Lemri n tfaska n tmedyezt

Partager

Deg wayen yellan deg wahil n wid akk iḥemmlen awal ed uqeddic adelsan ; d imedyazen, d imeɣnasen, d iselmaden neɣ d wiyaḍ, tettwamdel ass n 8 n ɣuct yezrin tfaska n tmedyezt tamaziɣt Smaɛil Azikiw deg At Ziki, i d-yellan, ad t-id-nesmekti, ddaw leɛnaya n Usqamu Unnig n Timmuzɣa. Ad d-nerr awellih dakken tella-d temlilit-a n usqerdec adelsan deg urebbi n kraḍ n wussan, s wahil i nezmer ad d-nini yelha, imi send asnubget n yimekkiyen, akked wawalen n teldayt sɣur kra n wudmawen, gar-asen mass Aziri Buǧemɛa, anemhal deg unadi deg usqamu-ya i d-nebder, tɛedda-d talilt n Tdukkla Smaɛil Azikiw ɣer usayes. Syinna, mettwal 16sr n tmeddit yella-d uttḥesses i yizlan ed yicewwiqen, i d-ssawlent kra n tlawin n taddart n War. Kra n wakud akken, yemmug usarag-askasi s usentel n «Tudert ed umecwar n Smaɛil Azikiw», sɣur Musawi Amuqqran, d abugaṭu, d amnadi deg tesnilest tamezrayt. Mi yewweḍ usrag ahaqel-it d 21sr n yiḍ, sneɛten-d yilemẓiyen n umezgu n Yiferḥunen taceqquft s uzwel «Yenna-yi-d Jeddi».

Deg wass wis sin, nnig n umsizwer n tmedyezt seg usteɛfu ɣer wayeḍ gar 40 n yimzilen n wawal i yettekkan, tettwasuddes ṭṭabla timezdit sɣur tesqamut n yinezzurfa, Aziri Buǧemɛa ed Kahina Azi, ɣef «timawit ed tsekla taqburt». Segmi telḥeq 21sr almi tɛedda 22sr, llant-d snat n tceqqufin n umezgun sɣur Xaled ed Dalila tazwara akked warrac n Yiferḥunen deg tis snat, umu semman «Iḥerraqen».

Deg wass aneggaru, iga-d umazray ed umnadi Ferrad Mḥ Arezqi yiwen n usarag s wazal-is ɣef «Tamedyezt n Smaɛil Azikiw». Syin akkin ttwaberrḥen-d yismawen n yimedyazen i d-yufraren, imi dɣa d agmuḍ-a i d-ibanen: arraz amezwaru i t-yewwin d Cili Lila, arraz wis sin yettwaccelqef s yifassen n tmedyezt n Buciba Fatiḥa, ma yella d wis kraḍ iḥella-t-id umedyaz Xeṭṭabi Ḥmed, seg waɣir n Bumerdas. Mi ttunefken dayen warrazen i d-yeggran ihi ala tamdelt, ɣas ma deg yiḍ n wass-nni gedged, sbeɛzqen lḥala kra n yinaẓuren yecban Ṭaleb Ṭaher, Rabeḥ Uferḥat, Ḥarzi Ḥusin akked Mestafa.

«Ad d-iniɣ tɛdda tfaska-ya di tegnatin igerrzen. D timlilit ideg yuzzel wawal ɣef yisental mgerraden. Akken diɣen ad d-iniɣ tajmilt d tamuqqrant i yimezdaɣ n taddart Tawrirt n War i d-yefkan Mebla cceḥa ma d ljehd neɣ d akud, neɣ d ttawilat nniḍen ilmend n tfaska-yagi. Mazal lxir ar sdat… ad tidir yemma-tneɣ i yellan d taqbaylit, d tamaziɣt. Tuklal ugar n wayen nexdem». Akka i aɣ-d-yenna Ǧilali Ḥadduc, aselway n Tddukla Tadelsant Smaɛil Azikiw.

D asmekti kan ɣef umḍan ageɛmir n tfaskiwin n tmedyezt uɣur i d-ssawlent aṭas n tdukkliwin ed tamiwin, am tin n Udrar n Fad, tin n At Wasif, tin n Tubiret, tin n Yicekkaben, tafaska-ya n At Ziki, tinna n Yiflisen Umellil, tin n At Jennad, akked tin ara d-ileḥqen deg ukuẓ n wayyuren: tafaska n Uqbu, ma yella ur nettu daɣen tiyaḍ…

Mhenni Xalifi

Partager