Accueil Tamazight ‘’S yiḍrisen n Taoues Amrouche i swayes sneɣ timetti taqbaylit n...

Stina, d tacennayt, tcennu s teqbaylit

‘’S yiḍrisen n Taoues Amrouche i swayes sneɣ timetti taqbaylit n zik-nni’’

1204
- PUBLICITÉ -

Stina d yiwet n Tfinundit i iḥemmlen ad tecnu s teqbaylit. Tayri akked d tezlit taqbaylit tebda deg tmanaɣt tafinundit Helsinki, kra n yiseggasen-aya. Deg tdiwennit-a, newwi-d yid-s awal ɣef wamek i d-yella wassaɣ-is akked tezlit taqbaylit, ɣef wamek tettwali idles aqbayli d umaziɣ s umata. Am wakken i d-mmeslay ɣef yisenfaren-is n sya d afella.

- PUBLICITÉ -

Aɣmis n yimaziɣen : Ma tzemreḍ ad d-talseḍ amek i d-yebda wassaɣ-m akked tezlit taqbaylit ?

Stina :Yebda wassaɣ-iw akked tezlit taqbaylit/tamaziɣt deg  tamanaɣt n Tfinundit Helsinki, kra n yiseggasen-aya. Sliɣ i tezlatin n ucennay Idir, iɣsan-is deg talwit, syin bɣiɣ ad tent-urareɣ s upyanu. Ur nwiɣ ara ad ten-ccnuɣ, nniɣ-as ahat ad i yi-tiwɛir tmeslayt i tikkelt tamezwarut. Acu kan, mi ɣriɣ tasuqilt n yiḍrisen n tezlatin, dɣa din i yi-jebdent am ddkir i wakken ad tentccnuɣ s teqbaylit. Ihi, ccniɣ yiwet, d tamezwarut, imir nnan-iyi-d igerrez, ilaq ad tt-tessuzreḍ. Syin i yebda kullec.   

Ḥemmlen-kem aṭas Yiqbayliyen/Imaziɣen. Ma tzemreḍ ad d-tiniḍ awal ɣef waya ?

Tidet kan, d iseɣ ameqqran imi i yi-sebɣasen u fkan azal ameqqran i wayen xeddmeɣ, ama d Iqbayliyen neɣ d Imaziɣen s umata, seg Tegzirin Tiknariyin alamma d amda n Siwa. D aɣref d wawal i yi-yesḥemmlen aẓawan-is imgerrez. Ala aktayen n lɛali i d-wwiɣ ɣur-s, deg tmeɣriwin n ccna neɣ deg berra, ladɣa deg tirziwin-iw ɣer tudrin akked temdinin. Ttḥassaɣ am wakken d tamurt-iw. Ḥesben-iyi u ssawalen-iyi-d am wakken d yiwet-nsen. Gan-iyi leqder, kubren-iyi meẓẓi meqqer. Gan-iyi irebbi dayen kan. Ha-ten-an yiḥulfan-iw s tmurt n leqbayel.       

Awal ɣef ccna aqbayli…

Ccna aqbayli, ur d-yeffiɣ ara deg tkadimit, yekka-d d trika n tgemmi. Yiwet am Taoues Amrouche, texdem amahil d ameqqran i wakken ad d-tessuffeɣ deg tatut icewwiqen akked yiḍrisen n zik, xas ulamma ur d-tekkir ara deg tmurt n leqbayel. Texdem axeddim ameqqran nettat d yemma-s seg tama n usekfel n tgemmi d wansayen. Iseɣ, ad yuɣal diɣ i tlawin-nni Tiqbayliyin n yiseggasen n 1920 i yessuffɣen ccna aqbayli seg tmeɣriwin n ccḍeḥ ɣer radyu u akkin i yilel agrakal. Syin, fkan-as udem atrar yicennayen yecban Méziane Rachid, Djamel Allam, Idir d wiyaḍ. S ccna n teqbaylit i nwala tamagit akked wayen iɣef tesseḥbibir tmetti. Nufa icennayen yettɣennin ɣef yizerfan n tmeṭṭut s uẓawan igerrzen n yidurar, am Brahim Izri akked Méziane Rachid.

Anwi icennayen i tḥemmleḍ ugar ?

Selleɣ akka d wakka. Seg wid icennun Rock ɣer wid yemmalen ɣer ccerq alamma d wid n ufulklur. Ḥemmleɣ aṭas ticennayin tiqdimin i yemmeslen tizlit n wass-a. Rriɣ-asent tajmilt s uḍris amaynut n Méziane Rachid. Ḥemmleɣ ad sleɣ i Chérifa, tesɛa taɣect weḥd-s. Smuzguteɣ aṭas i tezlatin n Taoues Amrouche. S yiḍrisen-is i swayes sneɣ timetti taqbaylit n zik-nni. Sɛiɣ akk tizlatin n Slimane Azem, n Djamel Allam. Selleɣ i Idir, Ait Menguellet, Matoub mebla ma ttuɣ wid i yellan n tsuta-nsen. Ḥemmleɣ daɣen imezwura am Cheikh Arab Bouyezgaren, Arab Awzellag, Iguebouchène. Am wakken selleɣ i yicennayen d tcennayin imaynuten sya ɣer da i wakken ad zreɣ sanda tewweḍ tezlit taqbaylit. Xeddmen axeddim yelhan.

Ahat, ad d-tuɣaleḍ ɣef ccna deg tmurt ?

Aql-i la ttraǧuɣ s ccuq timlilit n ccna akked wid i yi-iḥemmlen. Ad d-uɣaleɣ s yiḥulfan-nni i yi-yessemlalen yid-sen deg Lezzayer tamanaɣt, deg Bgayet, Tigzirt, Tazmalt neɣ anda-nniḍen am Montréal, Bruxelles, Helsinki neɣ Paris. Ahat, ad d-yeḍru waya mi ara tekfu twaɣit-agi n waṭṭan n Covid-19 anda i d-yella yidles d amḥadi n teswiɛt. Taswiɛt, teṣɛef ɣef medden akk, ladɣa ɣef yinaẓuren. Ihi, aql-i la ttganiɣ melmi ara uɣaleɣ ɣer yimekwan-nni icebḥen n tmurt n leqbayel : idurar, tikli n uḍar deg-sen, izuɣar, lebḥar…atg.  

Tesɛiḍ ahat kra n yisenfaren sya d afella ?

Akka tura, aql-i la ttkemmileɣ asenfar n usekles n wazal n 12 n tezlatin i xedmeɣ nekk s timmad-iw. Aql-i la xeddmeɣ akked yimẓawanen n Bgayet, Tizi Uzzu d Helsinki i wakken ad ifak usenfar-iw. Kra n yiḍrisen n tezlatin,  uriɣ-ten nekk, wiyaḍ n Méziane Rachid, n Lila Kouider d Zourane. Ur zriɣ ara ma ad yili wayen-nniḍen, aɛiwed n tezlatin neɣ ala. Ɣef wakken walaɣ nekk, aɛiwed n tezlatin, dayen yelhan. Xeddmen akk aya deg umaḍal, ladɣa deg tallit-agi n waṭtan n Covid-19. Ɛawden i waṭṭas n tezlatin tiqdimin.  

Awal n taggara

Ssarameɣ ad yekfu waṭṭan-agi u ad d-yeqqim kan d asmekti. Ad d-uɣalent temliliyin n yinaẓuren akked wid i ten-ḥemmlen. Afud igerrzen i kunwi, tanemmirt ɣef tdiwennit-agi.

Yesteqsa-tt Hocine Moula

- PUBLICITÉ -