-d u ttnernayen-d yidlisen imaynuten n tmaziɣt akken kan ilul useggas amaynut, u mazal tturajun waṭas n yifarisen di tsekla tamaziɣt ad ẓren tafat u ad taččar ugar temkerḍit n teqbaylit. Adlis amaynut d win i d-yessuffeɣ Amar Gacem, yerza taɣult n umezgun, d win umi yefka asentel « Axxam iderwicen ». Deg udlis-a, yules-d kra n tedyanin daxel n twacult n Ddin u Qabac s wudem yesseḍsayen, yessemres taqbaylit tafessast timserreḥt akken menwala ad t-yegzu.
Amar Gacem d ameɣnas aqdim, ilul deg 1964 deg taddart n Tizi Mlal (At Wasif) yella d aselmad deg uɣerbaz seg 1982 armi d 2001. Yebda tira deg 1979 isefra, syin d amezgun. Deg 1988 yura taceqquft Takurt tasemmaḍt, turar-itt-id terbaɛt n Tiddukkla Tadelsant Sliman Azem deg 1990 deg Ugni Ggeɣran. Yewwi kra n warrazen n tmedyazt (1989 sɣur Tiddukkla Tadelsant Soummam, Bgayet). Yura daɣen kra n yiḍrisen deg uɣmis Le Pays-Tamurt / Racines-Iẓuran.
Aseggas n 1994, Amar Gacem d kra n yimdukkal n taddart, slulen-d tiddukkla tadelsant Ḥmed Lemseyyeḥ. Ma deg 1995, netta d sin imdukkal snulfan-d tarbaɛt n ccna «Agrakal», i d-yessuffɣen yiwet n tesfift. «Axxam iderwicen», d taceqquft n umezgun tettwaru deg useggas 1991, yessuffeɣ-it-id ussan-a di tmurt n Fransa. Mi t-nesteqsa, yefka-aɣ-d agzul “Akken kan yefrari wass, Ddin u Qabac, ikker ad iruḥ ɣer ssuq. Iẓra d tasewwiqt n lɛid, maca ur yeẓri ara ma d lɛid tameqqrant neɣ tameẓyant.
Issaki-d tamɣart-is ad tt-isteqsi. Ula d nettat ur teẓri ara. Ur as-tuqiɛ ara lmeɛna ma d tameqqrant neɣ d tameẓyant. Ayen tt-iceɣben d mmi-s yewwḍen d ilemẓi ur yekcim ssuq… Ilaq baba-s ad t-yawi ad isewweq, yernu ad as-d-yaɣ aqerru n uzger. Ma d Briruc, mmi-tsen ur inḥerwa ara deg uqerru n uzger; ibɣa ad as-d-aɣen tameẓyant (takabust) neɣ abeckiḍ… Ddin u Qabac yerfa… yeɣli di mmi-s yewwet-it, yuɣal tefk-it tewwurt, yeṭṭef-itt d tazzla ɣer ssuq.
Mi yewweḍ ɣer din, ur n-yufa ula d yiwen, ssuq d ilem ittṣeffir deg-s waḍu. Imlal-d din Ccix Dduktur iteddu ɣer rreḥba n tsertit. Ddin u Qabac iṭṭef-itt d tazzla ɣer uxxam-is, yugad ad yaf akk iɛeggalen ruḥen ɣer rreḥba n tsertit… Yugad ad yaf axxam-is yenger akken yenger ssuq deg wass n lɛid…”
Kh. A.