« D tamedyazt n Si Muḥ Umḥend d Yusef Uqasi i ḍefreɣ d amedya »

Partager

Newwi-d awal deg tdiwennit-a akked Ali Haid, d yiwen n umedyaz seg Teɣzut (Tubiret). Ɣas akka urɛad i d-yessuffeɣ ammud, maca isefra-ines igerrzen imi ten-yemsel s teqbaylit tafessast.

Aɣmis n Yimaziɣen : Anwa i d Ali Haid ?

Ali Haid : D yiwen n umedyaz, bab n 51 n yiseggasen i d-yettawin taqbaylit-is deg yisefra, seg taddart n Merkala, taɣiwant n Teɣzut deg Tubiret.

Seg melmi i tebdiḍ tamedyazt ?

Segmi lliɣ d aqcic,  nekk ḥemmleɣ asefru, d wamek yuleɣ. Tjebbed-iyi tmedyazt s tmeɣrut-is d yifyar imecṭaḥ, acu kan s timawit. Armi d sin n yiseggasen-a ineggura, nniɣ i yiman-iw ilaq ad aruɣ ayen i d-ttawiɣ deg yinnan.

Acḥal n yisefra i tesɛiḍ ?

Akka tura, azal n 80 d asefru, seg wid igerrzen i rriɣ ɣer tama.

Ɣef wacu isental iɣef tessefruyeḍ ?

Tuget-nsen ɣef tmetti d wayen i d-icudden ɣur-s. Rriɣ daɣen kra n tejmilin i yinaẓuren i aɣ-yeǧǧan, akka am Dda Sliman, Yidir, Lwennas.

Ayɣer mazal ur d-tessuffɣeḍ ara ammud neɣ ammuden n tmedyazt ?

Ugur agejdan, d akken ur ufiɣ ara win ara iyi-ten-yarun, imi nekk ur ttaruɣ ara akken ilaq tamaziɣt s tira-ines timserreḥt.

Yerna aṭas n yiselmaden n tmaziɣt i yellan deg tama-nwen ? 

Ih, acu kan win uɣur ara truḥeḍ, ad ak-yini ulac akud !

Tekkiḍ yakan di tfaskiwin neɣ urɛad ?

Ar ass-a mazal, anagar kra n temliliyin deg uxxam n yidles n Tubiret. Akken daɣen i d-mmeslayeɣ ilindi ɣef umaṭṭaf n Tubiret deg yiwet n tedwilt. Mi ara iɛeddi lhemm-a i d-yersen, ad d-uɣalent tfaskiwin, ad ɛerḍeɣ ad kkiɣ yal mi d-tella tegnit, acku ttɛawanent amedyaz, deg yiwet, ad yemlil imedyazen-nniḍen, deg tayeḍ, ad t-issinen yimdanen.

I ma nniɣ-ak d anwa-ten yimedyazen iqburen i tettawiḍ d amedya ?

Ɣur-i Si Muḥ Umḥend akked Yusef Uqasi i d tigejda i d-ineǧren abrid n usefru s teqbaylit. Maca ula d imedyazen iqburen d yimaynuten merra s wazal-nsen.

Melmi ara nwali ammud s yisem-ik ?

Nessaram ur yettɛeṭṭil ara. Ɣas arma d asmi ara yekfu waṭṭan-a.

Awi-aɣ-d abruy seg walbaɛḍ n yisefra-k.

D abruy seg yiwen usefru i xedmeɣ d tajmilt i uzamul n ccna n teqbaylit Yidir, asmi kan akken yemmut.

“Yusa-d lexber ur nebni fell-as

 Ɣef ssḥur uqbel lefjer

I tmaziɣt yeɣli usalas

 Yidir yeǧǧa-d deg-neɣ later

 I teqbaylit yerfed lqima-s

 Izger-itt akkin i lebḥer”

Ccna-ines d timucuha

 Yezzuzen llufan di dduḥ

 Yecna-aɣ-d baba-inu ba

Iḥfeḍ-it meqqer mecṭuḥ

S uẓawan-is yerna ccbaḥa

Yefka-d tudert i rruḥ”.

Awal-ik n taggara.

Ad awen-iniɣ tanemmirt tameqqrant ɣef tegnit-a. Akken i awen-ssarameɣ afud igerrzen deg leqdic-nwen ula d kunwi, acku d tira i d llsas n yal tutlayt.

                                                                                     Yesteqsa-t Khaled Achoui

Partager